Stare Miasto (Głogów)

Stare Miasto w Głogowie – historyczna dzielnica mieszkalno-usługowa, aktualnie w trakcie wieloletniej odbudowy.

Stare Miasto
Osiedle Głogowa
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

głogowski

Miasto

Głogów

Strefa numeracyjna

(+48) 076

Kod pocztowy

67-20x

Tablice rejestracyjne

DGL

Położenie na mapie Głogowa
Położenie na mapie
51°39′49,6″N 16°05′34,8″E/51,663778 16,093000
Ul. Grodzka na Starym Mieście
Rynek Starego Miasta

Historia edytuj

Stare Miasto zostało zniszczone podczas działań wojennych II wojny światowej. Po wojnie powołano Przedsiębiorstwo Robót Rozbiórkowych, które zajmowało się rozbiórką zniszczonych domów, a cegłę wykorzystano na obudowę Warszawy lub budowę Tychów czy Nowej Huty. Do końca lat 40. XX wieku rozebrano większość pozostałości zabytkowych kościołów pozostawiając jako „świadków historii” ruiny ratusza, teatru i kościołów: św. Mikołaja i Bożego Ciała[1]. Niektóre obiekty wyremontowano (sąd, szkołę, fort "Gwiazda" na bazę PKS, a także niektóre kamienice na cele mieszkaniowe). W latach 70. XX wieku odbudowano kościół Bożego Ciała, kolegium jezuitów, otwarto kino "Bolko", a także urządzono rozarium w fosie. Odcięto też Stare Miasto od Zamku Książąt Głogowskich, pomnika Dzieci Głogowskich i terenów parkowych, poprzez budowę drogi krajowej nr 12. Ogłoszono też ogólnopolski konkurs architektoniczny SARP, który zakładał budowę w tym rejonie modernistycznej dzielnicy mieszkaniowej z 11-piętrowymi blokami. Realizacja tego zamierzenia nigdy nie doszła do skutku[2].

W 1982 grupa młodych architektów z legnickiego oddziału SARP opracowała koncepcję odbudowy starówki, której założenia są aktualne do dziś. W myśl tego projektu Stare Miasto miało stać się miejscem dominującym dla miasta i skupiającym jego życie kulturalne, społeczne i handlowe. W 1983, mimo oporów zwolenników wielkiej płyty, opracowano plan zagospodarowania przestrzennego Centrum (architekci: Józef Kordas, Jan Potacki, Juliusz Sobecki i Jerzy Załucki), a także przeprowadzono pierwsze prace geodezyjne i projektowe[2].

W 1985 rozpoczęła się budowa pierwszego kwartału zabudowy przy Rynku z uwzględnieniem pierwotnej parcelacji i parkingiem podziemnym (ewenementem na ówczesne czasy). Użyto tutaj tradycyjnych technologii oraz elementów systemu WK-70. W 1987 zainicjowano odbudowę ratusza, w 1994 wzniesiono zabudowę ulicy Smolnej oraz Placu Solnego, a następnie w bastionach ulokowano targowisko oraz odsłonięto pomnik głogowskich Żydów na fundamentach synagogi[2].

Kolejnym etapem odbudowy był okres po upadku komunizmu (1989), związany z wprowadzeniem zasad wolnego rynku oraz systemu deweloperskiego, w którym, od 1992, realizowano budynki w zachodniej części starówki. Ich przyjęcie społeczne oraz estetyczne było zróżnicowane. Duże kontrowersje wzbudziły zwłaszcza kamienice przy ul. Grodzkiej (historycznym ciągu z Rynku do śródmieścia), przesłaniające fasadę kościoła Bożego Ciała. W 1995 osadzono hełm na wieży ratuszowej, remontowano mury, kontynuowano zabudowę kamienicami, a także odtworzono Bramę Szpitalną. W 1998 zorganizowano w mieście Zjazd Konserwatorów Zabytków poświęcony głównie restytucji zabytkowych układów urbanistycznych. W 1999 Agnieszka Leśniak-Mądry wraz z zespołem opracowała nowy plan zagospodarowania przestrzennego dla dzielnicy. Dostosowano w nim zapisy z 1982 do nowych uwarunkowań[2].

W 2002 władze miejskie przeniosły się do ratusza, co wzmogło prace rewitalizacyjne w rejonie Rynku i okolic. W 2004 zrealizowano zespoły parkingowe w ulicy Balwierskiej wraz z wyeksponowaniem reliktów kościoła "Łódź Chrystusa". W 2005 wzniesiono źle oceniany kompleks marketu "Lidl" bez właściwie opracowanej pierzei zachodniej i z martwą elewacją od ul. Słodowej. W 2006 zasiedlono kwartał gminnej spółdzielni TBS przy Placu Umińskiego, uznany za wzorcowy[2].

Siedziby edytuj

Na terenie starego miasta znajdują się siedziby wielu urzędów i instytucji, m.in.: Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Urzędu Miejskiego, Urzędu Gminy wiejskiej Głogów, sądu rejonowego, Powiatowego Urzędu Pracy.

Zabytki edytuj

Handel edytuj

Na terenie Starego Miasta znajduje się wiele sklepów i lokali usługowych, głównie przy ulicy Grodzkiej, będącej główną osią dzielnicy.

Granice osiedla edytuj

Ulice Starego Miasta edytuj

  • Balwierska
  • Bernardyńska
  • Długa
  • Garncarska
  • Grodzka
  • Hugona Kołłątaja
  • Karola Miarki
  • Kotlarska
  • Młyńska
  • Nadodrzańska
  • Parafialna
  • Piaskowa
  • Piastowska
  • Piekarska
  • Piotra Skargi
  • Plac Solny
  • Polska
  • Powstańców
  • Rynek
  • Rzeźnicza
  • Słodowa
  • Smolna
  • Stanisława Kutrzeby
  • Stanisława Staszica
  • Staromiejska
  • Starowałowa
  • Szewska
  • Szkolna
  • Świętego Mikołaja
  • Złota

Komunikacja miejska edytuj

Na osiedle Stare Miasto można dojechać autobusami KM Głogów następującymi liniami:

  • 0 - Piastów - Kopernik
  • 1 - Piastów - Kopernik
  • 2 - Jerzmanowa - Dworzec PKP
  • 3 - Osadników (Krzepów) - Cmentarz Brzostów (ul. Świerkowa)
  • 5 - Piastów - Dworzec PKP
  • 8 - Piastów - Dworzec PKS
  • 9 - Kopernik - Dworzec PKS

Przypisy edytuj

  1. ODBUDOWA STAREGO MIASTA W GŁOGOWIE. Zarys procesu do 2005 r. [online] [dostęp 2020-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-05].
  2. a b c d e Edyta Wojtowicz, ''Odbudowa Starego Miasta w Głogowie'', w: ''Przegląd Urbanistyczny'', nr I/2009, s. 41-42, ISSN 2080-9336