Kasztelania chełmska

Kasztelania chełmska – kasztelania mieszcząca się niegdyś w województwie ruskim z siedzibą (kasztelem) w Chełmie.

Kasztelan chełmski pełnił urzędy od XIV wieku do rozbiorów na ziemi chełmskiej. Siedzibą kasztelanów chełmskich w XIV w. stała się wieża obronna na Górze Zamkowej w Chełmie.

Kasztelanowie chełmscy

• Wańko Kierdejowicz z Kwasiłowa, kasztelan chełmski 1454
• Mikołaj Chrząstowski z Brzezia, h. Zadora (zm. 1483), kasztelan chełmski, 1470-1481
• Jakub Zaklika z Czyżowa h. Topór, 1481?-1499
• Stanisław Kuropatwa h. Jastrzębiec, 1504-1515?
• Jan Tęczyński (1492–1541) h. Topór, 1515-1518

Szczęsny, (kasztelan chełmski i starosta łukowski, poświadczony w 1522 r.)

• Stanisław Tarnowski (kasztelan sądecki), h.Leliwa, 1526-1527 (ur. przed 1479/1487 – zm. między 1528 a 1530)
• Piotr Firlej (wojewoda ruski) h. Lewart od 1527
• Jan Drohojowski (biskup włocławski) h. Korczak, 1540 (biskup kamieniecki od 1544)
• Jan Sienicki h. Bończa,
• Andrzej Bzicki h. Ciołek, 1557-1562
• Jan Boner (zm. 1562), 1552
• Jan Orzechowski h. Rogala, zm. 1572
• Stanisław Zamoyski (ur. 1519, zm. 1572), h. Jelita (jego synem był Jan Zamoyski, (1542-1605))
• Mikołaj Łysakowski h. Lubicz 1576
• Marcin Uhrowiecki herbu Suchekomnaty, 1586-1600
• Jan Zamoyski (zm. 1618) h. Jelita, 1604-1613
• Stanisław Niemojewski h. Rola, 1619-1620
• Samuel Koniecpolski h. Pobóg, 1621
• Stanisław Zamoyski h. Jelita
• Zbigniew Gorajski h. Korczak, 1641-1653
• Mikołaj Firlej Broniewski h. Lewart, 1650? (od 1653 do 1658)
• Jan Franciszek Lubowiecki, 1659-1661
• Jan Piaseczyński, h. Lis, 1670
• Jan Zamoyski h. Jelita lub Jan Kazimierz Zamoyski (ur. w 1658, zm. w 1692)
• Stanisław Zygmunt Druszkiewicz h. Bożawola, 1685-1690
• Kazimierz Minor herbu Półkozic, 1699
• Karol Aleksander Krasicki h. Rogala od 1707, zm. 1717
• Wojciech Mikołaj Olędzki h. Rawicz, od 5 grudnia 1717, zm. 1724
• Stanisław Konarski (kasztelan chełmski) h. Ossoria, ok. 1724
• Kazimierz Dłużewski h. Pobóg, zm. 1725
• Piotr Michał Miączyński h. Suchekomnaty, 1724-1737
• Jan Boży Krasicki h. Rogala, 1737 zm. 1751
• Andrzej Olędzki h. Rawicz, 1752-1754
• Ignacy Komorowski (kasztelan chełmski) h. Korczak, ok. 1756-1760 (według K. Niesiołowskiego; lub Józef Joachim Komorowski, 1757?)
• Stefan Kunicki (zm. 1766) herbu Bończa, 1760, zm. 1766
• Wojciech Węgliński herbu Godziemba, zm. 1785, wrzesień 1776 – wrzesień 1785
• Wojciech Poletyło herbu Trzywdar, 1786

Bibliografia;

• Akta Grodzkie i Ziemskie
• Kasper Niesiecki, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J., s. 308
• Teodor Morawski, Dzieje narodu polskiego: Stanisław August, t. 5, wyd. J.K. Żupański, 1877, s. 478
• Gąsiorowski A. red. Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV-XVIII wieku, Kórnik 1992.
• Acta historica res gestas Poloniae ..., Tom 2, Część 1, Wydanie 2, Kraków, 1881