Toporzeł
Toporzeł – symbol przedstawiający obosieczny topór z głową orła, zaprojektowany w 1935 roku przez Stanisława Szukalskiego „Stacha z Warty” jako godło odrodzonej Polski („Polski drugiej”)[1][2]. Głowa orła wystylizowana została na kształt haka, co miało symbolizować zerwanie z tradycją.
.svg)
Przynoszę wam zatem piękny znak, nowego Orła i to jeszcze prostszego od piastowskiego, abyście wy, co opętani jesteście jako i ja, zamiarem rodosławiańskiej misji; z sercem otwartym przyjęli na swe sztandary, szczerego wyznania patriotyzmu narodowego i rasowego, ten oto znak Topora, co Orłem się stał. Niechaj Toporzeł da nam wszystkim, bez względu na odmienne ścieżki zmierzań do tego samego Ideału, potrzebne dziś natchnienie[3].
Obecnie symbolu Toporła używają różne organizacje odwołujące się do dorobku przedwojennej Zadrugi, takie jak Wydawnictwo Toporzeł czy Stowarzyszenie na rzecz Tradycji i Kultury „Niklot”.
Symbol ten został zakazany przed Mistrzostwami Europy 2008 w piłce nożnej przez organizację Football Against Racism in Europe, wraz z symbolem Falangi i mieczykiem Chrobrego[4].
Topokrzyż edytuj
Symbol bazujący na Toporle, lecz z krzyżem zamiast głowy orła (Topokrzyż) pojawiał się w wydawanym przez Szukalskiego piśmie „Krak”. Opatrzony był on napisem „G.O.J. - Gospodarczą Organizujmy Jedność” i w zamierzeniu autora miał służyć do znakowania nieżydowskich sklepów[5]. Na początku 1940 roku w okupowanej przez Niemców Warszawie symbol ten został wykorzystany przez polskich antysemitów z grupy „Atak” do oznaczenia sklepów chrześcijańskich, celem bojkotu ekonomicznego Żydów[6].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Lameński 2007 ↓, s. 187.
- ↑ Lameński 2007 ↓, s. 193.
- ↑ „Krak” nr 3, 1938/39. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)].
- ↑ Dominik Uhlig, Na Euro mieczyk Chrobrego zakazany jak swastyka [online], wyborcza.pl, 17 czerwca 2008 [dostęp 2021-12-12] (pol.).
- ↑ Lameński 2007 ↓, s. 223.
- ↑ Tomasz Szarota: U progu Zagłady. Zajścia antyżydowskie i pogromy w okupowanej Europie. Warszawa: Sic!, 2000, s. 39. ISBN 83-86056-74-6.
Bibliografia edytuj
- Lechosław Lameński: Stach z Warty. Szukalski i Szczep Rogate Serce. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2007. ISBN 978-83-7363-554-8.