Stonożek drobny
Stonożek drobny[3][4] (Trichoniscus pusillus) – gatunek małego[5] lądowego skorupiaka z rzędu równonogów i rodziny Trichoniscidae[1].
| Trichoniscus pusillus[1] | |
| Brandt, 1833 | |
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stonożek drobny |
Opis edytuj
Stonożek drobny jest małym[5] gatunkiem Oniscidea, osiągającym długość 5 mm[2]. Jego ciało ma jajowaty, wydłużony[6], wąski kształt[5].
Jest ono przeźroczyste[5]. Grzbiet jest gładki[2][5], czerwonawobrązowy[5].
Głowa (a dokładnie głowotułów, cefalotoraks) ma szerokość większą niż długość[6]. Jej przednia krawędź jest szeroko zaokrąglona, po bokach nie tworzy płatów między okiem a podstawą czułka[6][b]. Biczyk (flagellum) czułków II pary, czyli ich końcowy odcinek, jest wyraźnie węższy od poprzedzającego odcinka[2], zbudowany jest z 4 lub 5 segmentów[2][6]. Na głowie znajdują się również oczy, w skład których wchodzą 3 oczka (ocelli). Nie są to oczy złożone[2][c].
Szerokość segmentów ciała przy przejściu od pereonu do pleonu (odwłoka, abdomenu) zmniejsza się gwałtownie[2][6]. Brak płuc pleopodialnych widocznych jako pogrubione białe łatki. Ostatnim widocznym segmentem pleonu jest pleotelson, będący tak naprawdę połączeniem ostatniego segmentu i telsonu. Nie jest ostro zakończony, ale wklęsły[2], ma parę uropodiów (odnóży ogonowych[7]). Ich podstawa sięga końca pleotelsonu, gałęzie boczne wystają poza pleon[6].
Siedlisko edytuj
Stonożek drobny występuje w wilgotnych miejscach w glebie[2] wśród korzeni roślinności zielnej[5] oraz w ściółce[2].
Występowanie edytuj
Stonożek drobny występuje w całej Europie[8], w północnozachodniej Afryce[6], Azji[1] i Ameryce Północnej[2][6].
W Ameryce Północnej jest gatunkiem introdukowanym[1].
Na północy Europy występują tylko rozmnażające się partenogenetycznie samice, w Skandynawii jest zwykle gatunkiem synantropijnym[8].
W Polsce jest pospolity w całym kraju, synantropijnie znany z cieplarń[8].
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Autor ilustracji: Jeffrey W. Shultz, Figure 2A w: Shultz 2018[2].
- ↑ To znaczy „płatów przedniobocznych” (ang. „anterolateral lobes”), zilustrowanych i opisanych pod tą nazwą w Shultzu 2018[2]. Jednak gatunek wg Richardsona 1905 (w tej samej publikacji, ale w kluczu, nie opisie) oraz rodzaj Trichoniscus wg Webba 1906 ma słabo rozwinięte „płaty boczne” (ang. „lateral lobes”[6])[5]. Informacje podane w cytowanej literaturze są więc niejasne.
- ↑ Według starszych autorów (gatunek wg Richardsona 1905 i rodzaj Webba 1906) ma oczy złożone[6][5], czyli te 3 oczka (ocelli) byłyby okiem złożonym.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Trichoniscus pusillus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Jeffrey W. Shultz. A guide to the identification of the terrestrial Isopoda of Maryland, U.S.A. (Crustacea). „ZooKeys”. 801, s. 207–228, 2018. DOI: 10.3897/zookeys.801.24146. [dostęp 2019-09-10]. (ang.). (PDF)
- ↑ Aleksander Bielecki, Alicja Boroń, Janina Dziekońska-Rynko, Dorota Juchno, Karol Komosiński, Robert Krupa, Jolanta Szlachciak: Różnorodność i taksonomia zwierząt. Redakcja: Alicja Boroń, Jolanta Szlachciak, Rysunki i tablice: Sebastian Górzkowski, Andrzej Koryzno i Małgorzata Tanajewska. Wyd. I. T. 2: Przewodnik terenowy do rozpoznawania wybranych krajowych taksonów zwierząt. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; Wydawnictwo Mantis, Olsztyn, 2013. ISBN 978-83-62860-25-8. [dostęp 2020-02-18].
- ↑ Andrzej Dzięczkowski. Historia i przyroda „Uroczyska Bażantarnia” pod Skierniewicami. „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 25 (1), s. 18–24, 1969. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. [dostęp 2020-02-18].
- ↑ a b c d e f g h i Wilfred Mark Webb, Charles Sillem: The British woodlice, veing a monograph of the terrestrial Isopod Crustacea occuring in the British Islands. London: DUCKWORTH & CO., 1906, s. 21. [dostęp 2019-09-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Harriet Richardson. A monograph; Osopods of North America. „Bulletin of the United States National Museum”. 54, s. 686–688, 1905. Washington; Government Printing Office: Smithsonian Institution; United States National Museum. [dostęp 2019-09-15]. (ang.).
- ↑ Mieczysław Górny, Andrzej Kaczanowski, Janina Kaczanowska, Jerzy Prószyński, Jan Maciej Rembiszewski, Mirosław Stankiewicz, Wojciech Staręga, Teresa Sulgostowska, Zuzanna Stromenger, Tomasz Umiński, Ludwik Żmudziński: Bezkręgowce. Zbigniew Chrzanowski (red.). Wyd. I. Warszawa: PW Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ a b c Wojciech B. Jędryczkowski. Synantropijne równonogi lądowe (Isopoda, Oniscoidea) Polski. „Fragmenta Faunistica”. 25 (7), s. 1–12, 1979-12-32. Polska Akademia Nauk; Instytut Zoologii. [dostęp 2019-09-10].