Tomasz Antoni Żak
Tomasz Antoni Żak (ur. 1955) – reżyser, scenarzysta, aktor, poeta i publicysta, dziennikarz, społecznik oraz twórca "Teatru Nie Teraz".
 Tomasz Antoni Żak | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Zawód |
aktor, reżyser, scenarzysta, poeta, publicysta, dziennikarz |
| Współmałżonek |
Alicja |
| Lata aktywności |
od 1980 |
| Zespół artystyczny | |
| "Teatr Nie Teraz" | |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Strona internetowa | |
Życiorys edytuj
Urodzony w rodzinie przesiedleńców z Wołynia. W 1980 zakłada w Tarnowie grupę teatralną "Teatr Nie Teraz" która w następnym roku przekształca się w regularny teatr[1].
W stanie wojennym działalność TNT oraz sam T. Żak byli szykanowani i nie mieli możliwości działania artystycznego. Podejmuje współpracę i wystawia spektakle w Oratorium OO. Filipinów w Tarnowie. Działalność plenerowa była jedynym możliwym miejscem aktywności[2].
Teatr Nie Teraz współpracował z Instytutem Grotowskiego we Wrocławiu, Ośrodkiem Praktyk Teatralnych Gardzienice, Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards we Włoszech, Teatrem 8 Dnia z Poznania, Teatrem 77 z Łodzi. Członkowie TNT brali udział w sesji The International School of Teatre Anthropology (Krzyżowa i Wrocław) pod przewodnictwem Eugenio Barby i zespołu Odin Teater[3].
Jest twórcą autorskich warsztatów teatralnych „Teatr dla Tradycji”. Autor i organizator projektów artystycznych, krajowych i międzynarodowych, takich jak: Spotkania Teatrów Innych (1990, 1991), interdyscyplinarny festiwal artystyczny w Tarnowie z udziałem artystów z Polski.„Tichsze” (1992) i „Ikonostas” (1993) – międzynarodowe wydarzenia artystyczne (we współpracy z artystami z Ukrainy) zrealizowane w Polsce i na Ukrainie. W latach 1991 – 1997 uczestnictwo w ogólnopolskim festiwalu „Teatralne Spotkania Obrzeży” w Galerii Władysława Hasiora w Zakopanem we współpracy z Fundacją Wsi Polskiej i Muzeum Tatrzańskim. „Kwiaty” (1997) realizowane wraz z Theatre OX z Singapuru. „Czym wypełnić puste ramy” w latach 2002–2003 – zrealizowane we współpracy z Wydziałem Duszpasterstwa Młodzieży Kurii Diecezjalnej w Tarnowie. „Butoh” (2008), wydarzenie zrealizowane we współpracy z japońskim mistrzem teatru butoh, Daisuke Yoshimoto w Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej. „Wiatr Wolności” (2014), wydarzenie upamiętniające 100 rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości w 1918[4].
Współpracuje z dwumiesięcznikiem „Polonia Christiana” oraz publikuje na portalu internetowym PCH24[5]. W roku 2014 otrzymał wyróżnienie Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza za książkę "Dom za żelazną kurtyną. Listy do Pani S."[6].
Jest redaktorem naczelnym redagowanego w Tarnowie pisma "Intuicje Przydrożne; Wiara-Sztuka-Polska"(ISSN 1643-2606), którego wydawcą jest Stowarzyszenie Teatr Nie Teraz – od 2001 wydanych zostało 16 numerów[7][8].
Tomasz Żak należy do Związku Artystów Scen Polskich oraz do Klubu Wysokogórskiego Warszawa.
Ojciec Agaty i Aleksandry, mąż Alicji, syn Marii z Górskich i Bogdana – potomek rodziny wołyńskiej, Polak[9].
W marcu 2019 odznaczony srebrnym Krzyżem Zasługi[10].
23 października 2019 otrzymał Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości[11].
24 października 2019 został otwarty w Maszkienicach Ośrodek Praktyk Artystycznych - Dom Ludowy. Przedsięwzięcie długo planowane i ostatecznie uruchomione w małopolskiej wsi. Założeniem projektu OPA DL jest oparcie się o tradycję domów ludowych, ludowy ruch artystyczny i teatralny. Na otwarcie ośrodka zaprezentowano sztukę Tomasza Żaka i Kazimierza Brauna "Powrót Norwida"[12].
Przedstawienia edytuj
- 1981 – „Pasja według św. Jana"; wg Jana Lechonia, scenariusz i scenografia Tomasz A. Żak
- 1983 – „Między wierszami wierszy”, wg poezji Leszka Szarugi, scenariusz Tomasz A. Żak
- 1986 – „Ballady i songi”; spektakl muzyczny, muzyka T. Lewandowski, teksty Tomasz A. Żak
- 1986 – „Próba wyobraźni”; scenariusz Tomasz A. Żak
- 1989 – „Europa po deszczu”; scenariusz Tomasz A. Żak
- 1997 – „Piano”; scenariusz Tomasz A. Żak
- listopad 2000 – "Na etapie"; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- marzec 2002 "Europolis"; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- wrzesień 2004 – "Liczba Aniołów"; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- grudzień 2010 – "Intensywność szkła poza percepcją"; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- maj 2011 – "Ballada o Wołyniu"; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- kwiecień 2012 – "Wyklęci"; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- czerwiec 2013 – "Dzień gniewu" Roman Brandstaetter; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- październik 2014 – "Kreon 2010" Sofokles; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak
- wrzesień 2015 – "Wyżej niż połonina". Saga w VI aktach; reżyseria: Tomasz A. Żak
- luty 2016 – "Lekcja" E.Ionesco; reżyseria, scenariusz: Tomasz A. Żak[13]
- październik 2016 – "Powrót Norwida" Kazimierz Braun; adaptacja, reżyseria: Kazimierz Braun, Tomasz A. Żak
- Październik 2017 – "KONIEC ŚWIATA. Dramat który nie ma końca"; scenariusz i reżyseria: Tomasz A. Żak[14]
Publikacje edytuj
- Dom za żelazną kurtyną. Listy do Pani S.; Agencja Fotograficzno-Wydawnicza Olszewski Tarnów 2013; ISBN 978-83-938023-7-1
- Siedmniokroć wysławiam Ciebie Maryjo; Wydawnictwo "Te Deum" Warszawa 2013; ISBN 978-83-89345-87-5
- Do Ciebie się uciekamy; Wydawnictwo "Te Deum" Warszawa 2014; ISBN 978-83-89345-25-7
- Komu służy kultura?; Capital Warszawa 2016; ISBN 978-83-64037-18-4
- Redaktor "Król Bieszczadów" Tadeusza Janoty Bzowskiego; Wydawnictwo ruthenius Krosno 2016; ISBN 978-83-7530-431-2
- Ostatni jubileusz. Historia Poldimu – firmy, której już nie ma, Wydawnictwo ruthenius Krosno 2017; ISBN 978-83-7530-473-2 Współautor: Anna Szymańczuk
- Nie trać odwagi. Nie opuszczę cię nigdy.; Wydawnictwo "Te Deum" Warszawa 2022; ISBN 978-83-66774-10-0
Przypisy edytuj
- ↑ Kultura i teatr – spotkanie z Tomaszem A. Żakiem [online], obiektywnie.com.pl [dostęp 2018-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-07].
- ↑ „Komu służy kultura” – Tomasz Antoni Żak spotkanie z autorem i konkurs dla Czytelników wMeritum.pl | wMeritum.pl, „wMeritum.pl”, 21 czerwca 2016 [dostęp 2018-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-29] (pol.).
- ↑ Historia | Teatr Nie Teraz [online], nieteraz.pl [dostęp 2018-06-02] (pol.).
- ↑ Żak na dyrektora!, „tarnowskikurierkulturalny.pl” [dostęp 2018-06-13] (pol.).
- ↑ ŻAK – PCh24.pl – Prawa Strona Internetu. Informacje z życia kościoła i katolicka publicystyka [online], pch24.pl [dostęp 2018-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-05] (pol.).
- ↑ Kamil Koszyrski, Józef Mackiewicz, Nagroda, Edycja 2014 [online], jozefmackiewicz.com [dostęp 2018-06-02].
- ↑ Intuicje przydrożne, „tarnowskikurierkulturalny.pl” [dostęp 2018-06-07] (pol.).
- ↑ Intuicje | Teatr Nie Teraz [online], nieteraz.pl [dostęp 2018-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-24] (pol.).
- ↑ 2 okładka "Dom za Żelazną Kurtyną"
- ↑ Srebrny Krzyż Zasługi dla twórcy TNT [online], nieteraz.pl [dostęp 2019-03-06] (pol.).
- ↑ Tomasz Antoni Żak odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę [online], tarnow.net.pl [dostęp 2019-10-24] (pol.).
- ↑ W Maszkienicach powstaje Ośrodek Praktyk Artystycznych. Prezentacja sztuki "Powrót Norwida" [online], Do Rzeczy, 6 października 2019 [dostęp 2022-09-20] (pol.).
- ↑ Redaktor, Spektakl [online] [dostęp 2018-06-02] (pol.).
- ↑ Koniec świata | Teatr Nie Teraz [online], nieteraz.pl [dostęp 2018-06-02] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Tomasz A. Żak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-08].