Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT na Węgrzech
Prawo wobec kontaktów homoseksualnych
edytujKontakty homoseksualne zostały zalegalizowane na Węgrzech w 1962 roku[1]. W 2004 roku zrównano ze sobą wiek osób legalnie dopuszczających się kontaktów homo- i heteroseksualnych; wynosi on 14 lat. Był to wynik decyzji Trybunału Konstytucyjnego z 2002 roku, który uznał ówczesne przepisy za niezgodne z konstytucją. W czerwcu 2021 wprowadzono prawo kryminalizujące istnienie osób LGBT w przestrzeni publicznej. Węgierski parlament głosami rządzącej partii Fidesz i skrajnie prawicowej partii Jobbik przyjął (wzorowaną na rosyjskiej) ustawę, zakazującą udostępniania osobom nieletnim jakichkolwiek treści przedstawiających homoseksualizm i operacje korekty płci[2].
Ochrona prawna przed dyskryminacją
edytujOgólnokrajowa
edytujWęgierskie prawo gwarantuje ogólny zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną. Został on zawarty w „Akcie o Równym Traktowaniu” i obejmuje różne dziedziny życia, między innymi miejsce pracy. Przepisy te obowiązują w kraju od 2004 roku.
Podobny zakaz został również zawarty w „Akcie o Zdrowiu Publicznym” z 1997 roku.
W 1995 roku sąd rozszerzająco zinterpretował konstytucję, orzekając, że chroni ona przed dyskryminacją również z powodu orientacji seksualnej, nawet jeśli taki zapis nie jest tam wyraźnie ujęty.
Geje nie są wykluczeni ze służby wojskowej z powodu swojej orientacji seksualnej.
Azyl
edytujWęgierskie przepisy prawne nie przyznają prawa do ubiegania się o azyl polityczny z powodu prześladowań przez wzgląd na orientację seksualną we własnym kraju.
Uznanie związków osób tej samej płci
edytujOgólnokrajowe
edytujW 1996 roku Węgry zalegalizowały konkubinaty par tej samej płci. Było to następstwem decyzji sądu, która zapadła rok wcześniej. Przyznają one takie same prawa, jak w przypadku konkubinatów par heteroseksualnych. Konkubinaty dają tylko część praw z tych, jakie mają małżeństwa, m.in. wykluczają adopcję dzieci. Pary nie są oficjalnie rejestrowane w urzędzie, za każdym razem muszą zwracać się do sądu.
W grudniu 2007 roku Węgry zalegalizowały związki partnerskie między osobami tej samej i przeciwnej płci. Parom, które zawrą związek, będą przysługiwały niemal wszystkie prawa właściwe dla małżeństw. Istotnymi ograniczeniami, w porównaniu do małżeństw, będą: brak możliwości adopcji dzieci, przyjęcia nazwiska partnera oraz prawa do refundacji zapłodnienia in vitro. Prawo to zostało przyjęte przez węgierski parlament 185 głosami za, przy 154 głosach przeciw i dziewięciu wstrzymujących się i weszło w życie w 2009 roku[3][4][5][6][7]. Projekt ten został zaproponowany przez węgierską partię socjalistyczną – MSzP.
Liberalna partia SzDSz wzywa rząd do legalizacji małżeństw homoseksualnych.
Według badania Pew Research Center z 2023 roku, 31% Węgrów popiera małżeństwa osób tej samej płci i 64% było przeciwko. Taki wynik plasuje Węgry na skrajnym położeniu w Europie z najsilniejszym sprzeciwem, silniejszym niż w Polsce (54%). W badaniu jednak nie uwzględniono wielu krajów, np. Serbii i Rumunii[8].
Mieszkańcy Węgier są w większości przeciwnikami możliwości zawierania małżeństw homoseksualnych. Optują również za brakiem możliwości adopcji dzieci przez takie pary. Większa część badanych jest również przeciwna homoseksualnym związkom partnerskim.
| Poparcie Węgrów wobec | Za | Przeciw |
|---|---|---|
| Homoseksualnych związków partnerskich (2005) | 36 | 58 |
| Małżeństw homoseksualnych (2003) | 37 | 55 |
| Małżeństw homoseksualnych (2005) | 25 | 70 |
| Małżeństw homoseksualnych (2006) | 18 | |
| Adopcji dzieci przez osoby homoseksualne (2003) | 34 | 61 |
| Adopcji dzieci przez osoby homoseksualne (2005) | 25 | 71 |
| Adopcji dzieci przez osoby homoseksualne (2006) | 13 | |
| Zna osobiście geja lub lesbijkę (2005) | 8 | 87 |
Na Węgrzech istnieje duża scena gejowska. Jej centrum jest Budapeszt. Miasto to dysponuje dziesiątkami lokalów (puby, bary, dyskoteki, sauny, hotele, restauracje itp.) gejowskich i gay-friendly. Ponadto w każdym dużym (ponad 100 tys. mieszk.) mieście i w wielu mniejszych istnieje przynajmniej jeden lokal, w którym geje i lesbijki mogą czuć się w miarę swobodnie.
W kraju wydawane są publikacje, działają liczne organizacje o zasięgu ogólnokrajowym zajmujące się niesieniem pomocy przedstawicielom LGBT i walką z nietolerancją czy o równouprawnienie. Każdego roku ulicami stolicy maszerują parady mniejszości seksualnych (gay pride parade). Jedną z najliczniejszych tego typu imprez była parada w 2003 roku, która zgromadziła około 3 tys. uczestników.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ LGBT world legal wrap up survey
- ↑ Grupa Wirtualna Polska, LGBT zakazane. Węgry podjęły decyzję [online], o2.pl, 15 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-16] (pol.).
- ↑ Magda Hartman, Związki partnerskie jeszcze w tej kadencji Sejmu?, Pardon.pl, 20-12-2007
- ↑ Węgry: legalizacja cywilnych związków osób tej samej płci, Gazeta.pl, 18-12-2007
- ↑ Homoseksualiści od teraz legalnie, tvn24.pl, 18-12-2007
- ↑ Węgrzy legalizują związki par homoseksualnych. kobiety-kobietom.com (z Interia.pl), 18 grudnia 2007. [dostęp 2010-12-06].
- ↑ Hungary approves partnership legislation, Pinknews.co.uk, 18-12-2007
- ↑ Sneha Gubbala, Jacob Poushter, Christine Huang, How people around the world view same-sex marriage [online], Pew Research Center [dostęp 2023-11-30] (ang.).