Tadeusz Kański
Tadeusz Kański, właśc. Tadeusz Drohomirecki (ur. 19 lipca 1902 w Raju, zm. 5 sierpnia 1950 w Warszawie) – polski aktor, reżyser oraz scenarzysta.
Tadeusz Kański jako Bodenyj w filmie Dzikie pola, 1932 | |
Imię i nazwisko |
Tadeusz Drohomirecki |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
19 lipca 1902 |
Data i miejsce śmierci |
5 sierpnia 1950 |
Zawód | |
Lata aktywności |
1931–1950 |
Odznaczenia | |
Życiorys edytuj
Studiował architekturę na Politechnice Lwowskiej oraz aktorstwo w tamtejszej szkole dramatyczne. Następnie wyjechał do Włoch, by kontynuować naukę w obu kierunkach. Tam też, od 1926 roku, grał w filmach wytwórni Stefano Pittalugi. Po powrocie do kraju, w latach 1931–1939 występował w polskich produkcjach oraz grał w teatrach Lwowa i Warszawy. Był również współscenarzystą filmu „Sygnały” (reż. Józef Lejtes).
Podczas II wojny światowej, po zamachu na Igo Syma, został wraz z innymi aktorami wywieziony 6 kwietnia 1941 do obozu Auschwitz-Birkenau[1]. Po zwolnieniu brał udział w powstaniu warszawskim, a po jego upadku udał się do Zakopanego, gdzie doczekał końca wojny.
W 1945 roku objął funkcję dyrektora okręgu pomorskiego Polskiego Radia, a w 1947 roku został zastępcą dyrektora naczelnego Przedsiębiorstwa Państwowego „Film Polski”. Z tego stanowiska został zwolniony po fiasku realizacji filmu „Ślepy tor” (według Jerzego Kawalerowicza Kański został wówczas zesłany do obozu pracy w kamieniołomach). Przed śmiercią wyreżyserował jeszcze (wraz z Aldo Vergano) film „Czarci żleb”, za który otrzymał w 1950 roku Nagrodę Państwową zespołową II stopnia za realizację.
Oprócz pracy filmowca zajmował się również tłumaczeniami, pisał także słuchowiska radiowe i sztuki teatralne („S.O.S”).
Ordery i odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (18 stycznia 1946)[2]
Filmografia edytuj
Role aktorskie edytuj
- 1931: Dziesięciu z Pawiaka – młody rewolucjonista
- 1932: Dzikie pola – Bodenei
- 1933: Pod Twoją obronę – agent wywiadu
- 1938: Kościuszko pod Racławicami
- 1938: Druga młodość – góral Franek
- 1939: Doktór Murek – "Czarny Kazik"
- 1949: Czarci żleb – Wilczyński
Reżyseria, scenariusz, montaż edytuj
- 1938: Sygnały – scenariusz
- 1949: Czarci żleb
Przypisy edytuj
- ↑ Transport 06.04.1941 Warschau [online], www.tenhumbergreinhard.de [dostęp 2023-05-05] .
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 29, poz. 54 „w uznaniu zasług, położonych w dziedzinie odbudowy Polskiego Radia w m. Łodzi i Bydgoszczy” - jako Hertman-Kański Tadeusz arch.
Linki zewnętrzne edytuj
- Tadeusz Kański w bazie filmpolski.pl
- Tadeusz Kański w Internetowej Bazie Filmowej (fdb.pl)
- Tadeusz Kański na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”