Wikipedia

Torebnikowate

rodzina ssaków

Torebnikowate[9] (Hypsiprymnodontidae) – monotypowa rodzina ssaków niższych z nadrodziny Macropodoidea w obrębie rzędu dwuprzodozębowców (Diprotodontia).

Torebnikowate
Hypsiprymnodontidae
Collett, 1877[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – torebnik piżmowy (Hypsiprymnodon moschatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

ssaki niższe

Rząd

dwuprzodozębowce

Podrząd

kangurokształtne

Nadrodzina

Macropodoidea

Rodzina

torebnikowate

Typ nomenklatoryczny

Rodzina: Hypsiprymnodon Ramsay, 1876
Rodzaj: Hypsiprymnodon moschatus Ramsay, 1876

Synonimy

Rodziny:

Rodzaju:

  • Pleopus R. Owen, 1877[7]
Rodzaje i gatunki

Hypsiprymnodon Ramsay, 1876[8] – torebnik[9]
5 gatunków (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Rodzina obejmuje obecnie jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w północno-wschodniej Australii[10].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 15–27 cm, długość ogona 12–16 cm; masa ciała 360–680 g[11][12].

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1876 roku australijski ornitolog Edward Pierson Ramsay na łamach Proceedings of the Linnean Society of New South Wales[8]. Jako gatunek typowy Ramsay wyznaczył w ramach monotypii torebnika piżmowego (H. moschatus).

Etymologia edytuj

  • Hypsiprymnodon: rodzaj Hypsiprymnus Illiger, 1811 (kanguroszczur); οδους odous, οδοντος odontos „ząb”[13].
  • Pleopus: gr. πλεων pleōn „pełny, kompletny”, forma wyższa od πολυς polus „dużo”; πους pous, ποδος podos „stopa”[14]. Gatunek typowy: Pleopus nudicaudatus R. Owen, 1877 (= Hypsiprymnodon moschatus Ramsay, 1876).

Podział systematyczny edytuj

Do rodziny należy jeden rodzaj i jeden występujący współcześnie gatunek[15][10][16][9]:

Opisano również gatunki wymarłe z miocenu Australii:

Uwagi edytuj

  1. ↑ Typ nomenklatoryczny: Pleopus R. Owen, 1877 (= Hypsiprymnodon Ramsay, 1876).

Przypisy edytuj

  1. ↑ R. Collett. On a Collection of Mammals from Central and Northern Queensland. „Zoologische Jahrbücher”. 2, s. 906, 1877. (ang.). 
  2. ↑ R. Owen. On Hypsiprynmodon, Ramsay, a Genus indicative of a distinct Family (Pleopodidæ) in the Diprotodont Section of the Marsupialia. „Transactions of the Linnean Society of London”. Second series. Zoology. 1, s. 574, 1878. (ang.). 
  3. ↑ O. Thomas. On the wallaby commonly known as Lagorchestes fasciatus. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1886, s. 547, 1886. (ang.). 
  4. ↑ O. Thomas: Catalogue of the Marsupialia and Monotremata in the collection of the British Museum (Natural History). London: Printed by order of the Trustees, 1888, s. 122. (ang.).
  5. ↑ F. Ameghino. Enumeration synoptique des espèces de Mammifères fossiles des formations Éocéne de Patagonie. „Boletin de la Academia Nacional de Ciencias en Córdoba, República Argentina”. 13, s. 331, 1893. (hiszp.). 
  6. ↑ L.G. Marshall. The families and genera of Marsupialia. „Fieldiana”. Geology. New series. 8, s. 30, 1981. (ang.). 
  7. ↑ R. Owen. On a new Marsupial from Australia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth series. 20 (120), s. 542, 1877. (ang.). 
  8. ↑ a b E.P. Ramsay. Description of a new genus and species of rat kangaroo, allied to the genus Hypsiprymnus, proposed to be called Hypsiprymnodon moschatus. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 1, s. 33, 1877. (ang.). 
  9. ↑ a b c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 14. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 90. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. ↑ A. Dennis: Family Hypsiprymnodontidae (Musky Rat Kangaroo). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 599. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  12. ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 61. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  13. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 343.
  14. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 547.
  15. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
  16. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Hypsiprymnodon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-12-09].
  17. ↑ T.F. Flannery & M. Archer: Hypsiprymnodon bartholomaii (Marsupialia: Potoroidae), a new species from the Miocene Dwornamor Local Fauna and a reassessment of the phylogenetic position of H. moschatus. W: M. Archer (red.): Possums and Opossums: Studies in Evolution. Chipping Norton: Surrey Beatty & Sons, 1987, s. 749–758. ISBN 978-0-949324-05-4. (ang.).
  18. ↑ Bates i in. 2014 ↓, s. 387.
  19. ↑ Bates i in. 2014 ↓, s. 391.
  20. ↑ Bates i in. 2014 ↓, s. 385.

Bibliografia edytuj

  • H. Bates, K.J. Travouillon, B.N. Cooke, R.M. Beck, S.J. Hand & M. Archer. Three new Miocene species of musky rat-kangaroos (Hypsiprymnodontidae, Macropodoidea): description, phylogenetics and paleoecology. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 34 (2), s. 383–396, 2014. DOI: 10.1080/02724634.2013.812098. (ang.). 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Torebnikowate&oldid=71005238”