Towucki
Towucki (Tauentzien, Tauenzin, Toucki, Towenzin, Jeleń, Brochwicz odmienny) – herb szlachecki, używany przez rodzinę osiadłą na Kaszubach. Herb własny rodziny Towuckich.
Opis herbu edytuj
Herb znany przynajmniej w dwóch wariantach. Opisy z wykorzystaniem klasycznych zasad blazonowania:
Towucki: Na tarczy dzielonej w skos, w polu górnym, srebrnym, pół jelenia wyskakującego, naturalnego, pole dolne szachowane czarno-srebrno. Klejnot: nad hełmem bez korony trzy ulistnione gałęzie zielone w wachlarz. Labry czarne, podbite srebrem.
Towucki odmienny: Inny klejnot: trzy lilie naturalne srebrne na ulistnionych łodygach zielonych, w wachlarz.
Najwcześniejsze wzmianki edytuj
Herb w wersji podstawowej po raz pierwszy pojawił się na mapie Pomorza Lubinusa z 1618 roku oraz w tzw. "starym" herbarzu Siebmachera z XVII wieku. Następnie herb odnotowały herbarze: tzw. "nowy" Siebmacher (Der abgestorbene Adel der Provinz Preußen, 1874), Bagmihla (Pommersches Wappenbuch, 1847). Wariant odmienny przytaczany jest przez dwa wydania "nowego" Siebmachera (wymienione wcześniej i Der Adel des Königreichs Preußen, 1906) oraz Żernickiego (Der polnische Adel, 1900, Die polnischen Stammwappen, 1904).
Herbowni edytuj
Towucki (Tański, Taucki, Tauentzien, Tauenzien, Tauenzin, Tauwentzin, Tauwenzin, Tawenstein, Tawęciński, Toncki, Toucki, Touentzin, Touwentzin, Towentzin, Towenzin, Towski, Twencitowski, błędnie - Tauczin, Tanczin, Tęczyński), także z odmiejscowym nazwiskiem Świchowski (Schwichow).
Rodzina Towuckich edytuj
Rdzenna szlachta kaszubska, początkowo drobna, biorąca nazwisko od wsi Tawęcino. Jej protoplastami mogli być Mikusz i Stefan z Tawęcina, wzmiankowani w 1397 roku. Innym wczesnym przedstawicielem tej rodziny mógł być wymieniony w 1485 Gneomar von Towenzin. W roku 1493 książę Bogusław nadał w lenno Świchowo i Świchówko kuzynom Gniewomirowi, Błażejowi, Stefanowi i Stanisławowi z Towęcina oraz braciom Henningowi i Georgowi Redcerken. Dwaj ostatni należeli zapewne do rodu Rezarków herbu Róża, którzy później nosili nazwisko Świchowski. Również Towuccy nosili to nazwisko odmiejscowe. W rękach rodu oprócz Świchowa i Świchówka oraz gniazdowego Towęcina, znajdowało się także Ryjewo. Prawa do tych dóbr potwierdzano członkom rodu wielokrotnie w XVII i XVIII wieku. Na początku XVIII wieku rodzina dzieliła się na sześć linii i miała dobra w kilku następnych wsiach. Jednakże w połowie XVIII Towuccy utracili gniazdo na rzecz Reksinów, a pod koniec XVIII wieku nie mieli już dóbr w ziemi lęborskiej. Praktycznie nie odnotowano wśród przedstawicieli rodu żadnych urzędników ziemskich, jednakże znana jest linia pruskich wojskowych. Z niej pochodził generał Friedrich Bogislav von Tauentzien, uczestnik wojny siedmioletniej i wojen śląskich. Jego syn Bogislav Friedrich Emanuel von Tauentzien walczył z Napoleonem i ostatecznie dosłużył się stopnia generała-porucznika. W roku 1792 otrzymał tytuł hrabiowski i rozszerzenie herbu (herb złożony), zaś w 1814 roku kolejne rozszerzenie wraz z prawem do używania nazwiska von Wittenberg za zdobycie twierdzy Wittenberga.
Bibliografia edytuj
- Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 4. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar Sp, z o.o. w koedycji z BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2015, s. 308-311, 422-423. ISBN 978-83-65175-14-4. ISBN 978-83-927383-6-7.
Linki zewnętrzne edytuj
- Herb Herb Towucki z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla