Władysław Wiewiórowski
Władysław Wiewiórowski (ur. 24 maja 1883 w Biezdrowie, zm. 13 stycznia 1919 w Bydgoszczy) – nadleśniczy, działacz niepodległościowy, podporucznik i dowódca wrzesińskiego batalionu powstańczego w powstaniu wielkopolskim.
| Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 stycznia 1919 |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz parafialny w Miłosławiu |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater |
Akademia Leśna w Eberswalde |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujUrodził się jako syn Ignacego - agronoma, i Marii z Nawrotów. W 1902 r. ukończył Królewskie Gimnazjum Realne w Bydgoszczy. Następnie w 1905 r. odbył jednoroczną służbę wojskową w 2. Baonie Strzelców w Chełmnie. W latach 1903-1908 studiował na Akademii Leśnej w Eberswalde, uzyskując dyplom leśnika. Od 1910 r. mieszkał w Bagatelce i pracował jako nadleśniczy w Miłosławiu pod Wrześnią w majątku Józefa Kościelskiego.
Był żonaty z Emilią Średzińską (1889-1942), córką Antoniego - zarządcy gorzelni, i Bogusławy z Kotkowskich[1]. Miał 3 synów: Andrzeja (ur. 1914), Józefa (ur. 1916) i Macieja (ur. 1918).
Działalność niepodległościowa i udział w powstaniu wielkopolskim
edytuj
Działał w zarządzie powiatowym Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Wrześni, od jesieni 1918 r. był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego. Wspólnie z Kazimierzem Grudzielskim nawiązał kontakt z Mieczysławem Paluchem i Bohdanem Hulewiczem i uczestniczył w konspiracyjnych odprawach w Poznaniu[2]. W listopadzie tego roku ze zdemobilizowanych żołnierzy pochodzących z Wrześni i Miłosławia Władysław Wiewiórowski utworzył oddziały Służby Straży i Bezpieczeństwa. Z tychże ochotników na polecenie ppłk. Kazimierza Grudzielskiego zorganizował wrzesiński baon powstańczy. 28 grudnia 1918 r. dowodzona przez niego kompania rozbroiła baon niemieckiego 46. pp. stacjonujący we Wrześni, zdobywając broń i amunicję – umożliwiło to uzbrojenie powstańców. Mianowany przez Powiatową Radę Ludową we Wrześni dowódcą batalionu przeprowadził udaną akcję oczyszczenia z wojsk niemieckich Witkowa, a 31 grudnia zdobył Zdziechowę wraz ze składem broni i amunicji. Następnie w Żninie na Pałukach organizował zbrojną pomoc w ubezpieczaniu wyzwolonego miasta, w trakcie którego został lekko ranny. 8 stycznia 1919 r. dowodził natarciem w krwawej bitwie o Szubin, w której został ciężko ranny i dostał się do niewoli niemieckiej. Zmarł w bydgoskim szpitalu 13 stycznia 1919 r.
Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Miłosławiu 19 stycznia 1919, a jego pogrzeb przekształcił się w manifestację patriotyczną. We wspólnym grobie spoczywa także jego żona Emilia oraz syn Andrzej (1914-1984)[3], oficer 15 Pułku Ułanów Poznańskich.
Upamiętnienie i odznaczenia
edytujPośmiertnie odznaczony został:
- Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
- Krzyżem Walecznych
- Krzyżem Niepodległości z Mieczami
- Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Jego imieniem nazwano ulice w Szubinie, Miłosławiu, Wrześni i Krotoszynie, został także upamiętniony obeliskiem przy leśniczówce w Bagatelce[4].
W 2018 r., w Stulecie Odzyskania Niepodległości Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu wydała komiks poświęcony udziałowi Wiewiórowskiego w powstaniu wielkopolskim: „Wolność w środku lasu”[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Skan dokumentu Urzędu Stanu Cywilnego w Miłosławiu
- ↑ Tomasz Szeszycki, "Leśnicy, robotnicy leśni i drzewiarze w powstaniu wielkopolskim", w: "Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej", nr 14, 2015, s. 293
- ↑ Elżbieta Gajewicz, "Historia spisana z nagrobków na cmentarzu w Miłosławiu", Miłosław 2003, s. 14
- ↑ Paweł Anders, Patroni wielkopolskich ulic, Poznań 2006, s. 244
- ↑ „Wolność w środku lasu”
Bibliografia
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Komiks „Wolność w środku lasu”