Stożkówka złota
Stożkówka złota (Conocybe aurea (Jul. Schäff.) Hongo) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae).
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stożkówka złota |
| Nazwa systematyczna | |
| Conocybe aurea (Jul. Schäff.) Hongo J. Jap. Bot. 38: 236 (1963) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1930 r. Julius Schäffer nadając mu nazwę Galera aurea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Tsuguo Hongo w 1963 roku[1]
- Conocybe tenera f. aurea (Jul. Schäff.) Enderle 1999
- Conocybe tenera var. aurea (Jul. Schäff.) Kühner 1935
- Galera aurea Jul. Schäff. 1930[2].
W checklist W. Wojewody w 2003 r. brak tego gatunku[3]. Jego polską nazwę podaje internetowy atlas grzybów[4].
Morfologia edytuj
Średnica 2–5,8 cm, kształt stożkowaty lub wypukły. Powierzchnia początkowo jasnożółta, w stanie dojrzałym żółta, potem pomarańczowoochrowa. Jest nieco higrofaniczny. Brzeg gładki, krótko prążkowany[5].
Wąsko przyrośnięte, z międzyblaszkami, początkowo białe, potem przechodzące w oliwkowobrązowe, następnie rdzawobrązowe. Ostrza gładkie i blade[5].
Wysokość 5,5–7,5 cm, grubość 3–5 mm, cylindryczny z bulwiastą podstawą o średnicy do 15 mm. Powierzchnia biała, jedwabista, gładka do podłużnie prążkowanej, silnie oprószona, brązowiejąca z wiekiem. Podstawa biała, owłosiona[5].
Żółtawy, u podstawy trzonu brązowawy[5].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki elipsoidalne, wydłużone (10) 11–12 (13) x 6–7 µm, z dużymi porami rostkowymi (o średnicy 1,5 µm). Cheilocystydy w kształcie kręgli z kulistymi główkami o szerokości około 4 µm. Po zadziałaniu amoniakiem widoczne w nich igiełkowate kryształki[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Podano stanowiska stożkówki złotej w Ameryce Północnej, Europie, Azji i w jednym miejscu w Australii. Najwięcej stanowisk podano w Europie[6]. W Europie i Azji jest dość szeroko rozprzestrzeniony, ale rzadki[5]. W Polsce po raz pierwszy gatunek ten odszukano w Bieszczadach w 2009 roku[7]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[4].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje na butwiejących trocinach i liściach[4], na glebach bogatych w azot, nawożonych łąkach, starym kompoście, korze, ściółce w szklarniach, a także na świeżo zasianych trawnikach[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Aktualne stanowiska Conocybe aurea w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Andy Overall, Vivien Hodge, Conocybe aurea, a rare British native or another coloniser?, DOI: 10.1016/j.fl, dmyc.2015.01.006 [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Występowanie Conocybe aurea na świecie (mapa) [online], gbif/ [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Gierczyk B. i inni, Grzyby wielkoowocnikowe polskich Bieszczadów. Część I., „Parki nar. Rez. Przyr.”, 28 (3), 2009, s. 3–100.