St. Gallen
St. Gallen, Sankt Gallen (gsw. Sanggale, fr. Saint-Gall, rm. Sogn Gagl, wł. San Gallo) – miasto i gmina w Szwajcarii, siedziba administracyjna kantonu o tej samej nazwie oraz okręgu St. Gallen.
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kanton | |||||
| Okręg | |||||
| BFS Nummer | |||||
| Zarządzający |
Maria Pappa↗ | ||||
| Powierzchnia |
39,38 km² | ||||
| Wysokość |
674 m n.p.m. | ||||
| Populacja (31 grudnia 2021) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
071 | ||||
| Kod pocztowy |
9000-9029 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
SG | ||||
| |||||
Położenie na mapie Sankt Gallen  | |||||
Położenie na mapie Szwajcarii  | |||||
 47°25′24″N 9°22′38″E/47,423333 9,377222
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Historia
edytujW 612 w St. Gallen powstała pustelnia założona przez irlandzkiego mnicha św. Galla, przekształcona później w klasztor, od roku 720 opactwo[2]. W wiekach IX-XI był to jeden z najważniejszych europejskich ośrodków kultury monastycznej i sztuki.
Demografia
edytujW St. Gallen mieszka 76 328 osób[1]. W 2021 roku 31,8% populacji gminy stanowiły osoby urodzone poza Szwajcarią[1].
Zabytki
edytujPóźnobarokowy zespół budynków opactwa z XVIII wieku, zbudowany w miejscu średniowiecznego klasztoru benedyktynów z zachowaną kryptą z X wieku. Założycielem kantonu był mnich św. Gall, który traktował to miejsce jako swoją pustelnię. Działo to się w VII wieku. Mniej więcej w tym samym okresie powstało benedyktyńskie opactwo św. Michała Archanioła na Mont Saint-Michel we Francji.
Opactwo jest doskonałym przykładem wielkiego karolińskiego założenia monastycznego. Zostało przebudowane w późniejszym okresie i dziś kościół (a zwłaszcza wnętrze) reprezentuje późny niemiecki barok. W dawnych piwnicach na wino – dziś lapidarium – znajdują się relikty z czasów powstawania opactwa. Katedra św. Galla i Otmara (St. Gallus und Otmar) ma konstrukcje przyporową z rotundą i podwójnym chórem. Do katedry przylega dawny dziedziniec z biblioteką – jedną z najbogatszych i najstarszych na świecie, zawierająca cenne rękopisy, m.in. najstarszy znany na świecie rysunek na pergaminie przedstawiający plan opactwa. W barokowych wnętrzach zgromadzono 150 tys. zbiorów, w tym 2 tys. starych ksiąg rękopiśmiennych, z tego 400 sprzed 1000 roku. Między innymi znajdują się tam bogato ilustrowane manuskrypty irlandzkie i karolińskie. Posiada ona również około tysiąca inkunabułów. W odróżnieniu od większości bibliotek przyklasztornych, Statsbibliothek St. Gallen jest światowym centrum naukowym, umożliwiającym szerokie prowadzenie prac badawczych.
Nauka
edytujW mieście znajduje się założony w roku 1898 uniwersytet.
Transport
edytujPrzez teren miasta przebiegają autostrada A1 oraz drogi główne nr 7, nr 8, nr 445, nr 447 i nr 471.
Sport
edytujW mieście od 1879 działa klub piłkarski FC Sankt Gallen - najstarszy klub piłkarski w Europie kontynentalnej, dwukrotny Mistrz Szwajcarii.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Bundesamt für Statistik, Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2020 - 2020 | Tabelle [online], Bundesamt für Statistik, 1 września 2021 [dostęp 2022-05-16] (niem.).
- ↑ Praca zbiorowa: Oxford – Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Na Wyspach Brytyjskich. Karolingowie. T. 16. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 214. ISBN 83-7425-568-4.