Wikipedia

Trzęsienie ziemi w Chile (1960)

(Przekierowano z Trzęsienie ziemi w Chile, 1960)

Trzęsienie ziemi w Chile, zwane też wielkim trzęsieniem chilijskim – silne trzęsienie ziemi o magnitudzie 9,5 które nawiedziło południowe Chile 22 maja 1960 roku o 15:11 czasu lokalnego[2].

Trzęsienie ziemi w Chile (1960)
Ilustracja
Lokalizacja epicentrum wstrząsu
Nawiedzone państwa

 Chile

Epicentrum

Valdivia

Data

22 maja 1960

Godzina

15:11

Ofiary śmiertelne

1655 osób

Stracili mieszkanie

Około 2 mln osób[1]

Magnituda

9,5[a]

Położenie na mapie Chile
Mapa konturowa Chile, w centrum znajduje się punkt z trzema otaczającymi go okręgami o coraz większej średnicy, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „Santiago”
Ziemia38°17′24″S 73°03′00″W/-38,290000 -73,050000
Multimedia w Wikimedia Commons
Zniszczona ulica w Valdivii
Rozchodzenie się fali tsunami na Oceanie Spokojnym po trzęsieniu chilijskim
Zniszczenia po katastrofie

Trzęsienie to uznawane jest za najsilniejszy wstrząs tektoniczny odnotowany w dotychczasowej historii pomiarów sejsmicznych[3][4][1]. Dzień wcześniej odnotowano serię wstrząsów wstępnych o sile do 8 stopni około 160 km na północ. Po trzęsieniu wystąpiła również seria dwunastu wstrząsów wtórnych o magnitudzie przynajmniej 6 każdy[4].

Epicentrum tego wstrząsu znajdowało się w okolicach miasta Valdivia, 700 km na południe od stolicy Santiago.

Wstrząs wywołał fale tsunami, które uderzyły w wybrzeże południowoamerykańskie, inne pokonały cały Pacyfik, uderzając w hawajskie miasto Hilo oddalone o ponad 10 tys. km (61 zabitych[5]), a także w wybrzeża Japonii (122 zabitych[5]) i Filipin (32 zabitych). Łącznie na skutek wstrząsu i fal tsunami zginęło 1655 osób[5]. Ponad 2 mln osób zostało bez dachu nad głową[5]. Straty po trzęsieniu ziemi i tsunami oszacowano na 550 mln dolarów w Chile, 75 mln na Hawajach oraz 50 mln w Japonii.

Trzęsienie ziemi wywołało również osuwiska. Trzy duże osunięcia ziemi doprowadziły do zablokowania przepływu rzeki San Pedro oraz znaczącego podniesienia poziomu jeziora Riñihue, z którego ta rzeka wypływa. Nagromadzone masy wody mogły jednak przerwać ziemną tamę i groziły zalaniem doliny, w której zamieszkiwało wówczas około 100 tys. osób (w tym miasto Valdivia). W ciągu jednego dnia po wstrząsie udało się obniżyć wysokość ziemnej zapory z 24 do 15 m. Prace zabezpieczające trwały 2 kolejne miesiące. Wydarzenie to zostało nazwane Riñihuazo.

Prawie dwa dni później (47h) wybuchł wulkan Puyehue[1][6].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Magnituda podana za USGS (11 lipca 2016 roku)[2].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c National Centers for Environmentla Information: Significant Earthquake. CHILE: PUERTO MONTT, VALDIVIA. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).
  2. ↑ a b United States Geological Survey: M 9.5 – Bio-Bio, Chile. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).
  3. ↑ USGS: 20 Largest Earthquakes in the World. [dostęp 2018-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-11)]. (ang.).
  4. ↑ a b Chilean Earthquake and Tsunami (1960). W: Bethany D. Rinard Hinga: Ring of Fire: An Encyclopedia of the Pacific Rim's Earthquakes, Tsunamis, and Volcanoes: An Encyclopedia of the Pacific Rim's Earthquakes, Tsunamis, and Volcanoes. ABC-CLIO, 2015, s. 42–43. ISBN 978-1-61069-297-7. [dostęp 2018-01-15]. (ang.).
  5. ↑ a b c d Brian F. Atwater, Marco Cisternas V., Joanne Bourgeois, Walter C. Dudley, James W. Hendley II, Peter H.Stauffer: Surviving a Tsunami—Lessons from Chile, Hawaii, and Japan. [w:] U.S. Geological Survey Circular 1187 [on-line]. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).
  6. ↑ National Centers for Environmentla Information: Significant Volcanic Eruption. Puyehue. [dostęp 2018-01-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Trzęsienie_ziemi_w_Chile_(1960)&oldid=72255868”