Tilletia
Tilletia Tul. & C. Tul. (śnieć) – rodzaj grzybów z klasy płaskoszy (Exobasidiomycetes)[1]. Grzyby mikroskopijne, obligatoryjne pasożyty roślin wywołujące choroby zwane śnieciami[2].
 Morfologia i cykl rozwojowy Tilletia caries | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
śnieć |
| Nazwa systematyczna | |
| Tilletia Tul. & C. Tul. Annls Sci. Nat., Bot., sér. 3 7: 112 (1847) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Tilletia caries (DC.) Tul. & C. Tul. 1847 | |
Charakterystyka edytuj
Rodzaj o największym znaczeniu gospodarczym w rzędzie śnieciowców, należą bowiem do niego gatunki przynoszące duże straty w uprawie zbóż. Ustilospory kuliste, rzadziej owalne, brunatne, o ścianie zazwyczaj siateczkowato urzeźbionej. Tworzą się pojedynczo i są największymi zarodnikami w całej rodzinie. Powstają na końcach strzępek grzybni, która w wyniku tej konidiogenezy zostaje całkowicie zużyta na ich tworzenie, wskutek czego w stanie dojrzałym składa się wyłącznie z zarodników. Zarodniki tworzą luźne skupiska wypełniające porażone organy roślin. Przeważnie są to słupki w kwiatach traw. Uwalniając się ze słupków powodują ich pękanie. W masie mają nieprzyjemny zapach śledzi pochodzący od trójmetylaminy[2].
Anamorfy należą do rodzaju Tilletiella[2].
Systematyka i nazewnictwo edytuj
- Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum
- Tilletiaceae, Tilletiales, Exobasidiomycetidae, Exobasidiomycetes, Ustilaginomycotina, Basidiomycota, Fungi[3].
Takson ten utworzyli Louis René Tulasne i Charles Tulasne w 1847 r.[3]
- Gatunki występujące w Polsce
- Tilletia anthoxanthi A. Blytt 1896
- Tilletia caries (DC.) Tul. & C. Tul. 1847 – wywołuje śnieć cuchnącą pszenicy
- Tilletia controversa J.G. Kühn 1874 – wywołuje śnieć karłową pszenicy
- Tilletia indica Mitra 1931 – wywołuje śnieć indyjską pszenicy[4]
- Tilletia laevis J.G. Kühn 1873 – wywołuje śnieć gładką pszenicy
- Tilletia lolii – poraża życicę (Lolium)[2]
- Tilletia olida (Riess) G. Winter 1881
- Tilletia secalis (Corda) J.G. Kühn 1877 – wywołuje śnieć żyta
- Tilletia separata J. Kunze 1876
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Wykaz gatunków według W. Mułenko i in. (bez przypisów)[5] oraz innych (oznaczone przypisami). Nazwy wywoływanych przez nie chorób na podstawie pracy Polskie nazwy chorób roślin użytkowych[4].
Przypisy edytuj
- ↑ CABI databases [online] [dostęp 2022-06-27].
- ↑ a b c d Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2022-06-27].
- ↑ a b Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.