Sylvaner

szczep winorośli o jasnej skórce

Sylvaner – biała odmiana uprawna winorośli właściwej (Vitis vinifera) pochodząca z Europy Środkowej, uprawiana obecnie przede wszystkim w Niemczech i Alzacji.

Grono szczepu Sylvaner

Historia i pochodzenie edytuj

Badania DNA wykazały, że 'Sylvaner' jest krzyżówką pomiędzy szczepem 'Traminer' i prymitywnym austriackim szczepem 'Österreichisch-Weiß'. Uważa się, że został wyhodowany w wiekach średnich na terenie Austrii. Nazwa pochodzi od łacińskiego silva (las) lub saevum (dziki) – dawniejsza ampelografia uważała, że szczep ten pochodzi od dzikich gatunków winorośli, często też mylnie na podstawie nazwy uważano Transylwanię za miejsce pochodzenia szczepu.

Regiony uprawy edytuj

 
Winnice nad Menem we Frankonii, gdzie 'Sylvaner' jest jednym z podstawowych szczepów

Niemcy edytuj

Pierwsze udokumentowane nasadzenia szczepu we Frankonii wzmiankowane są w połowie XVII wieku[1]. Szczep był używany jako składnik do produkcji półsłodkich win typu Liebfrauenmilch i w latach 60. i 70. XX wieku zajmował około 30% powierzchni niemieckich winnic. Od tego czasu datuje się spadek znaczenia tego szczepu: 10,2% w roku 1980 i 5,2% w 2007[2]. Obecnie uprawia się go na większą skalę tylko we Frankonii (2007 – 1261 ha) i rejonie Saale-Unstrut, gdzie zawsze używany był do produkcji win wytrawnych. Wina te zawdzięczają swój ziemisty posmak podglebiu z wapienia muszlowego. W Hesji Nadreńskiej i Palatynacie z odmiany tej produkuje się niewielkie ilości win słodkich. Szczep ten znany jest w Niemczech pod nazwą Silvaner lub Grüner Silvaner.

Alzacja edytuj

W latach 70 XX wieku 'Sylvaner' uprawiany był na ponad 25% powierzchni winnic alzackich, w 2007 już tylko na 9,3%[3]. Spadkowi powierzchni nasadzeń towarzyszy jednak wzrost jakości win produkowanych z tego szczepu. W roku 2006 dopuszczono stosowanie oznaczenia Grand Cru dla apelacji Zotzenberg[4]. 'Sylvaner' w Alzacji może być używany zarówno do produkcji win jednogatunkowych (fr: monocépage), jak i win kupażowanych, określanych terminami Edelzwicker lub Gentil.

Słowacja edytuj

Szczep ten znany jest pod nazwą Limbašsky Silvaner i uprawiany na 116 ha w rejonie wsi Limbach, na północ od Bratysławy[5].

Austria edytuj

W swojej ojczyźnie 'Sylvaner' uprawiany jest tylko na 53 hektarach[6], z czego większość (34 ha) na obszarze Dolnej Austrii[7].

Szwajcaria edytuj

Szczep, pod nazwą Johannisberger lub 'Sylvaner' uprawiany jest na niewielką skalę w Szwajcarii.

Chorwacja edytuj

Silvanac zeleni uprawiany jest we wschodniej części kraju, w regionach Srem i Slawonia[8].

Nowy Świat edytuj

Pomimo prób uprawy w Kalifornii i Australii, 'Sylvaner' nie zyskał popularności poza Europą.

Charakter edytuj

'Sylvaner' w procesie winifikacji daje łagodne i delikatne wina o wysokiej kwasowości, a jednocześnie moszcz charakteryzuje się dużą zawartością cukru (Mostgewicht(inne języki)). Powoduje to, że z tego szczepu można produkować zarówno wina wytrawne, jak i słodkie. Wino plastycznie reaguje na podglebie, odmiana najlepiej udaje się na glebach marglowych, gliniastych i wapiennych. Z uwagi na ich łagodność i delikatną budowę, win z tego szczepu nie postarza się w beczkach dębowych. Wina te pije się zwykle młode, najczęściej jako dodatek do ryb, owoców morza, w Alzacji do choucroute(inne języki)[9], a także jako aperitif.

Przypisy edytuj

  1. Not a picture-perfect summer. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 września 2007)]. (ang.).
  2. Geschäftsführung Deutsches Weininstitut: Duetscher Wine Statistik. [dostęp 2009-02-06]. (niem.).
  3. Les Vins d’Alsace. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 lutego 2009)]. (ang.).
  4. Welcome to Mittelbergheim!. [dostęp 2009-02-06]. (ang.).
  5. Lucy Mallows, Lucinda Mallows: Slovakia. Bradt Travel Guides, 2007, s. 123. ISBN 1-84162-188-9.
  6. Ernrsto Pauli: Oesterreich und seine Weine. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)]. (niem.).
  7. Austria – The Wine Country. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 września 2007)]. (ang.).
  8. Mali podrum: Silvaner. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 kwietnia 2009)]. (ang.).
  9. Pychotka.pl: Wykwintny bigos alzacki. [dostęp 2009-02-06]. (pol.).