Taranis (mitologia)
Taranis (gromowładny) – jeden z trzech głównych bogów plemion celtyckich.
| ||||
 Taranis – posążek z Le Châtelet de Gourzon | ||||
| Występowanie | ||||
|---|---|---|---|---|
| Atrybuty |
młot | |||
| Odpowiednik |
Jowisz (rzymski) | |||
Należał do starszych bóstw mitologii galijskiej, tworząc wraz z Esusem i Teutatesem trójcę bóstw męskich. W cesarstwie utożsamiany przez Rzymian z Jowiszem lub Dis Paterem[1]. W zachowanych inskrypcjach galijskich mógł również występować pod imieniem Taranucnusa (Taranucusa), jak np. na dedykowanym ołtarzu z wirtemberskiego Böckingen[2].
Obok Teutatesa i Esusa wymieniony przez poetę Lukana w poemacie epickim Pharsalia jako istotny element tej triady. Poświęcone mu zabytki występują na całym obszarze świata celtyckiego, od Bałkanów aż po terytorium Brytanii. Będąc prawdopodobnie bogiem burz i piorunów (tarann dotychczas w języku walijskim i bretońskim oznacza „grom”), w ikonografii zwykle przedstawiany był ze swym głównym symbolem – kołem ze szprychami[3], a także z piorunem, spiralą i trykwetrem.
Wiadomo, że ofiary ludzkie przeznaczone dla Taranisa poddawano całopaleniu. Nasuwa to przypuszczenie, iż w triadzie z pozostałymi bogami, ten sposób uśmiercania miał symbolizować ogień jako jeden z elementów natury (w przypadku Teutatesa – wodę, a Esusa – ziemię i wegetację)[4].
Za panowania cesarza Tyberiusza ołtarz bogów celtyckiej Galii: Taranisa, Esusa i Teutatesa, znajdował się na terenie Paryża, odkryty w 1771 pod katedrą Notre-Dame[5].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ T.G.E. Powell: Celtowie. Warszawa: Wyd. RTW, 1999, s. 159; por. Paul-Marie Duval: Życie codzienne w Galii w okresie pokoju rzymskiego. Warszawa: PIW, 1967, s. 259,
- ↑ T.G.E. Powell: Celtowie, dz. cyt., s. 154, 216).
- ↑ John i Caitlin Matthews: Mitologia Wysp Brytyjskich. Poznań: Rebis, 1997, s. 190.
- ↑ T.G.E. Powell: Celtowie, dz. cyt., s. 181.
- ↑ Mały słownik religioznawczy (pod red. Zygmunta Poniatowskiego), Warszawa: Wiedza Powszechna, 1969.