Stożkówka półkulista
Stożkówka półkulista (Conocybe semiglobata Kühner & Watling) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stożkówka półkulista |
| Nazwa systematyczna | |
| Conocybe semiglobata Kühner & Watling Notes R. bot. Gdn Edinb. 38(2): 337 (1980) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Conocybe semiglobata var. campanulata Hauskn. 2009
- Conocybe semiglobata Kühner & Watling 1980 var. semiglobata
- Conocybe tenera f. semiglobata Kühner 1935
- Galera tenera f. convexa J.E. Lange 1938
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3].
Morfologia edytuj
Średnica 0,7-2,4 cm, kształt półkulisty lub nisko wypukły, czasami z garbkiem. Brzeg prążkowany. Powierzchnia gładka, matowa,o barwie od żółtobrązowej przez rdzawobrązową do brązowej, u starszych okazów blaknąca do ochrowej[4].
Średnio gęste, ochrowe, czasami bardzo ciemne[4].
Wysokość 2,5-9,5 cm, grubość do 2 mm, cylindryczny, rozszerzający się przy podstawie. Powierzchnia gładka, początkowo o barwie od białawej do jasnopomarańczowej, potem ciemniejsza[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki o rozmiarach (9,94) 10,72- 12,90 (13,84) × (5,39) 6,04-7,14 (7,36) µm, średnio 11,96 × 6,6 µm, o ścianie grubości do 0,9 μm. Pora rostkowa jedna, o średnicy 1,7-2,0 μm, środkowa, lekko wypukła. Podstawki 18.1-21.2 × 8.8-10 μm, maczugowate, 4-zarodnikowe. Cheilocystydy lecytynowe (14,0) 15,5-12,5 (21,7) × (8,1) 8,2-9,9 (10,3) μm, średnio 18,0 × 9,0 μm. Posiadają główkę o średnicy (3,2) 3,6-4,9 (5,1) μm, średnio 4,2 μm osadzoną na szyjce o długości (0,7) 1,0-2,5 (3,1) μm, średnio 1,8 μm. Brak pleurocystyd. Trama złożona z walcowatych strzępek o średnicy 2-4 μm, pomieszanych z innymi, nabrzmiałymi strzępkami o średnicy do 14 μm. Komórki skórki kapelusza wrzecionowate, o rozmiarach 28,2-31,9 × 12,1-15,3 μm, z brązowawo zabarwioną stopą. Liczne pileocystydy o rozmiarach 27,7-37,6 × 5,1-7,6 μm, średnio 26 × 7 μm. Posiadają główkę o średnicy (3,2) 4-5 μm, średnio 4,5 μm osadzoną na szyjce o długości 8,7-13.0 μm, średnio 10,5 μm. Kaulocystydy również liczne, (14,3) 15,5-27,0 (31,7) × (6,2) 6,5-9,5 (10,1) μm, średnio 31,38 × 6,43 μm, o główce (4,7-5,5 μm, średnio 5,17 μm i szyjce (1,4) 1,7-5,7 (6,6) μm, średnio 10,7 μm. Obecne sprzążki[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Znane jest występowanie stożkówki półkulistej głównie w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniona; występuje od Hiszpanii po Islandię i około 65° szerokości geograficznej na Półwyspie Skandynawskim. Poza tym notowana w stanie Illinois w USA[6]. W Europie jest gatunkiem częstym[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano liczne stanowiska[3].
Rośnie na ziemi na łąkach, pastwiskach, polach uprawnych, w ogrodach, na nieużytkach, w lasach liściastych i iglastych, na obrzeżach lasów. Owocniki wytwarza od lipca do listopada[3].
Znaczenie edytuj
Saprotrof. Wśród stożkówek nie ma grzybów jadalnych, niektóre są trujące. Również stożkówka półkulista jest grzybem trującym lub niejadalnym[4].
Linki zewnętrzne edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2017-12-21]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-12-21]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp, Copenhagen, 2008
- ↑ Forum di micologia. Conocybe semiglobata. [dostęp 2017-12-21].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-12-21].