Twardzioszek nalistny
Twardzioszek nalistny (Marasmius bulliardii Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
twardzioszek nalistny |
| Nazwa systematyczna | |
| Marasmius bulliardii Quél. Bull. Soc. bot. Fr. 24: 323 (1878) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Marasmius, Marasmiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Androsaceus bulliardii (Quél.) Pat. 1887
- Chamaeceras bulliardii (Quél.) Kuntze 1898
- Marasmius bulliardii f. acicola (S. Lundell) Noordel. 1987
- Marasmius bulliardii Quél., Bull. 1878 f. bulliardii
- Marasmius bulliardii Quél. 1878 var. bulliardii
- Marasmius bulliardii var. papillata Theiss. 1909
- Marasmius rotula f. acicola S. Lundell 1957
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia edytuj
Średnica 3–8 mm, kształt półkolisty, na wierzchu z wgłębieniem i czarniawą kropką. Powierzchnia gładka, o barwie beżowej, bladoochrowej, czasami jaśniejszej w środku. Brzeg szeroko bruzdowany[4].
Bardzo rzadkie, przy trzonie wolne, czasami z międzyblaszkami. Trama blaszek regularna. Barwa od beżowej do bladoochrowej[4].
Rogowaty, elastyczny, o barwie czarnobrązowej, górą jaśniejszy. Powierzchnia naga i lśniąca. Często posiada główkowato zakończone boczne odgałęzienia[4]. Takie boczne odgałęzienia występują szczególnie wówczas, gdy owocniki wyrastają pod przykryciem (np. liśćmi).
Cienki, o tej samej barwie co powierzchnia kapelusza. Smak i zapach niewyraźny[4].
W kształcie pestek jabłka, o rozmiarach 7,5–10 × 4–4,5 μm[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Twardzioszek nalistny występuje głównie w Europie, poza tym podano jego stanowiska w Północnej Karolinie w USA oraz w Japonii[5]. W Polsce dość pospolity[3].
Saprotrof. Występuje w lasach liściastych na opadłych liściach, szczególnie dębowych i bukowych, ale także na innych resztkach roślinnych. Owocniki wytwarza od czerwca do października[3]. Wyrastają na nerwach liści[4].
Gatunki podobne edytuj
- twardzioszek obrożowy (Marasmius rotula). Jest również bardzo mały, ale ma białawy kapelusz, a jego blaszki zrastają się wokół trzonu tworząc charakterystyczny pierścień. Ponadto wyrasta zazwyczaj nie na liściach, lecz na innych resztkach roślinnych, np. gałązkach.
- twardzioszek bukowy (Marasmius setosus). Jest jeszcze mniejszy i ma kapelusz biały. Odróżnia się także cechami mikroskopowymi[6].
- twardzioszek liściolubny (Marasmius epiphyllus). Również jest drobny i wyrasta na liściach, ale ma kapelusz mlecznobiały, bardziej rozpostarty, starsze kapelusze są pomarszczone. Łatwo odróżnić go po blaszkach, które są bardzo wąskie, niemal żyłkowate[7].
- twardzioszek osikowy (Marasmius tremulae). Bardzo drobny, wyrasta na liściach osiki. Ma inne cechy mikroskopowe (m.in. podstawki dwuzarodnikowe a zarodniki walcowate)[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 194. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Discover Life. [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
- ↑ Antonin V., Noordeloos M.E. 1993, A Monograph of Marasmius, Collybia and related genera in Europe. Part 1: Marasmius, Setulipes, Marasmiellus. in Libri Botanici Vol. 8. IHW – Verlag
- ↑ a b Na grzyby. [dostęp 2015-12-08].