Tomasz Wiśniewski (działacz polityczny)
Tomasz Feliks Wiśniewski pseud. Szczęsny, Adam (ur. 11 grudnia 1897 w Siedliskach, zm. 19 czerwca 1980 w Rzeszowie) – działacz socjalistyczny i komunistyczny, uczestnik I wojny światowej, powstań śląskich i wojny domowej w Hiszpanii, oficer aparatu bezpieczeństwa PRL[1]. Budowniczy Polski Ludowej.
.jpg) Tomasz Wiśniewski w okresie walk w Hiszpanii (1937-1939) | |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
Brygada im. Jarosława Dąbrowskiego |
| Stanowiska |
Komisarz wojenny |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL |
.png){kind=small}
| Data i miejsce urodzenia |
11 grudnia 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 czerwca 1980 |
| Przynależność polityczna | |
| Przynależność polityczna | |
| Przynależność polityczna | |
| Przynależność polityczna | |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
Syn Franciszka, pochodził z rodziny chłopskiej, był robotnikiem rolnym z zawodu. Po ukończeniu szkoły wyjechał na Śląsk i podjął pracę w kopalni. Podczas I wojny światowej służył w armii austro-węgierskiej jako kapral, następnie był sierżantem Wojska Polskiego. Brał udział w powstaniach śląskich.
W pracy zaangażował się w ruch robotniczy, uczestniczył w strajkach, za co został zwolniony z pracy i aresztowany. W latach 1923-1926 należał do PPS. W 1927 powrócił w rodzinne strony. Od 1928 należał do KPP. Pod koniec 1928 z ramienia partii został skierowany do Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej „Samopomoc”, gdzie został sekretarzem zarządu komitetu powiatowego w Rzeszowie zastępując Ferdynanda Tkaczowa[2]. W 1929 wybrany sekretarzem dzielnicy Wiejskiej KPP Rzeszów. W 1930 uczestniczył w kongresie chłopskim w Berlinie, gdzie został aresztowany, po czym odesłany do Polski. Był członkiem Egzekutywy Podokręgu KPP Rzeszów, sekretarzem Podokręgu KPP Rzeszów, sekretarzem Podokręgu KPP Tarnów. Za wspieranie strajkujących grup chłopskich był więziony.
W latach 1937-1939 brał udział w wojnie domowej w Hiszpanii jako żołnierz i komisarz wojenny Brygadzie Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego. Podczas walk został ranny. Po zakończeniu wojny w Hiszpanii udał się do ZSRR, gdzie przebywał do końca 1944. Był m.in. słuchaczem 7-miesięcznego kursu Kominternu. Działał w Związku Patriotów Polskich.
Po powrocie do Polski został działaczem PPR, później PZPR. Był organizatorem władzy ludowej na obszarze Rzeszowszczyzny. Był współorganizatorem Wojewódzkiego Zarządu Związku Samopomocy Chłopskiej w Rzeszowie. Był radnym Miejskiej Rady Narodowej (MRN) w Rzeszowie i członkiem Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN). Od 10 kwietnia 1945 kierował sekcją 5 Wydziału I WUBP w Rzeszowie, a 31 lipca 1945 został p.o. zastępcą kierownika tego urzędu. Od 5 stycznia 1946 zastępca szefa i p.o. szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowiew. 20 września 1946 przekazany do dyspozycji MBP, a 15 listopada 1945 zwolniony. W 1956 przeszedł na emeryturę. W późniejszych latach działał społecznie. Pełnił funkcję członka Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Rzeszowie oraz Wojewódziej Komisji Kontroli Partyjnej. Był członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD, a taże Zarządu Okręgowego i Wojewódzkiego ZBoWiD w Rzeszowie.
Zmarł 19 czerwca 1980 i został pochowany w alei zasłużonych na cmentarzu Wilkowyja w Rzeszowie[3].
Publikacje edytuj
- Z działalności rewolucyjnej Partii Chłopskiej na Rzeszowszczyźnie (lata 1924-1931) (Rzeszów, Komitet Wojewódzki PZPR, 1963)
- Ich życie to walka (współautorka: Aniela Czech; Rzeszów, Komitet Wojewódzki PZPR, 1963)
Odznaczenia edytuj
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1974)[4]
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (uchwałą Prezydium KRN z 17 września 1946[5], udekorowany przez gen. Rotkiewicza 11 października 1946 w Rzeszowie[6])
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy
- Wpis do „Księgi zasłużonych dla województwa rzeszowskiego” (1974)[7]
- Odznaka „Zasłużony dla województwa rzeszowskiego”
- odznaczenia państwowe, resortowe, związkowe, regionalne
- zagraniczne medale bojowe i pamiątkowe (radzieckie, czechosłowackie, bułgarskie)
Przypisy edytuj
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-04-25] (ang.).
- ↑ Tomasz Wiśniewski: Z działalności rewolucyjnej Partii Chłopskiej na Rzeszowszczyźnie (lata 1924-1931). Rzeszów: Wydawnictwo Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Rzeszowie, 1963, s. 22.
- ↑ Tomasz Wiśniewski. grobonet.erzeszow.pl. [dostęp 2017-12-14].
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze, „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 247.
- ↑ Odznaczenie zasłużonych pracowników Woj. Urzędu Bezpieczeństwa. „Dziennik Rzeszowski”. 234, s. 3, 13 października 1946.
- ↑ Spotkanie Egzekutywy KW PZPR w wpisanymi do „Księgi ludzi zasłużonych dla województwa”. „Nowiny”. Nr 199, s. 5, 23 lipca 1974.
Bibliografia edytuj
- Pamięci Tomasza Wiśniewskiego – Budowniczego Polski Ludowej / Nekrologi. „Nowiny”. Nr 138, s. 2, 23 czerwca 1980.
- Twarze bezpieki w Polsce południowo-wschodniej. Informator personalny, Instytut Pamięci Narodowej, Rzeszów 2007.