Włodzimierz Pitułej
Włodzimierz Pitułej, ukr. Володимир Пітулей (ur. 28 lipca 1899[1][2][3][4] we wsi Ohladów w rejonie radziechowskim obwodu lwowskiego, zm. ?) – porucznik żandarmerii Wojska Polskiego i nadkomisarz Policji Państwowej, od 1941 roku komendant Ukraińskiej Policji Pomocniczej.
 nadkomisarz PP
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 lipca 1899 |
|---|---|
| Data śmierci |
? |
| Przebieg służby | |
| Formacja | |
| Stanowiska |
komendant powiatowy |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się 28 lipca 1899 we wsi Ohladów, w rejonie radziechowskim obwodu lwowskiego, w rodzinie polsko-ukraińskiej. Ojciec był lekarzem weterynarii, wyznania greckokatolickiego[5]. Uczył się w c. k. Gimnazjum w Wadowicach. 21 listopada 1916, jako uczeń VII klasy wstąpił do Legionów Polskich[6]. 13 grudnia 1917 złożył wojenny egzamin maturalny[7].
20 grudnia 1919, jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 stycznia 1920 podporucznikiem w piechocie z równoczesnym przeniesieniem z Żandarmerii Polowej do Dowództwa Okręgu Generalnego Warszawa[8]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej był dowódcą Plutonu Żandarmerii Białystok i Suwałki w Dywizjonie Żandarmerii Wojskowej Nr 1, a w maju 1921, w stopniu porucznika, dowódcą Plutonu Żandarmerii Białystok 1 w składzie 3 Dywizjonu Żandarmerii w Grodnie[9]. Od 1 czerwca 1921 jego oddziałem macierzystym był 9 Dywizjonu Żandarmerii w Brześciu[10].
1 grudnia 1921 został przyjęty do Policji Państwowej jako zastępca komisarza (wojskowy odpowiednik porucznika). Pełnił służbę w obwodzie nowogródzkim, skąd 1 września 1922 został przeniesiony do rejonu lidzkiego, a następnie do Warszawy, gdzie został szefem X komisariatu. 1 lipca 1927 został mianowany na stopień komisarza. Na początku 1929 rozpoczął pracę w stołecznym Wydziale Śledczym, gdzie kierował jedną z brygad służby kryminalnej. Stamtąd został przeniesiony do brygady „XI”, nazywanej brygadą wartowniczą. Służył jako szef ochrony osobistej marsz. Józefa Piłsudskiego[11]. 1 lipca 1930 awansowany na stopień nadkomisarza[12]. Pełnił wiele funkcji[7], m.in. komendanta Policji Państwowej na miasto Poznań[13] i miasto Lublin (22 czerwca 1934 − 6 kwietnia 1935)[14], komendanta powiatowego Policji Państwowej w Jaśle (1935/1936−1937)[7]. Represjonowany przez sanację[15], zmuszony do dobrowolnego odejścia ze służby 30 listopada 1937[12].
W okresie II wojny światowej związany z ruchem ukraińskim, od 1941 roku komendant Ukraińskiej Policji Pomocniczej[15]; w 1945 roku został dowódcą Brygady Policyjnej w ramach planowanej 2. Dywizji Ukraińskiej Ukraińskiej Narodowej Armii i walczył z nią w Brandenburgii[11] w stopniu majora[16].
Po zakończeniu wojny wyjechał najpierw z Niemiec do Anglii, a stamtąd do Australii. Tam został geologiem-amatorem. Poszukiwał minerałów, badał zasoby mineralne Tasmanii oraz opracowywał mapy eksplorowanych terytoriów[5].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości (24 października 1931)[17]
- Srebrny Krzyż Zasługi (13 grudnia 1928)[18]
Przypisy
edytuj- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 191, 828.
- ↑ Litwiński 2001 ↓, s. 308, tu 27 lipca 1898.
- ↑ Skiba 2016 ↓, s. tu 28 lipca 1898.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 405, 820 tu także 28 lipca 1898.
- ↑ a b Іван ДРАБЧУК, Майор Володимир Пітулей, про якого ніхто не писав [online], 15 sierpnia 2022 [dostęp 2023-01-14].
- ↑ Sprawozdanie 1917 ↓, s. 7.
- ↑ a b c Skiba 2016 ↓.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 99 z 29 grudnia 1919 roku, poz. 4288.
- ↑ Poźniakowska-Hanak 2006 ↓, s. 119, 127.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 405, 820.
- ↑ a b Jarosław Gdański: Galicyjska dywizja Waffen SS. www.ioh.plwww.ioh.pl. [dostęp 2015-07-17]. (pol.).
- ↑ a b Litwiński 2001 ↓, s. 308.
- ↑ Pasowanie sztandaru koła Poznań-Wilda Związku Weteranów Narodowych 1914-1919 w Poznaniu. [w:] Zbiory NAC on-line [on-line]. Narodowe Archiwum Cyforwe. [dostęp 2015-07-17]. (pol.).
- ↑ Litwiński 2001 ↓, s. 93.
- ↑ a b Marcin Wroński: Haiti. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o.o., s. 290. ISBN 978-83-7881-354-5.
- ↑ Ukraińska Narodowa Armia (UNA). Die Freiwilligen. [dostęp 2015-07-17]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 290, poz. 702 „za zasługi na polu bezpieczeństwa publicznego” - jako komisarz Włodzimierz Pitulej.
Bibliografia
edytuj- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Wadowicach za rok szkolny 1916/17. Wadowice: Nakładem Funduszu Naukowego, 1917.
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Robert Litwiński: Policja Państwowa w województwie lubelskim w latach 1919–1939. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001.
- Danuta Poźniakowska-Hanak. Żandarmeria Polowa i Wojskowa w latach 1918–1939. „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej”. 28, 2006. Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe.
- Mariusz Skiba: Kadra przedwojennej policji na fotografii. 2014-03-22. [dostęp 2020-05-09]. (pol.).
- Mariusz Skiba: Włodzimierz Pitułej – próba biografii. 2016-01-02. [dostęp 2020-05-09]. (pol.).