Szparkosz okrężnicy
Szparkosz okrężnicy (Balantidium coli) – gatunek kosmopolitycznego orzęska, występującego głównie w klimacie równikowym (tropikalnym). U wielu gatunków zwierząt (także ludzi) wywołuje balantidiozę.
 Trofozoit szparkosza okrężnicy (pasek skali ma 5 μm) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Supergrupa | |
| Nadtyp | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szparkosz okrężnicy |
| Nazwa systematyczna | |
| Balantidium coli Stein, 1862 | |
Morfologia
edytuj
Owalny trofozoit ma średnicę 30–150 μm i jest pokryty gęstymi, krótkimi rzęskami, wychodzącymi z kinetosomów. W jego wnętrzu znajdują się cytostom (służący do pobierania pokarmu) oraz cytopyge (służące do usuwania niestrawionych resztek). W cytoplazmie (zróżnicowanej na ektoplazmę i endoplazmę) zawieszone są dwie wodniczki tętniące i wodniczki pokarmowe (wewnątrz których widoczne są m.in. erytrocyty i bakterie). W aparacie jądrowym występuje makronukleus i mikronukleus.
Cysta jest owalna i ma średnicę 45–80 μm.
Biologia
edytuj
Trofozoity wydostają się z cyst i przechodzą do jelita grubego, gdzie rozmnażają się przez podział poprzeczny. Część z nich wydziela hialuronidazę i wnika do przestrzeni międzykomórkowych, natomiast pozostałe koniugują. Niektóre trofozoity po koniugacji przechodzą incystację (przekształcają się w cysty) i są wydalane wraz z kałem do środowiska zewnętrznego.
Bibliografia
edytuj- Antoni Deryło (red.), Parazytologia i akaroentomologia medyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 156–158, ISBN 978-83-01-13804-2.
Linki zewnętrzne
edytuj- The Korean Society for Parasitology: Balantidium coli. Web Atlas of Medical Parasitology, 2003. [dostęp 2024-02-20]. (ang.).