Norosz ziemny
Norosz ziemny[1] (Coelotes terrestris) – gatunek pająka z rodziny lejkowcowatych.
| Coelotes terrestris | |||
| (Wider, 1834) | |||
_(13540824473).jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Coelotes terrestris | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został w 1834 roku przez Widera jako Aranea terrestris. W 1839 C.L. Koch umieścił go w rodzaju Amaurobius, a w 1897 został po raz pierwszy umieszczony w rodzaju Coelotes przez Corneliusa Chyzera i Władysława Kulczyńskiego[2]. Według Wanga należy do grupy gatunków C. atropos[3].
Morfologia edytuj
Samice osiągają od 9 do 13 mm, a samce od 7 do 10 mm długości ciała[4] (inne źródło podaje zakres 10–14 mm[1]). Pokrojem ciała przypomina sidliszowate, od których różni się długimi, dwuczłonowymi kądziołkami przędnymi i brakiem siteczka przędnego. Barwę ciała ma ciemnobrązową ze słabo widocznym jaśniejszym rysunkiem[1]. Prosomę ma czerwonobrunatną, a szczękoczułki i sternum czarne. Na ciemnogniadych odnóżach ma znaki lub obrączkowania[5].
Gatunek ten jest bardzo podobny do C. atropos[3][4], ale często ma ciemniejszą opistosomę z jaśniejszym paskiem środkowym z przodu[4]. Samce norosza ziemnego wyróżniają się jednak stosunkowo dużą, toporną grzbietową apofizą konduktora[3], a także kształtem apofizy na rzepce. Samice C. terrestris charakteryzują prawie równoległe boczne przyciemnione krawędzie epigyne, wyraźnie zaznaczona jej krawędź przednia, a także pozycja[4] i kształt spermatek[3].
Biologia i występowanie edytuj
Pająk ten buduje lejkowate sieci łowne o długości około 5 cm, zlokalizowane pod korzeniami, w mchu czy na brzegach kamieni[1]. Gatunek określany jest jako subsocjalny[6], a samice wykazują się intensywną troską rodzicielską w trakcie lata i jesieni. Początkowo karmią młode zwróconym pokarmem[1], później upolowaną zdobyczą. W przypadku niedostatków pożywienia młode są karmione wytwarzanymi przez samicę jajami troficznymi. Dobrze udokumentowane jest także zjadanie jej ciała przez młode[6].
Gatunek palearktyczny[2]. W Europie znany z Austrii, Belgii, Bułgarii, Czech, Danii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Liechtensteinu, Luksemburga, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy i Wielkiej Brytanii[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Heiko Bellmann: Przewodnik kieszonkowy: Pająki. Warszawa: Multico O. W., 1998, s. 74.
- ↑ a b Norman I. Platnick: Coelotes terrestris. [w:] World Spider Catalog Version 17.5 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2017-01-10].
- ↑ a b c d Wang, Xin-Ping. A generic-level revision of the spider subfamily Coelotinae (Araneae, Amaurobiidae). „Bulletin of the AMNH”, s. 269, 2002. ISSN 0003-0090.
- ↑ a b c d Michael John Roberts: The Spiders of Great Britain and Ireland. Volume 1. Atypidae to Theridiosomatidae. Harley Books, 1985, s. 164.
- ↑ S. Heimer, W. Nentwig: Spinnen Mitteleuropas. Verlag Paul Parey, 1991, s. 543. ISBN 3-489-53534-0.
- ↑ a b Jean-Luc Gundermann, Andre Horel, Chantal Roland. Mother-offspring food transfer in Coelotes terrestris (Araneae: Agelenidae). „Journal of Arachnology”. 19, s. 97–101, 1991.
- ↑ Coelotes terrestris. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2017-01-11].