Strażnica WOP Lipsk
Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Lipsk – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1970[a] |
| Rozformowanie |
24 sierpnia 2005 (przekształcenia) |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Strażnica Straży Granicznej w Lipsku – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Republiką Białorusi.
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujStrażnicę WOP Lipsk zorganizowano w 1970[1] na bazie Placówki WOP Bobra Wielka[2] w strukturach 22 Oddziału WOP.
W 1976 odtwarzano brygady na granicy ze Związkiem Radzieckim. Na bazie 22 Oddziału WOP sformowano Podlasko-Mazurską Brygadę WOP i w jej struktury weszła Strażnica WOP Lipsk.
Strażnica WOP Lipsk do 15 maja 1991 była w strukturach Podlasko-Mazurskiej Brygady WOP w Białymstoku[3].
- Straż Graniczna:
15 maja 1991 po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Lipsku weszła w podporządkowanie Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej[4] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Lipsku[5].
W 1995 na stan etatowy 25 funkcjonariuszy SG, stan ewidencyjny wynosił 14 osób[6].
W 2002 strażnica miała status strażnicy SG I kategorii.
Jako Strażnica SG w Lipsku funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005, Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[b] została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Lipsku (PSG w Lipsku)[7].
Ochrona granicy
edytujW 2002 po stronie białoruskiej na długości 157 km ochraniał granicę Grodzieński Oddział Wojsk Pogranicznych[8].
Wydarzenia
edytuj- 1993 – czerwiec–końca września, w związku z dużym nasileniem się przestępczości granicznej na odcinku strażnicy SG w Lipsku, wyznaczona została strażnica polowa w Rudawce[7] na śluzie Kurzyniec, liczyła średnio ok. 30 funkcjonariuszy i 4 pojazdy osobowo-terenowe. Dowódcami strażnicy byli d-cy pododdziałów 1 ko i 2 ko Podlaskiego Oddziału SG: kpt. SG Włodzimierz Leszczyński i por. SG Jacek Dederko, por. SG Mariusz Tomaszewski, por. SG Janusz Wojciuk, por. SG Józef Strakszys oraz st. sierż. SG Bogusław Różański[9].
- 1995 – 24 kwietnia w ramach operacji „skrzydło” w rejon województwa łomżyńskiego i suwalskiego skierowano nieetatowe grupy funkcjonariuszy do prowadzenia obserwacji i przeciwdziałania nielegalnym przelotom i przerzutom emigrantów drogą powietrzną. Wydzielone siły ze strażnic, kompanii odwodowych i Wydziału Ochrony Granicy Państwowej (WOGP) działały przez okres pół[10].
- 1999 – luty, strażnica otrzymała na wyposażenie samochody osobowo-terenowe Land Rower[11], motocykle marki KTM i czterokołowe typu TRX marki Honda[12].
Strażnice sąsiednie
edytuj- Strażnica WOP Sejny ⇔ Strażnica WOP Sokółka – 1990[13]
- Strażnica SG w Sejnach ⇔ Strażnica SG w Sokółce – 16.05.1991[13]
- Strażnica SG w Sejnach ⇔ Strażnica SG w Nowym Dworze – 22.02.1997[13]
- Strażnica SG w Płaskiej ⇔ Strażnica SG w Nowym Dworze – 12.09.2001[14].
Dowódcy/komendanci strażnicy
edytuj- Komendanci strażnicy SG:
Uwagi
edytuj- ↑ Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
- ↑ W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
Przypisy
edytuj- ↑ Placówka SG w Lipsku. [w:] Podlaski Oddział SG [on-line]. podlaski.strazgraniczna.pl, 2020-01-30. [dostęp 2020-01-30]. (pol.).
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 97.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 7.
- ↑ Łach 2013 ↓, s. 290.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 9.
- ↑ Nikołajuk 2011 ↓, s. 137.
- ↑ a b muzeumsg ↓.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 106.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 34–35.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 49–50.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 86.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 87.
- ↑ a b c Szczepański 2000 ↓, s. 7,9.
- ↑ Nikołajuk 2011 ↓, s. 148.
- ↑ Michał Bajko. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2020-01-30]. (pol.).
- ↑ Nikołajuk 2014 ↓, s. 78–79,94.
- ↑ Nikołajuk 2011 ↓, s. 166.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 93.
- ↑ Szczepański 2000 ↓, s. 95.
- ↑ Nikołajuk 2011 ↓, s. 168.
Bibliografia
edytuj- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
- Jan Nikołajuk: Podlaski Oddział Straży Granicznej im. gen. dyw Henryka Minkiewicza w Białymstoku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
- Kajetan Szczepański: Kronika Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej 15 maja 1990–2000. Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa, 2000, s. 1–106.
- Jan Nikołajuk: Reorganizacja formacji granicznej na przykładzie oddziału w Białymstoku. W: Biuletyn 3/2014. T. Z historii Ochrony Granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2014, s. 73–96. ISSN 1429-2505.
- Wydział Prezydialny Wydział Prezydialny Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej: Straż Graniczna od 1991 – Podlaski Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2020-01-27]. (pol.).