Strzybnik
Strzybnik (niem. Silberkopf[3]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Rudnik. Strzybnik jest położony w środkowo-południowej części gminy. Ma powierzchnię 6,3 km²[3] oraz prawie trzystu mieszkańców[3].
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
296 |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
47-411[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SRC |
| SIMC |
0220977 |
Położenie na mapie gminy Rudnik  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu raciborskiego  | |
 50°08′06″N 18°09′57″E/50,135000 18,165833[1]
| |
Nazwa edytuj
Nazwa prawdopodobnie pochodzi od tego, że w czasach prehistorycznych wydobywano tutaj srebro[4].
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0220983 | Kolonia Strzybnik | przysiółek |
| 0220990 | Strzybniczek | przysiółek |
Historia edytuj
Pierwszy raz wieś wzmiankowano w 1305 roku jako Strebrnikop (Srebrna Kopa)[3][4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Demografia edytuj
W 2016 roku w Strzybniku ludność w wieku przedprodukcyjnym na 100 mieszkańców wynosiła 17,89, co uplasowało wieś powyżej średniej w gminie (16,95). Natomiast ludność w wieku produkcyjnym wynosiła 70,18 (średnia w gminie – 66,90), a w wieku poprodukcyjnym – 11,93 (średnia w gminie – 16,25). Stosunek mieszkańców w wieku poprodukcyjnym do mieszkańców w wieku produkcyjnym wynosił 17% (średnia w gminie – 24%). Mediana wieku mieszkańców wynosi 48 lat (średnia w gminie - 47,11)[7].
| Rok | Liczba ludności | Gęstość zaludnienia (os./km²) |
|---|---|---|
| 2004 | 294[8] | 46,67 |
| 2011 | 289[9] | 45,8 |
| 2016 | 285[10] | 45,24 |
Religia edytuj
Strzybnik należy do parafii św. Katarzyny w Rudniku[3].
Atrakcje turystyczne edytuj
We wsi znajdują się ruiny pałacu z I połowy XIX w stylu klasycystycznym, który został przebudowany i odnowiony w 1919 roku. Na terenie folwarku znajdują się zabudowania gospodarcze: neobarokowa kuźnia, stajnia dwukondygnacyjny, drewniany spichlerz z 1815 roku nakryty mansardowym dachem, czworaki oraz park dworski. Na podwórzu folwarcznym znajduje się wieżyczka z zegarem[11]. W parku tym rośnie wyjątkowo okazałe drzewo – to prawdopodobnie najgrubszy w kraju buk pospolity odmiany czerwonolistnej, drzewo o obwodzie 691 cm (w 2013) i w wieku około 250 lat[12], a także mauzoleum[11]. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach 30 grudnia 2020 wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego pod numerem A/740/2020 zespół pałacowo-parkowy w miejscowości Strzybnik, w skład którego wchodzą ruiny dawnego pałacu, mauzoleum (tj. dawny grobowiec rodzinny), budynek dawnej kuźni oraz park przypałacowy[13].
Przy ul. Długiej 24 stoi XVIII-wieczna kapliczka domkowa. Kaplica jest murowana z cegły i otynkowana, a wewnątrz znajduje się drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena z 1736 roku[11][14]. Przy ulicy Długiej znajduje się budynek gospodarczy z XIX wieku, a także budynek mieszkalny (nr 22) z początków XX wieku[14]
| Nr ewidencyjny | Obiekt | Forma ochrony | Adres |
|---|---|---|---|
| A/745/2021 z 18.10.1966 | Spichlerz położony na terenie zespołu pałacowo-parkowego z 1815 roku, drewniany | wpis do rejestru zabytków | |
| 1 | budynek mieszkalny nr 1 | wpis do gminnej ewidencji zabytków | Kolonia Strzybnik |
| 11 | budynek gospodarczy- teren d. dworu, XIX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Długa |
| A/740/2020 z 30.12.2020 | kuźnia - teren d. dworu, pocz. XX w. | wpis do rejestru zabytków | |
| 8 | budynek mieszkalny, pocz. XX w. | wpis do gminnej ewidencji zabytków | ul. Długa 22 |
| A/740/2020 z 30.12.2020 | mauzoleum | wpis do rejestru zabytków | |
| A/740/2020 z 30.12.2020 | ruiny pałacu | wpis do rejestru zabytków | |
| A/740/2020 z 30.12.2020 | park przypałacowy | wpis do rejestru zabytków |
We wsi znajduje się stanowisko archeologiczne niewpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Znaleziono tutaj ślad osadniczy datowany na X-XIII wiek[14].
Na terenie parku stoi pomnik przyrody (orzeczenie nr 236 wydane przez PWRN w Opolu z 10 czerwca1960 oraz Rozporządzenie Wojewody Śląskiego nr 3/2004 z 30 stycznia 2004) – buk zwyczajny odmiany czerwonolistnej[16].
Ludzie związani ze Strzybnikiem edytuj
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132522
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1214 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c d e Anna Bindacz: Gmina Rudnik – kraina pałaców i zieleni. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW Grzegorz Wawoczny, 2005, s. 46. ISBN 83-89802-09-0.
- ↑ a b Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 15.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 16.
- ↑ Urząd Gminy Rudnik: Gmina w liczbach – Gmina Rudnik. [dostęp 2008-09-30]. (pol.).
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik. 2011, s. 12.
- ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 10.
- ↑ a b c Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 16.
- ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. s. 146.
- ↑ Wpis do rejestru zabytków. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-13)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-01-11]
- ↑ a b c Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 30.
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 17-19.
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 47.
Bibliografia edytuj
- Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013.