Stefan Pająk
Stefan Pająk (ur. 2 września 1894 w Zwoleniu, zm. między 20 a 22 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – lekarz internista[2], podporucznik rezerwy Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.
 podporucznik lekarz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 września 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
między 20 a 22 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Późniejsza praca |
lekarz |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Był synem Jana i Marii z Sieków[3]. Lekarz, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (1927). W Wojsku Polskim od 1918. Służył w 5 pułku ułanów, w 1920 w 3 dywizjonie artylerii konnej. Od 1921 w rezerwie. Ćwiczenia odbywał w 8 pułku strzelców konnych i w 16 pułku artylerii polowej. Jako podchorąży korpusu oficerów sanitarnych (grupa podlekarzy) został mianowany rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej 1 lipca 1925 podporucznikiem sanitarnym ze starszeństwem z dniem awansu i 22 lokatą[4]. Został wcielony do 8 batalionu sanitarnego[5]. Po uzyskaniu dyplomu lekarza (1925) został kierownikiem Ubezpieczalni Społecznej w Mirkowie. Wraz z żoną, również lekarzem, leczył mieszkańców Mirkowa, Porąbki i okolicznych wsi[6]. W 1934, jako oficer rezerwy posiadał przydział w rezerwie do Kadry zapasowej 8 Szpitala Okręgowego i pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Pomimo tego, że dyplom lekarza otrzymał w 1925, nadal pozostawał w grupie podlekarzy korpusu oficerów sanitarnych[7]. W 1936 był lekarzem naczelnym Podobwodu nr 5 w Jeziornie Obwodu Leczniczego nr 5 (zamiejskiego) Ubezpieczalni Społecznej w Warszawie[8].
Podczas kampanii wrześniowej zmobilizowany. Otrzymał przydział do szpitala w Płocku. 5 września opuszcza Klarysew, by stawić się w jednostce[9]. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 dostał się do niewoli radzieckiej. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 19 a 21 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 036/2 poz 90, nr akt 2374[10] z 16.04.1940[1]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 2.06.1943. Figuruje na liście AM-266-3844 i Komisji Technicznej PCK GARF-138-03844. Przy szczątkach w mundurze znaleziono pozwolenie na broń, kartę łowiecką, list, zaświadczenie[11][12]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 190 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 177.
Życie prywatne edytuj
Żonaty z Jadwigą Łazewicz (ur. 1902), lekarzem położnikiem[13], miał syna. Mieszkał we własnej willi w Klarysewie[6].
Upamiętnienie edytuj
- Minister obrony narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień porucznika. Awans zostały ogłoszone 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez prezydenta RP na uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
Ordery i Odznaczenia edytuj
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 577.
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 185.
- ↑ Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 459.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.6, nr 104), Warszawa, 13 października 1925, s. 561.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.6, nr 133), Warszawa, 18 grudnia 1925, s. 726.
- ↑ a b Witold Rawski, Jest w Konstancinie taki głaz ..., „Znad Jeziorki. Miniatury historyczne” (nr 9), Skolimów 2019, s. 3.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 229, 788.
- ↑ Konopka 1936 ↓, s. 303, 345, 1211.
- ↑ Konstancin w moich wspomnieniach - To już wojna [online], Stacja Południe, 26 marca 2018 [dostęp 2019-06-09] (pol.).
- ↑ J. Tucholski, op cit, s. 691.
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 266.
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Konopka 1936 ↓, s. 345.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Stanisław Konopka: Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok. Warszawa: Naczelna Izba Lekarska, 1936.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.