Strzępiak ciemnowierzchołkowy

gatunek niejadalnych grzybów

Strzępiak ciemnowierzchołkowy (Inocybe phaeodisca Kühn) – gatunek niejadalnych grzybów z rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Strzępiak ciemnowierzchołkowy
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak ciemnowierzchołkowy

Nazwa systematyczna
Inocybe phaeodisca Kühn.
Bull. Soc. nat. 9(Suppl.): 5 (Oyonnax, 1955)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy łacińskie[2]:

  • Inocybe phaeodisca var. diosma Reumaux 1984
  • Inocybe phaeodisca var. geophylloides Kühner 1955
  • Inocybe phaeodisca Kühner (1955) var. phaeodisca

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Według W. Wojewody Andrzej Nespiak w monografii o strzępiakach opisał ten gatunek jako strzępiaka odszczepionego (Inocybe descissa (Fr.) Quel[3]. Taksonomicznie sprawa jest zagmatwana. Według Index Fungorum Inocybe descissa (Fr. Quel.) to takson niepewny, synonimem I. phaeodisca jest natomiast I. descissa sensu NCL[4].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Młody dzwonkowato-wypukły i często z garbkiem, później rozpostarty, w środku jasny, czerwono-brązowy, ku prawie białemu brzegowi włóknisto-łuseczkowaty; do 2 cm średnicy[5].

Blaszki

Młode – bladoochrowe, później cynamonowe; gęste; z jasnym, delikatnie kosmkowatym ostrzem[5].

Trzon

Blady, rdzawobrązowy; bardzo ciężki i zwykle wygięty[5]

Miąższ

Biały; bez zapachu, smak łagodny[5].

Wysyp zarodników

Czerwonobrązowy[5].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Strzępiak ciemnowierzchołkowy notowany jest tylko w niektórych państwach Europy[6]. W Polsce jego występowanie budzi wątpliwości. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. na terenie Polski zanotowano tylko jedno stanowisko w Białowieskim Parku Narodowym (autor nieznany). Andrzej Nespiak opisał ten gatunek, ale nie podał żadnego stanowiska[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek zagrożony wyginięciem[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Holandii i Niemczech[3].

Rośnie gromadnie w wilgotnych lasach liściastych, tylko w niektórych okolicach częsty, poza tym rzadki[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b CABI. Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. Index Fungorum (gatunki). [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
  5. a b c d e f Edmund Garnweidner, Grzyby, Muza S.A., ISBN 83-7200-389-0
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  7. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.