Utrecht

miasto w środkowej Holandii

Utrechtmiasto w środkowej Holandii nad kanałem Amsterdam-Ren, ośrodek administracyjny prowincji Utrecht.

Utrecht
Ilustracja
Katedra Świętego Marcina w Utrechcie
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Holandia

Prowincja

 Utrecht

Burmistrz

Sharon Dijksma (od 16 grudnia 2020)[1]

Powierzchnia

99,32 km²

Populacja (2012)
• liczba ludności
• gęstość


311 171
3133 os./km²

Nr kierunkowy

030

Kod pocztowy

3500-3599

Położenie na mapie Utrechtu
Mapa konturowa Utrechtu, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Utrecht”
Położenie na mapie Holandii
Mapa konturowa Holandii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Utrecht”
Ziemia52°05′N 5°06′E/52,083333 5,100000
Strona internetowa

Dane ogólne

edytuj

Ośrodek hutnictwa żelaza i aluminium, przemysł metalowy i maszynowy. Utrecht jest znanym ośrodkiem naukowym i turystycznym. Wielki węzeł drogowy, przez który przechodzą drogi A2, A12, A27 i A28.

Miasto dzieli się na 10 części (niderl. Wijk):

 
  1. Binnenstad
  2. Oost
  3. Leidsche Rijn
  4. West
  5. Overvecht
  6. Zuid
  7. Noordoost
  8. Zuidwest
  9. Noordwest
  10. Vleuten-De Meern

Historia

edytuj

Początki miasta sięgają I wieku n.e., kiedy Rzymianie wybudowali tam (ok. roku 47) warownię (castellum). Była ona położona nad Renem, którego koryto przebiegało bardziej na północ niż dziś i stanowiło północną granicę imperium rzymskiego.

W średniowieczu Utrecht był siedzibą i własnością biskupią. Pierwszym biskupem Utrechtu był Wilibrord, który uczynił z miasta ośrodek swej misji wśród Fryzów. Urodził się tutaj także święty Ludger. Prawa miejskie Utrecht posiada od 1122 roku.

2 marca 1459 w Utrechcie urodził się Adriaan Florenszoon Boeyens, późniejszy papież Hadrian VI – ostatni papież spoza Włoch do czasu wyboru Jana Pawła II.

Od 1559 roku arcybiskupstwo, w XII-XIV w. główne miasto Niderlandów.

W XVI wieku Utrecht przyłączył się do powstania przeciw hiszpańskim Habsburgom. W roku 1579 w mieście zawarto unię utrechcką, jednoczącą opozycję. W 1889 biskupi starokatoliccy ogłosili „Deklarację Utrechcką” i powstała Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich.

Osobny artykuł: Pokój utrechcki.

Zabytki

edytuj

Znajduje się tu dużo romańskich i gotyckich kościołów oraz polski cmentarz wojenny.

Najsłynniejszym zabytkiem jest katedra z XIII w. (Domkerk), nawiązująca stylem do gotyku francuskiego. Jej budowa rozpoczęła się w 1254 r. i trwała do XVI w.

W 1572 roku w wyniku nadchodzącej fali reformacji dokonano wielu wandalizmów, duża liczba wewnętrznych i zewnętrznych ornamentów została wtedy zniszczona. Z ogromnej katedry zachowała się tylko część wschodnia, w pobliżu wieży (Domtoren). W 1674 roku w czasie burzy zawaliła się nieukończona nawa, dlatego dziś wieża stoi kilkadziesiąt metrów od reszty katedry. Wieża ma 112 m i jest to najwyższa kościelna dzwonnica w Holandii.

Utrecht jest też ośrodkiem starokatolicyzmu. W mieście znajduje się starokatolicka archikatedra pw. Świętej Gertrudy.

 
Dom Rietvelda w Utrechcie

Ważnym dziełem architektury nowoczesnej jest Rietveld Schröderhuis (1924) – jedno ze sztandarowych dzieł grupy De Stijl – w 2000 wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[2].

Nauka i edukacja

edytuj

Najstarszą uczelnią w Utrechcie jest Uniwersytet w Utrechcie, założony w 1636 roku. Oprócz niego w Utrechcie znajduje się Akademia Sztuk Pięknych (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) oraz założona w 1988 roku Hogeschool Utrecht.

Znajduje się tu jedna z siedzib instytutu Deltares[3].

Polski cmentarz

edytuj
Osobny artykuł: Cmentarz w Utrechcie.

W Utrechcie znajduje się holenderski cmentarz Begraafplaats St Barbara, na którym pochowani są polscy żołnierze, którzy wzięli udział w wyzwoleniu Holandii spod niemieckiej okupacji. Grobami opiekuje się holenderski Caritas.

Galeria

edytuj

Miasta partnerskie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Burgemeester Sharon Dijksma | Gemeente Utrecht [online], www.utrecht.nl [dostęp 2022-10-04].
  2. Rietveld Schröderhuis (Rietveld Schröder House). UNESCO World Heritage Centre. [dostęp 2014-05-09]. (ang.).
  3. Offices, Deltares (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj