Stefan Halewski-Hrycyszyn
Stefan Halewski-Hrycyszyn vel Hrycyszyn[1] (ur. 25 listopada 1887, zm. ?) – major piechoty Wojska Polskiego i podpułkownik piechoty Polskich Sił Zbrojnych oraz podinspektor Policji Państwowej.
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Jana[2][3] . W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był pułk piechoty nr 9 z Przemyśla[4][5][6]. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów rezerwy piechoty: kadeta (starszeństwo z 1 stycznia 1913[7]), podporucznika (starszeństwo z 1 lipca 1915[8]) i porucznika (starszeństwo z 1 listopada 1916[9]).
8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 156. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[10][11]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 79 pułku piechoty w Słonimie[1][12][13].
Od 1 kwietnia 1920 pełnił służbę na stanowisku powiatowego komendanta Policji Państwowej w Przemyślu[14]. Od 6 lutego 1925 w Komendzie Wojewódzkiej Policji Państwowej w Łucku na stanowisku kierownika referatu administracyjnego, od 1 lipca 1927 oficera inspekcyjnego i zastępcy komendanta wojewódzkiego w Łucku[14], a od 21 czerwca 1934 oficera inspekcyjnego w Nowogródku[15]. Na tym stanowisku zastępował komendanta wojewódzkiego P.P.
W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Łuck. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas w grupie „pełniących służbę w Policji Państwowej w stopniach oficerów P.P.”[16] W czasie służby w Policji Państwowej awansował na stopień podinspektora[17][3][15].
We wrześniu 1939 został internowany na Litwie i osadzony w obozie Mejszagoła[2] . Następnie został przekazany sowieckim władzom i osadzony w obozie kozielskim (tzw. Kozielsk II)[2] . 2 lipca 1941 został przeniesiony do Obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu[2][3] . 3 września tego roku, po uwolnieniu, przybył do miejscowości Tatiszczewo, w obwodzie saratowskim[2] , którą wybrano na jeden z ośrodków formowania Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.
W „Armii gen. Andersa” pełnił służbę na stanowisku szefa bezpieczeństwa, a od 29 września 1941 równocześnie pełniącego obowiązki dowódcy żandarmerii, która do 24 lutego 1942 występowała pod nazwą „Wojskowa Policja Polowa”[18][19]. Od 19 marca 1942, po przemianowaniu Szefostwa Bezpieczeństwa w Dowództwo Żandarmerii, sprawował obowiązki dowódcy żandarmerii[20]. W tym czasie awansował na podpułkownika[20]. 28 marca 1942 wyjechał z ZSRR[20].
Stefan Halewski-Hrycyszyn był żonaty z Marią Julią Marszałek, z którą miał dwoje dzieci (ur. 1914 i 1922)[14].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Srebrny Krzyż Zasługi (28 kwietnia 1927)[21][14]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[14]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[14]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[6]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 98.
- ↑ a b c d e Indeks ↓.
- ↑ a b c Griazowiec ↓.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 397.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 280.
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 470.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 368.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 197.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 215.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 469.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 411.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 353.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 307.
- ↑ a b c d e f Zbrodnia nie ukarana 1996 ↓, s. 360.
- ↑ a b Zbrodnia nie ukarana 1996 ↓, s. 361.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 7, 861.
- ↑ Suliński 2003 ↓, s. 245.
- ↑ Suliński 2003 ↓, s. 245, 247.
- ↑ Żaroń 1988 ↓, s. 68, wg tajnego rozkazu wewnętrznego nr 1 gen. Władysława Andersa z 16 października 1941 został zatwierdzony na stanowisku szefa bezpieczeństwa wojsk.
- ↑ a b c Suliński 2003 ↓, s. 248.
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 250 „za zasługi, położone na polu bezpieczeństwa publicznego”.
Bibliografia
edytuj- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Piotr Żaroń: Kierunek wschodni w strategii wojskowo–politycznej gen. Władysława Sikorskiego 1940–1943. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988. ISBN 83-01-06820-5.
- Zeszyty Katyńskie. Marek Tarczyński (red.). T. 6: Zbrodnia nie ukarana. Katyń–Twer–Charków. Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej i Polska Fundacja Katyńska, 1996. ISBN 83-905877-0-X.
- Jan Suliński: Żandarmeria organ bezpieczeństwa armii 1918–1945. Warszawa: Kompas II, 2003. ISBN 83-912638-5-1.
- Indeks Represjonowanych. IPN. [dostęp 2020-09-28].
- Kompletna lista 1673 Polaków i obywateli polskich innych narodowości przebywających w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. [dostęp 2019-06-24].