Stożkówka cienkotrzonowa
Stożkówka cienkotrzonowa (Conocybe filaris (Fr.) Kühner) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stożkówka cienkotrzonowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Conocybe filaris (Fr.) Kühner Encyclop. Mycol. 7: 159 (1935) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1884 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus togularis var. filaris. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu R. Kühner w 1935 r[1].
- Agaricus togularis var. filaris Fr. 1884
- Pholiota filaris (Fr.) Peck 1908
- Pholiota togularis var. filaris (Fr.) J.E. Lange 1921
- Pholiotina filaris (Fr.) Singer 1936
- Pholiotina filaris (Fr.) Singer 1936 var. filaris
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3].
Morfologia
edytujŚrednica (0,2) 0,3-1,2 cm. Kształt początkowo stożkowy z tępym garbkiem lub stożkowo-dzwonkowaty, potem wypukły. Podczas wilgotnej pogody prążkowany, z prześwitującymi blaszkami. Jest bardzo higrofaniczny; podczas wilgotnej pogody jest cynamonowy, na środku rdzawy, podczas suchej blaknący. Powierzchnia gładka, rzadko drobno pomarszczona[4].
Przyrośnięte, brzuchate, średniogęste, białe. Ostrza ząbkowate lub kłaczkowate[4].
Wysokość 1-3,5 cm, grubość 0,5-1,5 mm, cylindryczny z pierścieniem często ześlizgującym się w dół. W górnej części w kolorze kości słoniowej lub srebrzystobiałej i oprószony, w dolnej o barwie sepii stopniowo ciemniejącej ku podstawie, grubo prążkowany i pokryty jedwabistymi włókienkami. Pierścień filcowaty, prążkowany, o barwie od białawej do kremowej[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki o rozmiarach (6,5) 7-8,5 (9,5) × (4) 4,5-5 μm (według Watlinga), elipsoidalne, gładkie, o dość grubych ścianach. Posiadają pory rostkowe, ale słabo widoczne. Podstawki 4-zarodnikowe, rzadziej 2-zarodnikowe. Pleurocystyd brak. Cheilocystydy baryłkowate, o rozmiarach 24-40 (45) × 8-10,5 μm, wierzchołek rozwarty 2,5-4 (6) um szerokości, szyjka 5-7 um. Skórka kapelusza zbudowana z komórek kulistych z szypułkami o szerokości 10,5-21 um z, lekko przyciemnionymi szypułkami[4].
Występowanie i siedlisko
edytujZnane jest występowanie stożkówki cienkotrzonowej w Ameryce Północnej i Europie[5], oraz w całym obszarze Pacyfiku, gdzie jest dość częsta[4]. W Polsce rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane, według W. Wojewody jest rzadka. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano 4 stanowiska na terenie Polski[3].
Rośnie na bogatych glebach gliniastych, zwłaszcza na terenach zalesionych w obszarach wapiennych, na krawędziach ścieżek, w parkach itp., na próchniejącym podłożu drzewnym, w zrębkach drzewnych lub korze, na świeżo założonych trawnikach i trawiastych obszarach, które zawierają w podłożu zagrzebane resztki drewna. Występuje także wokół szklarni, czasami w mchu, na omszałych polanach, wzdłuż ścieżek, w trocinach i kompostach[4].
Znaczenie
edytujSaprotrof, grzyb trujący. Zawiera te same zabójcze amanityny, co muchomor sromotnikowy i hełmówka jadowita[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-11-19]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-12-19]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Notes on Conocybein the Pacific Northwest. [dostęp 2017-12-19].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-12-15].