Szyszak (ptak)
Szyszak[6], bananojad, chełmiak, turak, turako olbrzymi[7][8] (Corythaeola cristata) – gatunek dużego ptaka z rodziny turakowatych (Musophagidae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską.
| Corythaeola cristata[1] | |||
| (Vieillot, 1816) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Corythaeolinae[2] | ||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szyszak | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
- Zasięg występowania
- Występuje od Gwinei Bissau i Gwinei do Sudanu Południowego, zachodniej Kenii, północno-zachodniej Tanzanii i północnej Angoli[4][9].
- Systematyka
- Jest jedynym przedstawicielem podrodziny szyszaków (Corythaeolinae)[6][9][10]. Nie wyróżnia się podgatunków[9], choć populacje ze wschodniej części zasięgu wydzielano niekiedy do podgatunku yalensis[4].
- Morfologia
- Osiągając długość do 70–75 cm i masę ciała 820–1230 gramów, jest zdecydowanie największym ze wszystkich turaków[11]. Samice są podobne do samców pod względem upierzenia, ale są nieco większe[11].
- Ekologia
- Zamieszkuje gęste lasy Afryki równikowej. Spotykany od poziomu morza do 2700 m n.p.m.[11] Odżywia się głównie pokarmem roślinnym (zwłaszcza owocami, ale również pąkami, pędami, liśćmi i kwiatami); niewielką część jego diety stanowią też owady[11].
- Gniazduje na wysokich drzewach, często ponad wodą. Samica składa zwykle 2 jasnoniebieskie jaja. Wysiadywanie trwa 29–31 dni, a zajmują się nim oboje rodzice. Opieką nad potomstwem także zajmują się oboje rodzice. Młode opuszczają gniazdo po 5–6 tygodniach od wyklucia, choć są jeszcze karmione przez rodziców zanim osiągną wiek około 3 miesięcy[11].
- Status
- IUCN uznaje szyszaka za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako najbardziej rozpowszechniony ze wszystkich turaków, a w większości zasięgu występowania nie jest to ptak rzadki. Trend liczebności populacji jest uznawany przez BirdLife International za stabilny ze względu na brak istotnych zagrożeń[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Corythaeola cristata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Corythaeolinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-02-26] (ang.).
- ↑ Corythaeola, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-02-26] (ang.).
- ↑ a b c Great Blue Turaco (Corythaeola cristata). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-18)]. (ang.).
- ↑ a b Corythaeola cristata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Corythaeolinae Verheyen, 1956 - szyszaki (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-11-12].
- ↑ Turaki i kukułki. W: S. Marchant: Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 345. ISBN 83-85152-34-2.
- ↑ Albin Łącki: Wśród zwierząt. Ptaki. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Oddział w Poznaniu, 1988, s. 261. ISBN 83-09-01320-5.
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
- ↑ J.H. Boyd III: Musophagidae: Turacos. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux: Version 3.01 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2019-11-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e N. Bouglouan: Great Blue Turaco. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).