Wikipedia

Tunel Wysoki w Wielkiej Skale

Tunel Wysoki w Wielkiej Skale – rodzaj jaskini w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się w obrębie wsi Bębło w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[2].

Tunel Wysoki w Wielkiej Skale
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Dolina Będkowska, Zaklęty Mur

Długość

4 m

Deniwelacja

0

Wysokość otworów

422 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

42 m

Ekspozycja otworów

ku NE, SW

Kod

J.Olk.I-07.41

Położenie na mapie gminy Wielka Wieś
Mapa konturowa gminy Wielka Wieś, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Tunel Wysoki w Wielkiej Skale”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Tunel Wysoki w Wielkiej Skale”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Tunel Wysoki w Wielkiej Skale”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Tunel Wysoki w Wielkiej Skale”
Ziemia50°11′21″N 19°46′06″E/50,189167 19,768333
Strona internetowa

Opis jaskini edytuj

Jest to położony na wysokości 7 m nad podstawą skały tunel w masywie Wielkiej Skały[1]. Znajduje się w skale, która w przewodniku wspinaczkowym Pawła Haciskiego ma nazwę Zaklęty Mur[3], a w portalu wspinaczkowym i na zamontowanych przy skale tablicach informacyjnych zwana jest Murem Skwirczyńskiego[4]. Tunel ma wysokość 3–4 m, długość 4 m i powstał na pionowym pęknięciu skały. Jego otwór północno-wschodni jest trudno dostępny, znajduje się bowiem w pionowej ścianie, otwór południowo-zachodni jest łatwo dostępny[1].

Tunel powstał w późnojurajskich wapieniach i jest pochodzenia krasowego. Świadczą o tym występujące w jego ścianach liczne wżery, jamki, kanaliki i kotły wirowe. Nacieków brak, namulisko ubogie, złożone z gruzu wapiennego zmieszanego z próchnicą i iłem. Tunel jest w pełni widny i poddany wpływom środowiska zewnętrznego. Na jego ścianach rozwijają się glony[1].

Tunel znany od dawna, często też jest odwiedzany. Po raz pierwszy opisał go Kazimierz Kowalski w 1951 roku jako „Schronisko tunel wysoki w Wielkiej Skale”[5]. W 1981 r. E. Sanocka-Wołoszynowa badała w nim faunę pająków. Stwierdziła występowanie dwóch gatunków[6]. Aktualną dokumentację tunelu opracował A. Górny w listopadzie 2009 r., plan opracował M. Pruc[1].

W Zaklętym Murze znajduje się jeszcze kilka innych obiektów jaskiniowych: Jaskinia Główna w Wielkiej Skale, Komin w Wielkiej Skale, Szczelina w Wielkiej Skale, Tunel Niski w Wielkiej Skale, Tunel Pośredni w Wielkiej Skale, Tunelik obok Szczeliny w Wielkiej Skale, Zaklęty Komin, Zaklęty Korytarzyk, Zaklęty Balkon, Zaklęta Szczelina[7].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Andrzej Górny, Tunel Wysoki w Wielkiej Skale, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-06-21].
  2. ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2021-06-20].
  3. ↑ Paweł Haciski, Jura Południowa. Przewodnik wspinaczkowy, Warszawa: Wydawnictwo Ring, 2015, ISBN 978-83-937960-0-7.
  4. ↑ Baza topo wspinaczkowego portalu górskiego [online] [dostęp 2021-06-21].
  5. ↑ Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski. Tom I, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
  6. ↑ E. Sanocka-Wołoszynowa, Badania pajęczaków jaskiń Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, „Acta Univ. Wratislav. Prace Zoologiczne”, 11, Wrocław 1981, s. 1–92.
  7. ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-06-21].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tunel_Wysoki_w_Wielkiej_Skale&oldid=69808724”