Tapani Kärkkäinen

Tapani Kärkkäinen (ur. 1962)[1]fiński tłumacz literatury z języka polskiego i angielskiego. Tłumaczył utwory takich pisarzy jak: Olga Tokarczuk, Ryszard Kapuściński czy Andrzej Sapkowski.

Tapani Kärkkäinen
Data urodzenia

1962

Zawód, zajęcie

tłumacz

Życiorys edytuj

W 1987 roku przyjechał do Krakowa, aby uczyć się języka polskiego. Rozpoczął studia na Uniwersytecie w Helsinkach na kierunku filologia klasyczna, a potem przeniósł się na filologię słowiańską. Pierwszym utworem, które przetłumaczył na język fiński było Imperium Ryszarda Kapuścińskiego[2].

W 2013 roku otrzymał nagrodę im. Mikaela Agricoli przyznawaną za wybitne tłumaczenie na język fiński znaczącego dzieła literackiego. Za takie uznano jego tłumaczenie Biegunów Olgi Tokarczuk[3].

Publikacje edytuj

  • Sankarimatkailijan Varsova (przewodnik po Warszawie)[4][5]

Tłumaczenia edytuj

  • 2023: Rumpujen kaupunki (Gra na wielu bębenkach) Olgi Tokarczuk[6]
  • 2020: Aja aurasi vainajain luitten yli (Prowadź swój pług przez kości umarłych) Olgi Tokarczuk[7]
  • 2020: Tanssivat karhut – Tositarinoita vapaana elämisen vaikeudesta (Tańczace niedźwiedzie) Witolda Szabłowskiego[8]
  • 2016: Ghettopäiväkirja: nuoren tytön elämä Łódźin ghetossa Rywki Lipszyc[8]
  • 2015: Janinan päiväkirjat: Teinitytön muistelmat Lvivin getosta ja Janowskan keskitysleiriltä Janiny Altman[8]
  • 2014: Suuri karttakirja Aleksandra Mizielińska, Daniel Mizieliński[8]
  • 2013: Kanelipuodit ja muita kertomuksia (Sklepy cynamonowe i inne opowiadania) Bruno Schulza[8][2]
  • 2012: Vaeltajat (Bieguni) Olgi Tokarczuk[8]
  • 2011: Kohtalon miekka (Miecz przeznaczenia) Andrzeja Sapkowskiego (ze wsparciem Instytutu Książki)[9]
  • 2010: Viimeinen toivomus (Ostatnie życzenie) Andrzeja Sapkowskiego (ze wsparciem Instytutu Książki)[9]
  • 2010: Aavesärkyä ja muita tosia tarinoita (Taniec na cudzym weselu) Hanny Krall[10]
  • 2008: Hanny Krall Król kier znów na wylocie tłumaczenie wydane przez helsińskie wydawnictwo Like[11]
  • 2008: Herttakuninkaan matkat (Król kier znów na wylocie) Hanna Krall[10]
  • 2007: Hutsula (Lubiewo) Michał Witkowski
  • 2007: Alku ja muut ajat (Praczlowiek i inne czasy) Olga Tokarczuk[12][13]
  • 2006: Keisari (Cesarz) Ryszarda Kapuścińskiego[14]
  • 2005: Kuin olisit kiveä syönyt (Jakbyś kamień jadla) Wojciecha Tochmana[8]
  • 2004: Päivän talo, yön talo (Dom dzienny, dom nocny) Olga Tokarczuk[15][8]
  • 2002: Narrenturm 2, Narrentum 1 Andrzeja Sapkowskiego[8]
  • 2001: Metafyysinen kabaree – Beba Mazeppon rakkaus (Kabaret metafizyczny) Manuela Gretkowska[16]
  • 2007: Eebenpuu (Heban) Ryszarda Kapuścińskiego[8]
  • 1993: Imperiumi (Imperium) Ryszarda Kapuścińskiego[2]

Nagrody i odznaczenia edytuj

  • 2014: Nagroda "Tähtifantasia" za zbiór opowiadań Brunona Schulza przyznawana przez fiński magazyn science-fiction Tähtivaeltaja za najlepszą obcojęzyczną książkę fantasy wydaną w Finalndii[17]
  • 2013: Nagroda Mikaela Agricoli przyznawaną przez Fińskie Stowarzyszenie Tłumaczy i Fińską Fundację Książki za tłumaczenie książki Olgi Tokarczuk Vaeltajat[3]
  • 2011, 2012: Nagroda "Tähtifantasia" za dwie pierwsze części sagi o Wiedźminie Sapkowskiego[18]
  • 2008: Zasłużony dla Kultury Polskiej[19]
  • 2005: Roczne stypendium artystyczne przyznane przez Valtion kirjallisuustoimikunta (Państwowa Komisja Literatury)[20] .

Przypisy edytuj

  1. Kirjallisuus kukoistaa, vaikka äärioikeisto hallitsee Puolaa [online], Voima, 6 października 2020 [dostęp 2023-07-18] (fiń.).
  2. a b c Taiteilijaprofessori Tapani Kärkkäinenunelmoi jo varhain kääntämisestä:”Halusin saattaa kaikki ihmeelliset puolalaiset kirjatsuomalaisten ulottuville.”, „SUOMEN KÄÄNTÄJIEN JA TULKKIEN LIITTO” (3), 2022, s. 10.
  3. a b Fiński przekład "Biegunów" nagrodzony [online], www.wydawnictwoliterackie.pl, 12 kwietnia 2013 [dostęp 2023-07-18].
  4. Z Lubiewa do Helsinek - o literaturze polskiej w Finlandii, [w:] Martyna Markowska, Literatura polska w świecie, t. T.2, Katowice: Wydawnictwo Gnome, 2007, s. 165-169.
  5. Tapani Kärkkäinen, Sankarimatkailijan Varsova, Like, 2006, ISBN 978-951-581-101-1 [dostęp 2023-07-18] (fiń.).
  6. Rumpujen kaupunki [online] [dostęp 2023-07-18].
  7. Olga Tokarczuk: Aja aurasi vainajain luitten yli [online], Kiiltomato.net [dostęp 2023-07-18] (fiń.).
  8. a b c d e f g h i j Books by Tapani Kärkkäinen (Author of Viimeinen toivomus) [online], www.goodreads.com [dostęp 2023-07-18].
  9. a b Instytut Książki wsparł 30 przekładów dzieł Andrzeja Sapkowskiego [online], instytutksiazki.pl, 21 czerwca 2023 [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  10. a b Hanna Krall [online], instytutksiazki.pl [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  11. Polskie książki za granicą [online], instytutksiazki.pl, 8 lutego 2008 [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  12. Alku ja muut ajat [online] [dostęp 2023-07-18].
  13. Fiński tłumacz powieści O. Tokarczuk: Nobel dla aktywnej społecznej komentatorki [online], dzieje.pl [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  14. Keisari [online], Goodreads [dostęp 2023-07-18] (ang.).
  15. Kikka Holmberg, Suomentaja Tapani Kärkkäisen mukaan kääntäjällä täytyy olla kyky ymmärtää kulttuurisia koodeja [online], Kulttuuritoimitus, 25 kwietnia 2023 [dostęp 2023-07-18] (fiń.).
  16. Manuela Gretkowska [online], instytutksiazki.pl [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  17. Tähtifantasia dla Schulza [online], instytutksiazki.pl, 15 lipca 2014 [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  18. Finowie wybierają Sapkowskiego [online], instytutksiazki.pl, 24 października 2012 [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  19. Kärkkäiselle ansiomerkki Puola- käännöksistä [online], ts.fi, 8 października 2008 [dostęp 2023-07-18] (fiń.).
  20. Kahdeksan kirjailijaa sai viisivuotisen taiteilija-apurahan [online], Kaleva [dostęp 2023-07-18] (fiń.).