Stanisław Zamoyski (1519–1572)

kasztelan chełmski

Stanisław Zamoyski herbu Jelita, (ur. w 1519, zm. 6 czerwca 1572) – magnat, hetman nadworny w latach 1564–1572[1], rotmistrz jazdy obrony potocznej w latach 1552-1566[2], starosta bełski, łowczy chełmski (ok. 1561), i kasztelan chełmski (1566).

Stanisław Zamoyski
Herb
Jelita
Rodzina

Zamoyscy herbu Jelita

Data urodzenia

1519

Data śmierci

1572

Ojciec

Feliks Zamoyski

Matka

Anna Uhrowiecka

Żona

Anna Herburt-Zamoyska
Anna Orzechowska

Dzieci

z Anną Herburt
Jan Zamoyski
Feliks Zamoyski
Anna Zamoyska,
z Anną Orzechowską,
Elżbieta Zamoyska
Zofia Zamoyska żona Łukasza Działyńskiego

Życiorys

edytuj

Odziedziczył po ojcu w 1535 roku majątek Skokówkę (miejsce przyszłej lokacji Zamościa) z dworem obronnym, i wsie; Żdanów, Kalinowice, Tworyczów, Łętownię i połowę Pniowa. W nagrodę za bohaterską służbę wojskową w walkach z Moskwą, Tatarami i Wołochami, król Zygmunt August obdarował go starostwami; bełskim, zamechskim i godnością kasztelana chełmskiego oraz został senatorem, a także doszedł do fortuny liczącej się w Rzeczypospolitej.

Poseł na sejm warszawski 1556/1557 roku z ziemi chełmskiej[3].

W roku 1560 uczestniczył w synodzie w Bychawie. Był do śmierci wyznawcą kalwinizmu.

Zmarł 6 czerwca 1572 r.

Rodzina

edytuj

Z pierwszego małżeństwa z Anną Herburt miał dwóch synów Feliksa, który umarł w wieku 19 lat i Jana, przyszłego kanclerza oraz córkę Annę, która wyszła za mąż za Łukasza Oleśnickiego herbu Radwan.

Jego drugą żoną była Anna, córka kasztelana chełmskiego Jana Orzechowskiego. Dorosłości dożyły ich dwie córki Elżbieta (żona Stanisława Włodka i matka Jadwigi) oraz Zofia (żona Łukasza Działyńskiego).

Bibliografia

edytuj
  • Grzybowski S., Jan Zamoyski, Warszawa 1994
  • Leśniewski Sławomir, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Dom Wydawniczy BELLONA, ISBN 978-83-111-1331-2
  • Stamirski Henryk, Powiat grabowiecki w r. 1472, 1968, s.31; ("Stanisław, kasztelan chełmski, hetman nadworny ... //ur. w r. 1519, zm. 6 czerwca 1572/ ")
  • Adam Andrzej Witusik, Zamoyscy - awans rodu, [w:] Kalendarz Lubelski, Lublin 1973.

Przypisy

edytuj
  1. Marek Plewczyński, Naczelne dowództwo armii koronnej w latach 1501-1572, w: Studia i Materiały do Historii Wojskowości t. XXXIV, 1992, s. 55.
  2. Marek Plewczyński, Żołnierz jazdy obrony potocznej za panowania Zygmunta Augusta, Warszawa 1985, s. 283.
  3. Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 129.