Studenec (Góry Łużyckie)
Studenec (pol. Studzieniec[potrzebny przypis], niem. Kaltenberg) – wzniesienie (736 m n.p.m.) w masywie Gór Łużyckich w paśmie Sudetów Zachodnich, w Czechach.
Wieża widokowa na szczycie | |
Państwo | |
---|---|
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość |
736 m n.p.m. |
Położenie na mapie Czech | |
50°49′55″N 14°27′19″E/50,831944 14,455278 |
Góra położona jest w północnych Czechach, na obszarze chronionego krajobrazu Gór Łużyckich czes. CHKO Lužicke hory, w południowo-zachodniej części Gór Łużyckich około 4 km na północny wschód od miasta Česká Kamenice, między miejscowościami Studený na północnym zachodzie a Líska na południowym wschodzie. Według czeskiego podziału wzniesienie należy do Krkonošsko-jesenická subprovincie.
Charakterystyczne wzniesienie pochodzenia wulkanicznego, o wyrazistym stożkowym kształcie i stromych zboczach z płaską powierzchnią szczytową. Wzniesienie jest najwyższe w zachodniej części Gór Łużyckich i dominuje w tej części gór. Góra zbudowana jest ze skał metamorficznych, a rdzeń góry stanowi trzon bazaltowy. Południową i południowo-wschodnią część zboczy, pokrywają w górnej części rozległe połacie rumoszu skalnego. Mniejsze wysepki gruzowisk kamiennych znajdują się również na zachodnim zboczu. Wzniesienie znane jest ze źródeł o niezwykle chłodnych wodach. Ze źródeł położonych na północno-wschodnim zboczu wypływa Stydený potok. Szczyt porośnięty jest starym lasem bukowym o prawie puszczowym charakterze, zbocza porośnięte są lasem mieszanym z przewagą buka. Kamieniste podłoże góry w XIX wieku porastał okazały las z dużymi rozłożystymi drzewami przeważnie jodłami, których największe okazy przekraczały 50 m wysokości. Najokazalsza jodła według opisu z roku 1856, miała 380 lat, 56 m wysokości i ponad 2,5 m w obwodzie. Pozostałości pralasu porastającego górę, chronione były na północnej części góry od 1906 roku, a w 1965 r. na całej powierzchni góry utworzono rezerwat przyrody Studenny vrch, w którym chronione są okazy roślinne oraz pierwotny liściasty las mieszany, charakterystyczny dla Gór Łużyckich. Rumowiska skalne na zboczach stanowią dobry punkt widokowy.
Historia
edytujW XIX wieku, góra leżała na terytorium państwa Kinských. W 1850 r. książę Ferdinand Kinský zamierzał na mapach nazwać górę Ferdinandův kámen. W 1854 roku na wierzchołku góry książę postawił drewnianą więżę widokową oraz letni gościniec. W 1865 roku ze względu na zły stan wieży, wieża została zburzona, a widok z zarośniętego wierzchołka pozostał tylko na południowa stronę. Dwadzieścia lat później z inicjatywą budowy żelaznej wieży widokowej, wystąpiła górska spółka na rzecz Czeskiej Szwajcarii. W kwietniu 1888 r. rozpoczęto pierwsze prace budowlane, zamontowano bloki fundamentowe, do których ośmioma śrubami, o metrowej długości i średnicy 4 cm, przykotwiono 16,2 metrowej wysokości nitowaną konstrukcja wieży. Na platformę widokową wieży, która jednorazowo mieściła 25 osób, prowadziły spiralne schody z 92 stopniami. Wieża udostępniona została 15 lipca 1888 r., a do końca 1888 roku, wieżę zwiedziło 5000 osób. W 1890 dokończono budowę drogi z bazaltowych kamieni, prowadzącą na szczyt, a trzy lata później książę Kinský dla odwiedzających szczyt wybudował obok wieży letni gościniec ze sklepem. Gościniec służył zwiedzającym do lat pięćdziesiątych XX wieku. W późniejszym okresie szczyt i wieża straciły na popularność, a od II wojny światowej, wieża nie była konserwowana i remontowana. Obecnie wieża jest w złym stanie technicznym, korozja znacznie uszkodziła konstrukcję wieży, a część schodów i platformy widokowej rozpadła się w proch. Wstęp na wieżę jest zabroniony. W 1995 roku postanowiono odbudować wieżę, ale sprzeciwiły się temu zamiarowi przedstawiciele lasów i CHKO. W kwietniu 1996 r. wieża miała być rozebrana, ale do rozbiórki nie doszło. 28 marca 1997 roku wieża została uznana za zabytek kultury.
Czeskie Lasy blisko 10 lat starały się o odbudowę wieży i wskrzeszenie turystyki w tym rejonie. Udało się tego dokonać za sprawą przede wszystkim sponsorów, którzy dali pieniądze na modernizację konstrukcji platformy i na zrekonstruowanie schodów. Obecnie schodów jest 89 i każdy na odwrocie posiada tabliczkę z nazwiskiem bądź nazwą sponsora. Są tu osoby indywidualne, instytucje, firmy i rządowe agendy. Koszty odbudowy wieży ponieśli głównie Czesi, ale wśród sponsorów można również znaleźć Niemców.
Z platformy rozciąga się widok na Góry Łużyckie i Czeską oraz Saską Szwajcarię.[1]
Turystyka
edytujobok szczytu przechodzi szlak turystyczny
- czerwony – Europejski długodystansowy szlak pieszy E3, na szczyt wzniesienia doprowadza odnoga od szlaku głównego.
Przypisy
edytuj- ↑ Wieża widokowa Studenec (13.09.2015) [online], Wieża widokowa Studenec (13.09.2015) ~ Rower Bogatynia, 25 września 2015 [dostęp 2017-08-30] .