Starship Integrated Flight Test 2

Drugi zintegrowany lot rakiety Starship należącej do SpaceX

Starship Integrated Flight Test 2, (często skracany do IFT-2) – drugi test w locie rakiety nośnej Starship wyprodukowanej przez amerykańską firmę SpaceX. Test został przeprowadzony 18 listopada 2023 roku[1]. Głównym celem testu było doprowadzenie rakiety Starship do momentu separacji za pomocą nowej metody hot stage'ingu, w którym górny stopień rakiety Starship uruchamia silniki rakietowe podczas separacji stopni, a nie tuż po niej. Tuż po przeprowadzeniu udanej separacji statek kosmiczny Ship 25 miał osiągnąć orbitę transatmosferyczną, podczas gdy pierwszy stopień rakiety Starship; Booster 9 miał spróbować bezpiecznie zwodować na wodach Zatoki Meksykańskiej[2][3][4].

Starship Integrated Flight Test 2
Emblemat Starship Integrated Flight Test 2
Dane misji
Zaangażowani

SpaceX

Pojazd
Statek kosmiczny

Starship S25

Masa pojazdu

5 000 000 kg

Rakieta nośna

Starship

Start
Miejsce startu

Starbase, Teksas

Początek misji

18 listopada 2023, 13:02 UTC

Orbita okołoziemska
Apogeum

149 km

Perygeum

~1,750 km

Inklinacja orbity

26,5°

Lądowanie
Lądowanie

18 listopada 2023, 13:10 UTC

Czas trwania misji

8 minut i 5 sekund

Ostatecznie Starship pomyślnie wzniósł się przy pomocy wszystkich 33 silników rakietowych Raptor i przeszedł pomyślnie przez moment separacji, ale eksplodował podczas ponownego uruchamiania silników. Ship 25 kontynuował lot przez ponad 8 minut, osiągając wysokość 149 kilometrów[5], pod koniec wykonywanego manewru wypuścił nadmiar ciekłego tlenu, co spowodowało pożar i utratę statku[6].

Federalna Administracja Lotnicza wydała oświadczenie potwierdzające, że podczas lotu wystąpiła anomalia[7]. Federalna Komisja Łączności uznała lot za porażkę i wykorzystała to jako uzasadnienie odrzucenia konstelacji satelitarnej Starlink jako kwalifikującej się do dużych dotacji przeznaczonych na rozwój internetu szerokopasmowego na amerykańskich obszarach wiejskich[8].

Po locie Starship Integrated Flight Test 1, który zakończył się zniszczeniem całej rakiety Starship[9], wykonano szereg prac na stanowisku startowym, aby naprawić uszkodzenia powstałe podczas poprzedniego startu i by móc zapobiec przyszłym zniszczeniom[10].

W tym samym czasie Federalna Administracja Lotnictwa od SpaceX przeprowadzenia dochodzenia w sprawie nieszczęśliwego wypadku, w wyniku którego przyszłe loty rakiety Starship zostały wstrzymane do czasu uzyskania wyniku dochodzenia[11][12]. Federalna Administracja Lotnictwa zamknęła dochodzenie 8 września 2023 roku[13][14], a Fish and Wildlife Service w pełni zakończyła przegląd środowiskowy 14 listopada 2023 roku[15], a wkrótce potem Federalna Administracja Lotnictwa wydała pełną zgodę na ponowny start[16].

Opinie przed lotem

edytuj

Śledztwo FAA

edytuj

Po pierwszym niepomyślnym locie rakiety Starship Federalna Administracja Lotnictwa zażądała od SpaceX przeprowadzenia dochodzenia w sprawie nieszczęśliwego wypadku, w wyniku którego przyszłe loty rakiety Starship zostały wstrzymane do czasu uzyskania wyniku dochodzenia[17][18]. Federalna Administracja Lotnictwa ogłosiła również, że będzie monitorować sprzątanie oraz usuwanie szczątków rakiety Starship[19]. 15 maja SpaceX złożyło wniosek do Federalnej Komisji Łączności o zgodę na drugi lot rakiety Starship w okresie od 15 czerwca do 15 grudnia 2023 roku przy wykorzystaniu Boostera 9 i Shipa 25[20].

Federalna Administracja Lotnictwa zamknęła dochodzenie 8 września 2023 roku[21], jednocześnie informując, że SpaceX będzie musiało wdrożyć najpierw „działania naprawcze, które mają wpływ na bezpieczeństwo publiczne” i wystąpić o modyfikację licencji do Federalnej Administracji Lotnictwa , która uwzględnia „wymogi regulacyjne Federalnej Administracji Lotnictwa dotyczące bezpieczeństwa publicznego i innych wymogów środowiskowych”[22]. Federalna Administracja Lotnictwa ogłosiła również, że pełny raport z dochodzenia nie zostanie opublikowany publicznie ze względu na zawartą w nim poufną treść[23].

Przed drugim lotem rakiety Starship wiceprezes SpaceX i były inżynier NASA Bill Gerstenmaier wygłosił w Senacie Stanów Zjednoczonych oświadczenie na temat znaczenia innowacji w świetle "strategicznej konkurencji ze strony podmiotów państwowych, takich jak Chiny"[24][25][26]. Powiedział, że SpaceX ma kontrakt z NASA na wykorzystanie statku Starship HLS do lądowania amerykańskich astronautów na powierzchni Księżyca przed Chinami[26][24] oraz, że kampania lotów testowych Starshipa była wstrzymywana przez „przeszkody regulacyjne i niepotrzebną biurokrację”[25][27].

Opinia FWS

edytuj

Do września 2023 roku Fish and Wildlife Service nie rozpoczęła formalnego przeglądu zmian przeprowadzonych przez SpaceX, a biorąc pod uwagę 135-dniowy okres przeglądu, start mógł zostać przełożony na 2024 rok[28][29]. W dniu 19 października 2023 roku Fish and Wildlife Service przeprowadziło badanie obszaru wokół Starbase, a konsultacje z Federalną Administracją Lotnictwa przedłużono do listopada 2023 roku[30]. Fish and Wildlife Service dokonało także przeglądu zmian w platformie startowej, zwłaszcza w nowo zamontowanym deflektorze płomienia[31]. Do 31 października 2023 roku Federalna Administracja Lotnictwa zakończyła przegląd bezpieczeństwa[32].

Zmiany w stosunku do poprzedniego lotu

edytuj

Po locie Starship Integrated Flight Test 1, który zakończył się zniszczeniem całej rakiety Starship[33], wykonano szereg prac na stanowisku startowym, aby naprawić wszelkie uszkodzenia powstałe podczas poprzedniego lotu i by móc zapobiec przyszłym zniszczeniom[34].

Wprowadzone przez SpaceX zmiany w projekcie rakiety Starship w porównaniu z poprzednim lotem obejmują między innymi montaż systemu tłumienia ognia w Super Heavy w celu ograniczenia wszelkich potencjalnych pożarów, które mogłyby wystąpić w komorze silnika[35].

Inne zmiany obejmują zastosowanie po raz pierwszy hot-stage'ingu w którym górny stopień rakiety Starship odpala silniki rakietowe w trakcie separacji, a nie tuż po niej[24]. SpaceX zastąpiło także układy hydrauliczne wykorzystywane do wektororyzacji ciągów silników rakietowych Raptor silnikami elektrycznymi[24].

Fundamenty platformy startowej znajdującej się w Starbase zostały wzmocnione i naprawione po poprzednim locie Starshipa[36][37]. Na platformie zamontowano i przetestowano deflektor płomienia chroniący platformę przed temperaturą i siłą silników rakietowych znajdujących się w rakiecie Starship[38][39].

Przebieg lotu

edytuj

Drugi lot rakiety Starship zakładał start z platformy startowej w Starbase, a następnie wykonanie separacji Boostera 9 z Shipem 25 przy wykorzystaniu metody hot-stage'ingu w której górny stopień rakiety Starship uruchamia silniki rakietowe w trakcie separacji, a nie tuż po niej[40][41]. Po udanej separacji Ship 25 miał kontynuować lot aby znaleźć się na orbicie transatmosferycznej[24], a Booster 9 miał wykonać miękkie wodowanie w Zatoce Meksykańskiej[42][43][44]. Ship 25 miał następnie ponownie wejść w atmosferę i wykonać uderzenie w wodę Oceanu Spokojnego w pobliżu Hawajów[45][24].

Planowany harmonogram misji[46]
Czas Zdarzenie 18 listopada
−02:00:00 Dyrektor lotu SpaceX przeprowadza ankietę i weryfikuje gotowość do załadunku paliwa Sukces
−01:37:00 Tankowanie paliwa (ciekły tlen i ciekły metan) do Super Heavy w toku Sukces
−01:17:00 Tankowanie paliwa (ciekły metan) do statku kosmicznego Starship w toku Sukces
−01:13:00 Tankowanie utleniacza (ciekłego tlenu) do statku kosmicznego Starship w toku Sukces
−00:19:40 Chłodzenie silników Super Heavy Sukces
−00:00:10 Deflektor płomienia uruchomiony Sukces
−00:00:03 Rozpoczyna się sekwencja zapłonu Super Heavy Sukces
00:00:02 Odlot Sukces
00:00:52 Max Q (punkt maksymalnego ciśnienia aerodynamicznego) Sukces
00:02:39 Wyłączenie 30 z 33 silników pierwszego stopnia prototypu (MECO - Most Engines Cut Off) Sukces
00:02:41 Uruchomienie 6 silników (3 atmosferyczne i 3 próżniowe) drugiego stopnia Shipa 25 oraz separacja stopni (hot stage separation) Sukces
00:02:53 Uruchamianie 10 silników w celu obrotu Boostera 9 i wykonaniu manewru boostback 9/10 silników zostało uruchomionych.
00:03:47 Wyłączenie 13 silników Boostera 9 i koniec manewru boostback Podczas manewru boostback doszło do zablokowania silnikowego filtra ciekłego tlenu, które doprowadziło do eksplozji Boostera 9[47].
00:06:18 Pierwszy stopień prototypu osiąga prędkość poniżej prędkości dźwięku
00:06:30 Zapłon 13 silników Boostera 9 w celu wytrącenia prędkości.
00:06:48 Wyłączenie silników Boostera 9 i wodowanie.
00:08:33 Wyłączenie silników Shipa 25 (SECO - Second Engines Cut Off) 7 minut i 5 sekund po starcie planowane uwolnienie ciekłego tlenu powoduje pożar na pokładzie doprowadzając do utraty łączności oraz wyłączenia wszystkich silników i uruchomienie systemu przerywania lotu[48].
01:17:21 Ponowne wejście w atmosferę Shipa 25
01:28:43 Ship 25 osiąga prędkość transsoniczną
01:30:00 Ship 25 uderza w wodę Oceanu Spokojnego

Analiza lotu

edytuj
 
Szczątki statku kosmicznego Ship 25 wchodzące w ziemską atmosferę po eksplozji

11 listopada 2023 roku SpaceX ogłosiło, że start odbędzie się 17 listopada, w oczekiwaniu na ostateczne wydanie zgodny na start przez organy regulacyjne[49]. 14 listopada Fish and Wildlife Service zakończyła przegląd środowiskowy, a Federalna Administracja Lotnictwa wydała zgodę na lot[50][51][52]. 16 listopada lot został opóźniony o jeden dzień ze względu na konieczność wymiany aktuatora znajdującego się na Boosterze 9[53].

Ostatecznie start odbył się 18 listopada o godzinie 13:02 UTC[54]. Booster 9 i Ship 25 wystartowały z platformy startowej znajdującej się w Starbase[55][56]. Rakieta bez trudu przeleciała punkt Max Q (maksymalnego ciśnienia aerodynamicznego)[57], oraz przeprowadziła pomyślną separację pomyślnie uruchamiając sześć silników Raptor drugiego stopnia przed rozdzieleniem[58][59][60].

Po udanej separacji, Booster 9 rozpoczął manewr boostback, a komputery pokładowe wysłały polecenia do 13 z 33 silników Raptor, aby się uruchomiły, a w momencie wykonywania manewru kilka silników zaczęło się wyłączać, a jeden z nich uległ awarii, co doprowadziło do eksplozji Boostera 9[61][62]. Ship 25 osiągnął wysokość 148 kilometrów nad powierzchnią Ziemi przy prędkości ~24 000 km/h[63].

Pod koniec wykonywania manewru umożliwiającego Shipowi 25 znalezienie się na orbicie transatmosferycznej, po ponad ośmiu minutach lotu utracono dane telemetryczne[64]. SpaceX stwierdziło, że bezpieczna komenda oparta na danych dotyczących parametrów lotu uruchomiła system zakończenia lotu przez co statek kosmiczny został zniszczony[65]. Według astronoma Jonathana McDowella, w przewidywanym punkcie ponownego wejścia w atmosferę radar pogodowy należący do Narodowej Służby Oceanicznej i Atmosferycznej wykrył szczątki Shipa 25 kilkaset kilometrów na północ od Wysp Dziewiczych[66].

SpaceX stwierdziło, że najbardziej prawdopodobną przyczyną eksplozji prototypu było zapchanie się silnikowych filtrów ciekłego tlenu, co doprowadziło do utraty ciśnienia w turbopompach silników, co ostatecznie skutkowało całkowitą awarią jednego z silników, który wywołał eksplozję[67].

Następstwa

edytuj

Hrabstwo Cameron ponownie otworzyło drogę do Starbase kilka godzin po starcie rakiety Starship[68]. Administrator NASA Bill Nelson złożył gratulacje pracownikom SpaceX, a emerytowany kanadyjski astronauta Chris Hadfield w serwisie społecznościowym X nazwał lot „bardzo udanym lotem testowym”[69]. Ostatecznie SpaceX uznało drugi lot rakiety Starship za sukces[70]. Elon Musk stwierdził później, że dzięki deflektorowi płomienia, stanowisko startowe nie będzie wymagało żadnego remontu podczas trzeciego lotu testowego rakiety Starship[71].

W grudniu 2023 roku Federalna Komisja Łączności odrzuciła dotację konstelacji satelitarnej Starlink o wysokości 885 milionów dolarów, która miała zostać przeznaczona na rozwój internetu szerokopasmowego na amerykańskich obszarach wiejskich[8].

W rakiecie Starship wprowadzono 17 znaczących poprawek między innymi zastosowano elektryczny system wektorowania ciągu oraz opóźniono zrzut ciekłego tlenu po wyłączeniu silników w statku kosmicznym Starship podczas trzeciego lotu[72][73]. SpaceX stwierdziło także, że deflektor płomienia i inne ulepszenia stanowiska startowego wprowadzone po pierwszym locie Starshipa zachowały się zgodnie z oczekiwaniami wymagając „minimalnych prac po starcie”[74].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Mike Wall, SpaceX's 2nd Starship launch today (Nov. 18): How it will work [online], Space.com, 16 listopada 2023 [dostęp 2024-06-25] (ang.).
  2. William Harwood, With launch license in hand, SpaceX plans second test flight of Starship rocket Saturday - CBS News [online], www.cbsnews.com, 17 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  3. SpaceX: Elon Musk's Starship rocket to make second flight [online], www.bbc.com [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  4. Joey Roulette, US FAA okays SpaceX license for second launch of Starship Super Heavy [online], Reuters, 16 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  5. Jonathan McDowell, Jonathan's Space Report [online], planet4589.org, 15 grudnia 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  6. Jeff Foust, SpaceX says propellant venting caused loss of second Starship [online], SpaceNews, 14 stycznia 2024 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  7. A mishap occurred during the @SpaceX Starship OFT-2 launch from Boca Chica, Texas, on Saturday, Nov. 18. The anomaly resulted in a loss of the vehicle. No injuries or public property damage have been reported. [online], x.com, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-06-20] (ang.).
  8. a b Devin Coldewey, FCC issues final denial of $885M Starlink subsidy [online], TechCrunch, 12 grudnia 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  9. Jeff Foust, Starship lifts off on first integrated test flight, breaks apart minutes later [online], SpaceNews, 20 kwietnia 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  10. Lora Kolodny, SpaceX hasn't obtained environmental permits for 'flame deflector' system it's testing in Texas [online], CNBC, 28 lipca 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  11. Lora Kolodny, SpaceX Starship explosion spread particulate matter for miles [online], CNBC, 24 kwietnia 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  12. Marcus Ward, FAA Letter to SpaceX [online], faa.gov, 7 września 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  13. FAA Closes SpaceX Starship Mishap Investigation [online], faa.gov, 8 września 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  14. Kristin Fisher, Jackie Wattles, FAA won’t issue license for SpaceX mega-rocket test launch until ‘corrective actions’ implemented [online], CNN, 8 września 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  15. Charles Ardizzone, Appendix B. Reinitiation #1 of Interagency Consultation [online], faa.gov, 14 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  16. Joey Roulette, US FAA okays SpaceX license for second launch of Starship Super Heavy [online], Reuters, 16 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  17. Lora Kolodny, SpaceX Starship explosion spread particulate matter for miles [online], CNBC, 24 kwietnia 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  18. Marcus Ward, FAA Letter to SpaceX [online], faa.gov, 7 września 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  19. FAA Monitoring SpaceX’s Clean-Up After Starship Launch [online] [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  20. SpaceX Sets Possible Dates For Starship’s Second Orbital Test Launch [online], Observer, 17 maja 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  21. Kristin Fisher: FAA won't issue license for SpaceX mega-rocket test launch until 'corrective actions' implemented. CNN, 2023-09-08. [dostęp 2023-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (November 22, 2023)]. (ang.).
  22. FAA Closes SpaceX Starship Mishap Investigation. Federal Aviation Administration, 2023-09-08. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-20)].
  23. Lora Kolodny, FAA orders Musk's SpaceX to take 63 corrective actions on Starship, keeps rocket grounded [online], CNBC, 8 września 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  24. a b c d e f Giant leap for China in moon race as US rocket fails to get off the ground [online], South China Morning Post, 21 października 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  25. a b Jackie Wattles, Kristin Fisher, SpaceX slams regulatory ‘headwinds’ for holding up Starship, risking US dominance in space [online], CNN, 18 października 2023 [dostęp 2024-06-27] (ang.).
  26. a b Bruce Einhorn, China’s rivalry with Musk’s SpaceX moves to even lower orbit [online], The Japan Times, 17 listopada 2023 [dostęp 2024-06-27] (ang.).
  27. SpaceX Warns Government Regulations Slowing Starship, Could Let China Get Ahead [online] [dostęp 2024-06-27] (ang.).
  28. Environmental Scrutiny May Push SpaceX’s Second Starship Launch to Next Year [online], Gizmodo, 19 września 2023 [dostęp 2024-06-27] (ang.).
  29. Bloomberg News, SpaceX’s Starship Still Needs Wildlife Agency Review to Resume Launch - BNN Bloomberg [online], BNN, 18 września 2023 [dostęp 2024-06-27].
  30. Christian Davenport, SpaceX to the FAA: The industry needs you to move faster, „The Washington Post”, 17 października 2023, ISSN 0190-8286 [dostęp 2024-06-27] (ang.).
  31. Review of SpaceX Starship’s Water Deluge System Critical to Next Launch [online], Gizmodo, 27 października 2023 [dostęp 2024-06-27] (ang.).
  32. FAA completes safety review of SpaceX Starship-Super Heavy license [online], Reuters, 31 października 2023 [dostęp 2024-06-27] (ang.).
  33. Jeff Foust, Starship lifts off on first integrated test flight, breaks apart minutes later [online], SpaceNews, 20 kwietnia 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  34. Lora Kolodny, SpaceX hasn't obtained environmental permits for 'flame deflector' system it's testing in Texas [online], CNBC, 28 lipca 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  35. SpaceX - Updates [online], SpaceX, 27 lutego 2024 [dostęp 2024-06-28] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-27] (ang.).
  36. Ryan Weber, After upgrades, Starship achieves numerous successes during second test flight [online], NASASpaceFlight.com, 17 listopada 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  37. SpaceX - Updates [online], SpaceX, 27 lutego 2024 [dostęp 2024-06-28] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-27] (ang.).
  38. Mike Wall, Watch SpaceX test new Starship water-deluge system for 1st time (video) [online], Space.com, 28 lipca 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  39. Iqtidar Ali, SpaceX tests the massive new Starship OLM water deluge system at full scale, Booster 9 propellant load test, Starbase updates [online], Tesla Oracle, 3 sierpnia 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  40. Mike Wall, SpaceX shows off newly modified Starship Super Heavy booster (photos) [online], Space.com, 18 sierpnia 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  41. Tariq Malik, SpaceX's 2nd Starship launch test looks amazing in these stunning photos and videos [online], Space.com, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  42. William Harwood, With launch license in hand, SpaceX plans second test flight of Starship rocket Saturday - CBS News [online], www.cbsnews.com, 17 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  43. SpaceX: Elon Musk's Starship rocket to make second flight [online], www.bbc.com [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  44. Joey Roulette, US FAA okays SpaceX license for second launch of Starship Super Heavy [online], Reuters, 16 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  45. Starship's Second Flight Test [online], SpaceX, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  46. Starship's Second Flight Test [online], SpaceX, 11 listopada 2023 [dostęp 2024-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-18] (ang.).
  47. Eric Berger, SpaceX discloses cause of Starship anomalies as it clears an FAA hurdle [online], Ars Technica, 26 lutego 2024 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  48. Jeff Foust, FAA closes investigation into second Starship test flight [online], SpaceNews, 27 lutego 2024 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  49. Starship preparing to launch as early as November 17, pending final regulatory approval [online], Twitter, 11 listopada 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  50. Charles Ardizzone, Appendix B. Reinitiation #1 of Interagency Consultation [online], faa.gov, 14 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  51. Charles Ardizzone, Appendix B. Reinitiation #1 of Interagency Consultation [online], web.archive.org, 15 listopada 2023 [dostęp 2024-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-15] (ang.).
  52. Joey Roulette, US FAA okays SpaceX license for second launch of Starship Super Heavy [online], Reuters, 16 listopada 2023 [dostęp 2024-06-26] (ang.).
  53. Elon Musk, We need to replace a grid fin actuator, so launch is postponed to Saturday [online], Twitter, 16 listopada 2023 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  54. Ryan Weber, After upgrades, Starship achieves numerous successes during second test flight [online], NASASpaceFlight.com, 17 listopada 2023 [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  55. William Harwood, Super Heavy-Starship climbs high but falls short on second test flight – Spaceflight Now [online] [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  56. Starship - Drugi Lot Orbitalny!. Rakietomania 1:57:51 minuta. [dostęp 2024-07-01].
  57. Starship Flight 2. SpaceX. [dostęp 2024-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-18)]. Cytat: With a test like this, success comes from what we learn, and this flight test will help us improve Starship’s reliability as SpaceX seeks to make life multiplanetary. Data review is ongoing as we look for improvements to make for the next flight. (ang.).
  58. Stabilized Video of "Hot-Staging" of SpaceX IFT-2 rocket flight (November 18, 2023). scenebank268 2023-11-21. [dostęp 2024-07-01].
  59. Mike Wall, NASA chief congratulates SpaceX on Starship's explosive 2nd launch test [online], Space.com, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  60. Starship Sails Through Hot-Staging Separation Before Vehicles Are Lost | Aviation Week Network [online], aviationweek.com [dostęp 2024-07-01].
  61. SpaceX launched its giant new rocket but explosions end the second test flight [online], AP News, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  62. Joe Skipper, Joey Roulette, SpaceX Starship launch failed minutes after reaching space [online], Reuters, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  63. Josh Dinner, SpaceX Starship megarocket launches on 2nd-ever test flight, explodes in 'rapid unscheduled disassembly' (video) [online], Space.com, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  64. SpaceX launched its giant new rocket but explosions end the second test flight [online], AP News, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  65. Josh Dinner, SpaceX Starship megarocket launches on 2nd-ever test flight, explodes in 'rapid unscheduled disassembly' (video) [online], Space.com, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-01] (ang.).
  66. Jonathan McDowell, Thanks to NOAA's Kenneth Howard for pointing me to this NOAA weather radar data showing a debris cloud exactly over my estimated Starship reentry point! [online], X (formerly Twitter), 18 października 2023 [dostęp 2024-06-10] (ang.).
  67. Eric Berger, SpaceX discloses cause of Starship anomalies as it clears an FAA hurdle [online], Ars Technica, 26 lutego 2024 [dostęp 2024-06-30] (ang.).
  68. Jackie Wattles, SpaceX Starship rocket lost in second test flight [online], CNN, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-04] (ang.).
  69. Mike Wall, NASA chief congratulates SpaceX on Starship's explosive 2nd launch test [online], Space.com, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-06] (ang.).
  70. Jackie Wattles, SpaceX Starship launch: Live updates [online], CNN, 18 listopada 2023 [dostęp 2024-07-06] (ang.).
  71. Mike Wall, SpaceX's epic Starship liftoff didn't damage launch pad, Elon Musk says [online], Space.com, 20 listopada 2023 [dostęp 2024-07-06] (ang.).
  72. Analyzing Starship IFT-3: Successes, Challenges, and Improvements for Future Flights [online], New Space Economy, 25 maja 2024 [dostęp 2024-07-06] (ang.).
  73. Jack Kuhr, Payload Research: Tracking Starship’s Progress with Additional Flights on the Horizon [online], Payload, 20 marca 2024 [dostęp 2024-07-06] (ang.).
  74. BUILDING ON THE SUCCESS OF STARSHIP’S SECOND FLIGHT TEST [online], SpaceX, 26 lutego 2024 [dostęp 2024-07-06] (ang.).