Wanda Kraszewska-Ancerewicz
Wanda Kraszewska-Ancerewicz ps. „Lena” (ur. 6 czerwca 1906 w Warszawie, zm. 25 maja 1979 tamże) – harcmistrzyni, członek BIP-u.
| Data i miejsce urodzenia |
6 czerwca 1690 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
25 maja 1979 |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujUrodziła się 6 czerwca 1906 w Warszawie w rodzinie Stanisława (pracownik budowlany) i Stefanii z d. Mierzwińska. W latach 1918-1926 uczyła się w gimnazjum, w którym była zaangażowana w harcerstwie. Po otrzymaniu świadectwa maturalnego ukończyła w 1927 roczny kurs pedagogiczny Władysława Spasowskiego, a następnie przez ponad rok była nauczycielką w szkole powszechnej w Warszawie[1]. W latach 1928–1939 była sekretarką Głównej Kwatery Organizacji Harcerek[2]. W 1936 wyszła za mąż za inż. Stanisława Ancerewicza[1].
Po wybuchu wojny, już we wrześniu 1939 włączyła się w tworzoną wówczas harcerską działalność konspiracyjną. Od marca 1940 w konspiracji i była zastępczynią Adama Jastrzębskiego, a po jego aresztowaniu[a] szefem Wydziału Kolportażu BIP-u Komendy Głównej ZWZ-AK[3][2][1]. Kierowała również w czasie powstania warszawskiego kolportażem prasy AK, docierającej do wszystkich walczących dzielnic Warszawy. Po upadku Powstaniu została wywieziona przez Niemców do Ursusa, ale zbiegła stamtąd i dotarła do Krakowa. Tam w popowstańczej KG AK nadal kierowała kolportażem i łącznością BiP. Po rozwiązaniu AK wiosną 1945 nawiązała w Milanówku kontakt z płk. Janem Rzepeckim mieszkając w Podkowie Leśnej[1], a pozostając nadal w jego dyspozycji jako szefa Delegatury Sił Zbrojnych. W czerwcu 1945 objęła funkcję kierowniczki komórki łączności wewnętrznej w DSZwK oraz sekretarki płk Rzepeckiego, na polecenie którego w sierpniu wyjechała przez Czechy do Niemiec i następnie do Włoch[4]. Nawiązała kontakty z akowcami, którzy tam przebywali, również z szeregiem osób, którzy zajmowali wysokie stanowiska w PSZ na Zachodzie, m.in. z gen. Władysławem Andersem. W październiku nastąpił jej powrót do kraju w transporcie repatriacyjnym. Ponownie wyjechała w grudniu jako kurierka ZG WiN do Paryża, skąd ponownie transportem repatriacyjnym powróciła w lutym 1946 do kraju[4]. W 1946 została aresztowana i skazana na 8 lat więzienia, a w 1950 zwolniona. Zmarła w Warszawie 25 maja 1979 roku[2].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
- Krzyż Walecznych − 3 września 1942,
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami − 1944
Uwagi
edytuj- ↑ Około 27 marca 1941
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Zawacka 2004 ↓, s. 53.
- ↑ a b c Mazur 1987 ↓, s. 393.
- ↑ Do rozwiązania AK w styczniu 1945
- ↑ a b Zawacka 2004 ↓, s. 54.
Bibliografia
edytuj- Grzegorz Mazur: Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1987, s. 393. ISBN 83-211-0892-X.
- Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. Elżbieta Zawacka (red.). T. I: A-G. Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK oraz Wojskowej Służby Kobiet”, 2004, s. 53-54. ISBN 83-88693-03-4.