Tunel pod Martwą Wisłą

tunel (Gdańsk, Polska)

Tunel pod Martwą Wisłą, oficjalnie Tunel im. Ks. Abp. Tadeusza Gocłowskiegotunel drogowy pod dnem Martwej Wisły w Gdańsku[3].

Tunel imienia
Ks. Abp. Tadeusza Gocłowskiego[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Oficjalna nazwa

Tunel im. Ks. Abp. Tadeusza Gocłowskiego

Przeszkoda

Martwa Wisła

Rodzaj

tunel drogowy

Długość

1377,5 m

Liczba tub

2

Liczba portali

4

Data otwarcia

24 kwietnia 2016

Budowa
Wykonawca

Obrascón Huarte Lain(inne języki)

Data budowy

październik 2011–marzec 2016[2]

Koszty budowy

885,6 mln zł

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Tunel imieniaKs. Abp. Tadeusza Gocłowskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Tunel imieniaKs. Abp. Tadeusza Gocłowskiego”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Tunel imieniaKs. Abp. Tadeusza Gocłowskiego”
Ziemia54°23′00,77″N 18°39′41,99″E/54,383547 18,661664

Tunel stanowi element Trasy Sucharskiego[4]. Łączy zachodnią część miasta z Wyspą Portową, gdzie Trasa Słowackiego łączy się z Trasą Sucharskiego. Umiejscowiony jest nieco poniżej ujścia Kanału Kaszubskiego do Martwej Wisły. Od strony zachodniej wlot do tunelu znajduje się w okolicy ul. Wielopole, od wschodniej w okolicy ul. Kujawskiej[5]. Szerokość rzeki wynosi w tym miejscu ok. 200 m. W najniższym miejscu tunel przebiega na głębokości około 35 metrów pod taflą rzeki.

Historia budowy

edytuj
 
Budowa tunelu, październik 2014

Tunel wykonany został z użyciem maszyny drążącej TBM[6] (ang. Tunnel Boring Machine), o wartości 80 mln zł, zbudowanej w ciągu 9 miesięcy w fabryce firmy Herrenknecht(inne języki) w Schwanau w Niemczech[7]. Maszyna drążąca tunele z tarczą o średnicy 12,6 metra była największą maszyną użytą w tym czasie w Polsce[8]. Nazwano ją „Damroka”, a po zakończeniu budowy, w 2020, zezłomowano[9].

Tunel składa się z dwóch korytarzy. Najpierw powstała południowa nitka. Drążenie rozpoczęło się po wschodniej stronie Martwej Wisły, maszyna wydostała się na powierzchnię w Letnicy. Została następnie zdemontowana i przetransportowana na wschodni brzeg. Tam zmontowano ją ponownie i rozpoczęto drążenie północnej nitki. Drążenie tunelu rozpoczęto 29 maja 2013 roku[8]. Termin zakończenia prac budowlanych i oddania tunelu do użytku zaplanowano na październik 2014 roku, jednak potem kilkakrotnie go przesuwano[10][11].

Jedna nitka tunelu składa się z 537 pierścieni prefabrykowanych (tzw. tubingów). Jeden pierścień składa się z 7 segmentów. Do ich produkcji zużyto prawie 47 tys. m3 betonu. Zostały one wykonane przez przedsiębiorstwo Pekabex[12].

 
Udostępnienie przejścia mieszkańcom, kwiecień 2014

19 października 2014 tunel udostępniono dla mieszkańców, którym tego dnia umożliwiono przejście z Letnicy na Wisłoujście. W sobotę 23 kwietnia 2016 odbył się Dzień Otwarty dla rowerzystów, biegaczy i pieszych. Tunel można było zwiedzić w obydwu kierunkach[13]. W niedzielę 24 kwietnia 2016 otwarto tunel dla samochodów[14]. W 2017 r. z tunelu korzystało średnio 720 tys. pojazdów w miesiącu[15].

Zgodnie z zapowiedziami władz Gdańska, każdego roku w trzecią sobotę kwietnia tunel jest zamykany dla samochodów i udostępniany dla rowerzystów[16].

Od 16 września 2016 tunel otrzymał oficjalnie patrona, którym został Tadeusz Gocłowski, pierwszy arcybiskup metropolita gdański[17].

Budowa tunelu była znacznie droższą inwestycją niż budowa mostu, jednak ten odcinek Martwej Wisły jest drogą wodną do gdańskich stoczni[18]. Najtańsza oferta wydrążenia tunelu wynosiła 885 mln zł, chociaż miasto zaplanowało na ten cel 510 mln zł[19]. Po wielomiesięcznych sporach i odwołaniach we wrześniu 2011 roku zapadła decyzja o drążeniu tunelu[20]. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 1,450 mld złotych, z czego 1,150 mld zł pochodziło z UE[8]. Wykonawcą prac była hiszpańska firma OHL[21].

Przypisy

edytuj
  1. Od 16 września jeździmy Tunelem im. Ks. Abp. Tadeusza Gocłowskiego. gdansk.pl, 16 września 2016. [dostęp 2016-09-16].
  2. Maciej Naskręt: Odległe światełko w tunelu pod Martwą Wisłą. Otwarcie w marcu 2016 r.?. Trójmiasto.pl, 27 lipca 2015. [dostęp 2015-10-16].
  3. Gdańsk.pl Tunel podwodny imienia arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego
  4. Tunel pod Martwą Wisłą w Gdańsku jednak powstanie. trojmiasto.gazeta.pl, 14 maja 2011. [dostęp 2011-05-14].
  5. 40 miesięcy na wydrążenie tunelu pod Martwą Wisłą. trojmiasto.pl, 3 marca 2011. [dostęp 2011-03-03].
  6. Drogi tunel pod Martwą Wisłą. Najtańsza Hydrobudowa chce 885 mln zł. trojmiasto.pl, 27 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-27].
  7. Hydrobudowa zamówiła maszynę TBM za 21 mln euro. trojmiasto.pl, 16 lutego 2012.
  8. a b c Gdańsk: Kret uruchomiony, ale tunel pod Martwą Wisłą zacznie drążyć dopiero za kilka dni. gdansk.naszemiasto.pl, 2013-05-29. [dostęp 2013-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-24)]. (pol.).
  9. Mechaniczny kret za 80 mln zł trafił na złom. "Nie udało się sprzedać"
  10. M. Naskręt: Tunel pod Martwą Wisłą gotowy w lipcu, ale pojedziemy nim jesienią. 2015-05-14. [dostęp 2015-08-13].
  11. E. Oleksy: Tunel pod Martwą Wisłą w Gdańsku ma być gotowy wiosną 2016 roku. 2015-08-13. [dostęp 2015-08-13].
  12. Michał, Tunel podziemny pod Martwą Wisłą w Gdańsku [online], Pekabex, 17 stycznia 2022 [dostęp 2024-02-08].
  13. Tłumy na Dniu Otwartym tunelu pod Martwą Wisłą [WIDEO] | http://www.dziennikbaltycki.pl/aktualnosci/a/tlumy-na-dniu-otwartym-tunelu-pod-martwa-wisla-wideo,9911759/ |data dostępu=24 kwietnia 2016
  14. Ewelina Oleksy, Tunel pod Martwą Wisłą otwarty dla samochodów [online], Dziennik Bałtycki, 24 kwietnia 2016 [dostęp 2014-04-24].
  15. Maciej Dzwonnik Tunel pod Martwą Wisłą ma już rok. Jak się sprawdza na co dzień?
  16. Joanna Wiśniowska W sobotę tunel pod Martwą Wisłą zostanie otwarty dla rowerzystów
  17. Izabela Biała, Od 16 września jeździmy Tunelem im. ks. abp. Tadeusza Gocłowskiego [online], www.gdansk.pl, 16 września 2019 [dostęp 2019-04-19] (pol.).
  18. Tunel wykopie inne inwestycje? Skąd wziąć 375 mln zł?. trojmiasto.pl, 28 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-28].
  19. Kto nam wydrąży tunel pod Wisłą, Julek czy Wisława?. trojmiasto.pl, 4 czerwca 2011. [dostęp 2011-06-04].
  20. Czekamy już tylko na podpis.. trojmiasto.pl, 26 września 2011. [dostęp 2011-09-26].
  21. Wiemy, kiedy ruszy gdański kret Damroka!. gdansk.naszemiasto.pl, 2013-05-09. [dostęp 2013-06-21]. (pol.).