Szpital im. Franciszka Raszei w Poznaniu
Szpital im. Franciszka Raszei w Poznaniu – zabytkowy szpital zlokalizowany na poznańskich Jeżycach pomiędzy ul. Poznańską i Zacisze.
| ||
| ||
| Data założenia | 1953 | |
| Typ szpitala | szpital specjalistyczny | |
| Państwo |  Polska
| |
| Adres | ul. Mickiewicza 2, 60-834 Poznań | |
| Dyrektor | lek. med. Elżbieta Wrzesińska-Żak | |
| Oddziały szpitalne | 9 | |
Położenie na mapie Poznania   Szpital im. Franciszka Raszei w Poznaniu | ||
Położenie na mapie Polski  Szpital im. Franciszka Raszei w Poznaniu | ||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  Szpital im. Franciszka Raszei w Poznaniu | ||
 52°24′48,38″N 16°54′47,65″E/52,413439 16,913236
| ||
| Strona internetowa | ||
HistoriaEdytuj
Budynek wzniesiono w latach 1909-1911, według projektu berlińskiego architekta Hermanna Röhde (autora domu handlowego Haase & Co.), z przeznaczeniem na rezerwowy szpital wojskowy. Do I wojny światowej mieściła się tu jednak Ubezpieczalnia Krajowa (Landesversicherungsanstalt). W czasie wojny urządzono szpital wojenny, a w okresie II RP – siedzibę Kasy Chorych. W 1933 znoszono tu ofiary katastrofy kolejowej na pobliskim nasypie. Podczas II wojny światowej w obiekcie mieściła się szkoła podoficerska dla sojuszników III Rzeszy. Po zakończeniu wojny, przez krótki czas, działał w gmachu Powszechny Zakład Ubezpieczeń. Epidemia choroby Heinego-Medina, spowodowała, że w 1951 ponownie zagościł tu szpital – tym razem zakaźny. 9 lipca 1953 przeniesiono do obiektu Szpital Miejski nr 2, wcześniej zajmujący rozproszone budynki w różnych częściach miasta.
Imię Franciszka Raszei nadano jesienią 1953. W latach następnych otwierano różne oddziały specjalistyczne, również w gmachach przyległych (m.in. Katedra i Zakład Medycyny Sportu, Klinika Kardiologii, Oddział Chorób Zawodowych). Ważną jednostką jest jeden z dziewięciu w Polsce Ośrodków Toksykologicznych.
Czerwiec 1956Edytuj
Szpital odegrał ogromną rolę podczas Powstania Poznańskiego w 1956. W pobliżu, przy ulicach Kochanowskiego i Dąbrowskiego, toczyły się najcięższe walki uliczne i to do szpitala Raszei właśnie, trafiali ranni z tych okolic. Początkowo rannych kładziono na noszach, a potem, gdy zabrakło miejsc, wprost na podłodze, przed salami operacyjnymi. Część osób zmarła zanim zdążono im pomóc. Budynek został ostrzelany przez komunistów z broni automatycznej. Zmarłych kładziono w garażu należącym do zabudowań gospodarczych szpitala. Wśród nich był Roman Strzałkowski, poległy w pobliżu. W dniu 29 czerwca 1956 obiekt wizytował nieprzychylnie usposobiony komunistyczny minister Jerzy Sztachelski[1].
Heroiczne poświęcenie lekarzy i pielęgniarek upamiętnia tablica umieszczona na elewacji obiektu.
ArchitekturaEdytuj
Szpital zbudowany w duchu wczesnej architektury modernistycznej, będącej jeszcze pod silnymi wpływami secesyjnymi. Po wojnie odbudowany niedbale, pozbawiony większości detalu, w tym charakterystycznej, wysokiej wieży nad partią wejściową. W latach 1959-1962 rozbudowany według pojektu Marii Waschko[2].
Tablice pamiątkoweEdytuj
Na elewacji i wewnątrz szpitala znajdują się następujące tablice pamiątkowe:
- ku czci Powstania Poznańskiego, zamontowana w dniu 28 czerwca 1981, o treści: Szpital ten zapisał się w pamięci Poznaniaków, jako symbol pomocy w cierpieniu i świadek śmierci Bohaterów '56 / w XXV rocznicę,
- ku czci Franciszka Raszei, o treści: Profesor Uniwersytetu Poznańskiego, Dr Nauk Medycznych, Ortopeda / FRANCISZEK RASZEJA / 1896-1942 / Zamordowany przez hitlerowców w czasie niesienia pomocy chorym w Getcie warszawskim,
- ku czci dr Alicji Barbary Jurasz, o treści: Pamięci dr Alicji Barbary Jurasz / zamordowanej na stanowisku pracy w dniu 2 lipca 1985 / Niewiarygodne, a jednak prawdziwe - ufundowana przez pracowników ZOZ.
Zobacz teżEdytuj
W pobliżu:
PrzypisyEdytuj
- ↑ Henryk Karoń, Z okien szpitala, w: red. Jarosław Maciejewski, Zofia Trojanowiczowa, Poznański Czerwiec 1956. Materiały do wykorzystania w publikacjach prasowych, Biuro Prasowe MKZ Wielkopolska, Poznań, 1981, s.21-28
- ↑ Regina Pawuła-Piwowarczyk, Wspomnienie o koleżance Marii Waschko, w: Informator poznańskiego oddziału SARP i Wielkopolskiej Okręgowej Izby Architektów, SARP Oddział w Poznaniu, nr 3/2007, ss.24-25
BibliografiaEdytuj
- Roman Meissner, Szpitale jeżyckie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2007, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2007, ss.80-81, ISSN 0137-3552
- Poznań - atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
- Atlas architektury Poznania, Janusz Pazder (red.), Aleksandra Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 197, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366.
- Praca zbiorowa, Poznań - spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, s.29, ISBN 83-89525-07-0
- Marcin Libicki, Poznań - przewodnik, Wydawnictwo Gazeta Handlowa, Poznań, 1997, ss.221-222, ISBN 83-902028-4-0