Twardzioszek liściolubny
Twardzioszek liściolubny (Marasmius epiphyllus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
twardzioszek liściolubny |
| Nazwa systematyczna | |
| Marasmius epiphyllus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol.: 386 (Uppsala, 1838) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujNazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r[2]. Synonimy naukowe[3]:
- Agaricus epiphyllus Pers. 1801
- Androsaceus epiphyllus (Pers.) Pat. 1887
- Androsaceus epiphyllus var. plantaginis R. Heim 1934
- Marasmius plantaginis (R. Heim) Singer 1986
- Marasmius epiphyllus var. plantaginis (R. Heim) P.-A. Moreau & Macau 2008
- Marasmius tenuiparietalis Singer 1969
- Micromphale epiphyllum (Pers.) Gray 1821
Morfologia
edytujŚrednica 4–10 mm, kształt początkowo parasolowaty, starsze kapelusze stają się spłaszczone i pomarszczone. Powierzchnia naga, mlecznobiała[4]
Dochodzące do trzonu, wykrojone lub przyrośnięte. Są mlecznobiałe, bardzo wąskie i pofalowane, przypominające żyłki. Nie tworzą obroży wokół trzonu[4].
Cielistobrązowawy (początkowo biały), nitkowaty, oszroniony[5].
Bardzo cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].
Biały. Zarodniki o rozmiarach 10-11 x 3.5-4 µm. Podstawki z trzema sterygmami[5].
Występowanie i siedlisko
edytujJest szeroko rozprzestrzeniony w Europie i Ameryce Północnej, poza tym podano jego stanowiska także w Maroku i Armenii[6]. W Polsce jest częsty[4].
Saprotrof. Owocniki wyrastają od lipca do listopada na ogonkach i nerwach opadłych i sczerniałych już liści, ale także na drewienkach, leżących gałązkach. Zazwyczaj występuje gromadnie. Szczególnie często spotykany na liściach jawora, buka, jesionu, dębu[2][4].
Gatunki podobne
edytujJest wiele podobnych, drobnych gatunków twardzioszków żyjących na liściach i resztkach drzewnych. Twardzioszka liściolubnego dość łatwo można rozpoznać po wąskich (listewkowatych) i dochodzących do trzonu blaszkach oraz bardziej rozpostartym kapeluszu. Podobne są:
- twardzioszek obrożowy (Marasmius rotula). Ma białawy kapelusz, a jego blaszki zrastają się wokół trzonu tworząc charakterystyczny pierścień[5]
- twardzioszek osikowy (Marasmius tremulae). Bardzo drobny, wyrasta na liściach osiki. Ma inne cechy mikroskopowe (m.in. podstawki dwuzarodnikowe a zarodniki walcowate)[4]
- twardzioszek nalistny (Marasmius bulliardii). Ma barwę beżową lub ochrową, kapelusz półkolisty[4]
- twardzioszek bukowy (Marasmius setaceus). Rośnie na liściach, jest mniejszy, kapelusz w środku ma często żółtawy i różni się cechami mikroskopowymi[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Na grzyby. [dostęp 2015-12-08].
- ↑ a b c Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 194. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Discover Life. [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
- ↑ Antonin V., Noordeloos M. E. 1993, A Monograph of Marasmius, Collybia and related genera in Europe. Part 1: Marasmius, Setulipes, Marasmiellus. in Libri Botanici Vol. 8. IHW – Verlag