Wikipedia

Ulica Szwedzka w Warszawie

ulica w Warszawie

Ulica Szwedzka – ulica w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ.

Ulica Szwedzka w Warszawie
Nowa Praga
Ilustracja
Ulica Szwedzka przy ul. Strzeleckiej, widok w kierunku północnym
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Długość

1040 metrów[1]

Przebieg
światła ← ul. 11 listopada →, ul. Stefana Starzyńskiego ↑
ul. Letnia
ul. Kamienna
ul. Bródnowska
ul. Kowieńska
ul. Strzelecka
światła ul. Stalowa
ul. Równa
ul. Wileńska
światła ← al. „Solidarności” →, ul. Ireny Kosmowskiej ↓
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ulica Szwedzka w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica Szwedzka w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Szwedzka w Warszawie”
Ziemia52°15′45,3″N 21°02′40,1″E/52,262571 21,044478
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

Ulica została przeprowadzona po 1861 jako jedna z ulic rozbudowującej się Nowej Pragi[2]. W 1876 istniała już na odcinku do obecnej ul. Kowieńskiej; nosiła wtedy nazwę Górna[3]. W 1889 (według innego źródła w 1891)[4] wraz z Nową Pragą została włączona do Warszawy[2]. Wtedy też zmieniono jej nazwę na Szwedzka, gdyż w Warszawie istniała już ulica Górna[5]. Nowa nazwa mogła mieć związek ze znajdującym się na pobliskim Targówku piaszczystymi wzgórzami, na których w lipcu 1656, w czasie potopu szwedzkiego, stoczono bitwę pod Warszawą[6]. Wzgórza te były nazywane przez miejscową ludność „górami szwedzkimi”[6].

W II połowie XIX wieku przy Szwedzkiej zaczęły powstawać zakłady przemysłowe, które zajęły prawie całą parzystą (wschodnią) stronę ulicy[7][8]. Przyczyniła się do tego łatwość doprowadzenia tam bocznic kolejowych[9]. W 1879 między ulicami Górną (Szwedzką), Nowopraską (późniejszą ul. Stalową) oraz torami kolei petersburskiej i obwodowej[10] została uruchomiona Warszawska Fabryka Stali[11]. W 1896 przy ulicy rozpoczęło działalność Towarzystwo Akcyjne Fabryki Produktów Chemicznych „Praga”[12], a w 1899 Towarzystwo Akcyjne Fabryki Lamp – Bracia Brünner, Hugo Schneider i R. Ditmar[13]. W 1926 właścicielem „Pragi” został niemiecki koncern Schicht, który rozbudował zakład[14]. W 1929 ten inwestor zakupił również nieruchomości należące do spółki Bracia Brünner, Hugo Schneider i R. Ditmar, stając w ten sposób właścicielem całego terenu od ul. Stalowej do ul. Letniej[14].

W latach 1934–1935 przy skrzyżowaniu ulic Stalowej i Szwedzkiej wzniesiono kościół Matki Bożej z Lourdes[15], a w latach 1985–1992, na sąsiedniej działce, nową świątynię pod tym samym wezwaniem (z wejściem od strony ul. Równej)[16].

W listopadzie 1945 pod nrem 2/4 zainaugurował działalność teatr Comoedia[17]. Następnie w tym samym miejscu działały kolejno: teatr Ludowy, Teatr Ziemi Mazowieckiej, Teatr Popularny i Teatr Szwedzka 2/4[2], który w 1994 został połączony z Teatrem Rozmaitości[18]. Od 1999 budynek był wykorzystywany jako sala zgromadzeń (do 2004 roku)[19][20] oraz sala królestwa przez Świadków Jehowy[21]. W 2017 został zburzony[21].

We wrześniu 2019 oddano do użytku stację metra Szwedzka, znajdującą się przy ul. Strzeleckiej, po wschodniej stronie ul. Szwedzkiej[22].

Na posesjach nr 11 i 15 znajdują się kapliczki[23].

Ważniejsze obiekty

edytuj

Obiekty nieistniejące

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie, Wykaz dróg (ulic) znajdujących się w zarządzie ZDM (stan na dzień 01.01.2020 r.) [PDF] [online], s. 6 [dostęp 2025-07-14].
  2. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 850, ISBN 83-01-08836-2.
  3. ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 34, ISBN 978-83-61932-08-6.
  4. ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 62, ISBN 978-83-61932-08-6.
  5. ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 63, ISBN 978-83-61932-08-6.
  6. ↑ a b Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 66, ISBN 978-83-61932-08-6.
  7. ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 135, ISBN 978-83-61932-08-6.
  8. ↑ Dorota Wilkiewicz: Ulice i uliczki naszej Pragi. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Pragi, 1999, s. 104. ISBN 83-906889-2-1.
  9. ↑ Eugeniusz Szwankowski, Praga w latach 1814–1880, [w:] Dzieje Pragi, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 171.
  10. ↑ Michał Krasucki, Warszawskie dziedzictwo postindustrialne, Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 166, ISBN 978-83-931723-5-1.
  11. ↑ Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 930, ISBN 83-01-08836-2.
  12. ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 72, ISBN 978-83-61932-08-6.
  13. ↑ Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 74, ISBN 978-83-61932-08-6.
  14. ↑ a b Grzegrz Mika. Szwedzka ulica i polska rewitalizacja. „Skarpa Warszawska”, s. 10, luty 2022. 
  15. ↑ Kościoły Warszawy, Warszawa: Wydawnictwa Rady Prymasowskiej Budowy Kościołów Warszawy, 1982, s. 186.
  16. ↑ Szwedzka [online], twoja-praga.pl [dostęp 2021-09-03].
  17. ↑ Barbara Król-Kaczorowska, Teatry Warszawy. Budynki i sale w latach 1748–1975, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986, s. 219, ISBN 83-06-01183-X.
  18. ↑ Teatr Szwedzka 2 /4 /d. Popularny, [w:] AICT Polska [online] [dostęp 2021-08-30].
  19. ↑ W dalszym ciągu wspierajmy budowę nowych obiektów teokratycznych, „Nasza Służba Królestwa”, styczeń 1999, s. 3.
  20. ↑ List z Biura Oddziału, „Nasza Służba Królestwa”, wrzesień 2005, s. 1.
  21. ↑ a b Dawny Teatr przy Szwedzkiej przechodzi do historii [online], twoja-praga.pl, 26 sierpnia 2017 [dostęp 2021-08-30].
  22. ↑ Metro ruszyło na Targówek. Dziś jeździmy za darmo. Zobacz zdjęcia, „Gazeta Stołeczna”, 15 września 2021 [dostęp 2021-08-30].
  23. ↑ Adrian Gajewski, Karolina Głowacka, Grzegorz Krawczak, Szlakiem praskich kapliczek, Warszawa: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska, 2018, 25−26, ISBN 978-83-63842-72-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Szwedzka_w_Warszawie&oldid=77196377”