Ulica Długa we Wrocławiu
Ulica Długa (do 1945 Lange Gasse, północny odcinek do II poł. XIX wieku nosił nazwę Weg von Pöpelwitz, tj. „Droga z Popowic”) we Wrocławiu – niegdyś (do lat 70. XX wieku) peryferyjna ulica na Szczepinie prowadząca od ul. Rybackiej na północny zachód, w stronę dawnych wojskowych terenów ćwiczebnych (wykorzystywanych do tego celu już od czasów co najmniej pruskich w XVIII wieku).
| Szczepin | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Stacja energetyczna przy pn.-zach. odcinku ul. Długiej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
2 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Wrocławia  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 51°07′14,1″N 17°00′48,4″E/51,120583 17,013444
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia edytuj
Ulica wzmiankowana była już (jej południowo-wschodni odcinek) w 1556 roku jako ulica wsi Szczepin i do połowy XVIII wieku ciągnęła się do okolic obecnego skrzyżowania z ul. Młodych Techników, tj. na odcinku ponad trzystu metrów[a]. We wsi Szczepin znajdowała się również druga droga biegnąca w podobnym kierunku co ul. Długa; nosiła ona nazwę Kurze Gasse (Krótka), dziś jest to ul. Zachodnia. W latach 70. XIX w. ulica Długa została przedłużona o dalsze pół kilometra, do nasypu kilometrowego Kolei Prawoodrzańskiej, w celu poprawienia dojazdu do nowo powstałych koszar 51. Pułku Piechoty[b], tzw. Westendkaserne[c], i terenu poligonu, a także do wzniesionych w tym samym okresie za linią kolejową obiektów strzelnicy wojskowej. Wkrótce nazwą Lange Gasse objęto także leżący za nasypem odcinek „Drogi z Popowic”. Na początku XX wieku za strzelnicą, na końcu ulicy Długiej, zlokalizowano magazyn wyrobów naftowych[d].
Oprócz terenów ćwiczeń, strzelnic wojskowych oraz obiektów magazynowych (m.in. związanych z pobliskim nabrzeżem przeładunkowym na Odrze), przy ul. Długiej znajdowały się m.in. baraki dla bezdomnych (w latach 20.); po wojnie niektóre z obiektów na terenie dawnej strzelnicy zaadaptowano m.in. na potrzeby studium wojskowego Politechniki Wrocławskiej, dobudowując tam przy tym dodatkowe baraki; część z nich Politechnika wykorzystuje nadal, ale do innych celów.
Zniszczenia wojenne z 1945 roku spowodowały zniknięcie znacznej części zabudowy ulicy, zachowały się jednak m.in. XIX-wieczny spichlerz (na fotografii obok, posesja nr 14/16 przy początkowym odcinku ulicy Długiej włączonym obecnie do ul. Rybackiej) i budynek administracji wojskowej (posesja nr 67). Tereny dawnego poligonu przy ul. Długiej przeznaczono po wojnie częściowo pod ogródki działkowe, a część zajmuje stacja elektroenergetyczna. Na terenie wybudowanego w latach 80. XIX wieku browaru Kipkego[e] po wojnie znajdowały się zakłady urządzeń komunalnych oraz różne przedsiębiorstwa w tym między innymi Przedsiębiorstwo Zmechanizowanych Robót Budownictwa Przemysłowego „Zachód”[f]. Zabudowa wzdłuż ulicy Długiej miała przez dziesięciolecia mieszany charakter, przemysłowo-podmiejski; w latach 60. XX w. po południowej jej stronie rozpoczęto budowę pierwszych bloków mieszkalnych, później powstawały tu także placówki handlowe i usługowe. Po przeciwnej stronie ulicy przewagę mają obiekty przemysłowe i handlowe.
Po wybudowaniu i oddaniu w 1992 do eksploatacji Mostu Dmowskiego ulica Długa stała się ważną arterią[g] łączącą północno-wschodnie okolice miasta (Psie Pole) poprzez centrum (rejon Kępy Mieszczańskiej, a także pośrednio pl. Jana Pawła II) z dzielnicami północno-zachodnimi, m.in. z Popowicami. Znaczna część ulicy biegnie pomiędzy ogródkami działkowymi, a ostatni północno-zachodni fragment (licżacy ok. 0,2 km) z 1,2-kilometrowej ulicy Długiej podczas przebudowy w latach 90. XX w. został odcięty od głównej linii ulicy (dojazd doń jest okrężny, od ul. Starogroblowej), która w tym rejonie przechodzi prowadzącą na zachód Starogroblową.
25 maja 2019 r. ruszył pierwszy etap budowy tramwaju na Popowice[1], w ramach którego ulica Długa na całej swojej długości zyska torowisko oraz stację kolejową Wrocław Szczepin. Powstanie ona w ramach przebudowy wiaduktu obok Zakładu Dróg i Utrzymania Miasta (ZDiUM). Planowany termin zakończenia inwestycji – 2022 rok[2] – nie został dotrzymany; przewiduje się, że tramwaje pojadą w maju 2023[3].
Handel edytuj
Przy ulicy Długiej powstał w 1995 roku jeden z pierwszych hipermarketów w mieście, był to należący do niemieckiej sieci Hit[h]. Po siedmiu latach cała działająca w Polsce sieć została przejęta przez brytyjskie Tesco, tworząc w ten sposób w 2002 r. swój drugi wrocławski sklep[4]. W wyniku problemów finansowych spółki Tesco zdecydowało się stopniowo wychodzić z polskiego rynku. Sklep przy Długiej oraz działająca przy nim stacja paliw zakończyły swoją działalność 11 kwietnia 2020 r., natomiast market został kupiony przez niemiecką sieć sklepów Kaufland[5], który rozpoczął swoją działalność 14 maja tego samego roku[6].
W bezpośrednim sąsiedztwie hipermarketu działa niemiecki market budowlany Obi[7].
Uwagi edytuj
- ↑ Do czasu wybudowania Mostu Dmowskiego, tj. do ostatniej dekady XX wieku, ulica Długa zaczynała się kilkadziesiąt metrów dalej na południe, przy dawnej przeprawie na Kępę Mieszczańską; obecnie fragment ten należy do ulicy Rybackiej.
- ↑ Ulicę Długą nazywano też Einundfünfzieger Straße[potrzebny przypis], tj. „ulica Pięćdziesiątego Pierwszego”.
- ↑ Koszary te nie przetrwały oblężenia w 1945 roku, a znajdujące się nieopodal (przy ul. Poznańskiej) zachowane do dziś obiekty wojskowe są wybudowanymi na początku XX wieku (widocznymi po raz pierwszy na planie z 1909 r.) warsztatami wojskowymi (Militair-Werkstätte).
- ↑ Petroleum-Lager widoczny na planie miasta z 1909 r.
- ↑ Od nazwiska właściciela browaru w użyciu była też nazwa Kipke Weg[potrzebny przypis].
- ↑ Część ich terenu przeznaczono w 1995 pod budowę hipermarketu „HiT” (później wykupionego przez sieć „Tesco”), a resztę budynków zburzono w 2005 i przekazano sieci „OBI”.
- ↑ Wymagało to generalnej przebudowy (poszerzenia, częściowo do dwóch osobnych pasów ruchu) samej ulicy Długiej, a także obu jej końców: zarówno wjazdu z Mostu Dmowskiego ulicy Dmowskiego (wówczas początkowy odcinek dawnej ul. Długiej przypisany został do ul. Rybackiej), jak będącego północno-zachodnim przedłużeniem ulicy Długiej, ul. Starogroblowej. W ten sposób ulica Długa włączona została w tzw. „Trasę Mieszczańską”.
- ↑ Dziennikarz Jacek Kulesza napisał, że „HiT”, wybudowany w 1995, był pierwszym tego rodzaju supermarketem w mieście[4], tymczasem w rzeczywistości dwa lata wcześniej wybudowano i uruchomiono „Marino”[8] przy ul. Paprotnej 7.
Przypisy edytuj
- ↑ Rusza budowa tramwaju na Popowice. Od soboty pierwsze utrudnienia w ruchu [online], www.tuwroclaw.com [dostęp 2020-04-26] (pol.).
- ↑ Tramwaj na Popowice pojedzie w 2022 roku? Są oferty na kolejne etapy [online], Wroclife.pl, 9 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-26] (pol.).
- ↑ Błażej Organiasty: Wrocław: Tramwaj na Popowice w maju. Dwie linie na nowej trasie. transport-publiczny.pl, 2023-02-15. [dostęp 2023-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-17)]. (pol.).
- ↑ a b Jacek Kulesza, Zamykają Tesco w Magnolii i przy Długiej. Zastąpią je sklepy znanych sieci [online], wroclaw.wyborcza.pl [dostęp 2020-04-26].
- ↑ Kinga Czernichowska, Wrocław. Promocje i wyprzedaże w Tesco na ul. Długiej. Za chwilę zamknięcie sklepu. Zobacz! [online], Wrocław Nasze Miasto, 23 lutego 2020 [dostęp 2020-04-26] (pol.).
- ↑ Nowy Kaufland w miejscu Tesco przy Długiej. Dziś otwarto nowy sklep [online], Gazeta Wrocławska, 14 maja 2020 [dostęp 2020-05-26] (pol.).
- ↑ OBI - Wrocław Długa [online], OBI.pl [dostęp 2020-04-26] (pol.).
- ↑ DARO: Marino: reaktywacja. naszemiasto.pl. [dostęp 2020-04-27].
Bibliografia edytuj
- Encyklopedia Wrocławia, ISBN 83-7023-749-5, s. 137–138, Wrocław 2000 r.
- Plan Wrocławia Oscara Brunna, J.U. Kern’s Verlag (Max Müller), 1891 r.
- Plan Wrocławia, Brockhaus’ Konversations-Lexikon, 14. Aufl., maj 1904 r.
- Plan Wrocławia, Grass, Barth & Comp. (W. Friedrich), załącznik do księgi adresowej, 1909 r.