Tapinella (grzyby)
Tapinella E.-J. Gilbert (ponurnik) – rodzaj grzybów należący do rodziny ponurnikowatych (Tapinellaceae), którego gatunkiem typowym jest ponurnik bocznotrzonowy (Tapinella panuoides)[1].
_E.-J._Gilbert_256913.jpg) Ponurnik bocznotrzonowy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
ponurnik |
| Nazwa systematyczna | |
| Tapinella (Fr.) P. Karst. ex E.-J. Gilbert Les Livres du Mycologue Tome I-IV, Tom. III: Les Bolets: 67 (1931) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Tapinella panuoides (Fr.) E.-J. Gilbert | |
Taksonomia edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tapinellaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Protoplastą tego rodzaju jest takson wyodrębniony przez Eliasa Friesa w pierwszym tomie „Systema mycologicum” z 1821 r., jako ówczesne plemię Tapinia w serii Derminus rodzaju Agaricus. Zaliczył do niego 8 gatunków: A. fragilis, A. cupularis, A. hirneolus, A. tricholoma, A. strigiceps, A. subreflexus, A. lepista i A. involutus, z których jednak żaden nie należy obecnie do rodzaju Tapinella[2]. W „Epicrisis systematis mycologici” z 1838 Fries włączył to plemię do rodzaju Paxillus i zawarł w nim 6 gatunków: P. involutus, P. filamentosus, P. atrotomentosus, P. griseotomentosus, P. crassus i P. panuoides[3]. Petter Karsten w 1879 podniósł to plemię do rangi rodzaju, zaliczając do niego jeden gatunek, Tapinia panuoides, obecny typ nomenklatoryczny[4]. W międzyczasie (1841) Ernst von Steudel pod tą nazwą opisał rodzaj roślin nanerczowatych (Anacardiaceae), dlatego dopiero nazwa Tapinella, użyta przez Edouarda-Jeana Gilberta w trzecim tomie „Les Livres du Mycologue” z 1931, jest poprawną w świetle kodeksu ICN.
Synonimami tego rodzaju są: Agaricus trib. Tapinia Fr., Serpula sect. Tapinella (E.-J. Gilbert) Zmitr., Tapinia (Fr.) P. Karst[5]. i prawdopodobnie Sarcopaxillus Zmitr. et al. (2004)[6].
Nazwę polską nadał F. Kwieciński w 1896 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany był też jako krowiak[7].
Gatunki edytuj
- Tapinella atrotomentosa (Batsch) Šutara 1992 – ponurnik aksamitny
- Tapinella corrugata (G.F. Atk.) E.-J. Gilbert 1931
- Tapinella panuoides (Fr.) E.-J. Gilbert 1931 – ponurnik bocznotrzonowy.
Nazwy naukowe według Index Fungorum. Nazwy polskie na podstawie rekomendacji Komisji ds. Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym[8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-05-10].
- ↑ E.M. Fries, Systema mycologicum. Tom I, Greifswald: Sumtibus Ernesti Mauritii, 1821, s. 269.
- ↑ E.M. Fries: Epicrisis systematis mycologici. 1838, s. 315–318.
- ↑ P.A. Karsten. Rysslands, Finlands och den Skandinaviska halföns Hattsvampar. Förra Delen: Skifsvampar. „Bidrag till Kännedom av Finlands Natur och Folk”. 32, 1879.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15].
- ↑ MycoBank [online], International Mycological Association [dostęp 2013-05-10].
- ↑ Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].