Wierch pod Fajki
Wierch pod Fajki (słow. Vrch pod Fajki, niem. Orgelpfeifen, węg. Orgonasípok[1], 2138 m n.p.m.[2]) – dwuwierzchołkowy szczyt w północnej grani Skrajnego Granatu biegnącej od Skrajnego Granatu w kierunku Żółtej Turni (na północ od wschodniej grani Świnicy, wzdłuż której prowadzi szlak Orlej Perci). Znajduje się w tej grani między Pańszczycką Przełęczą (2115 m) a Żółtą Przełęczą (2026 m)[3][2]. Wschodnie ściany opadają do Pańszczycy, zachodnie do Kotła Czarnego Stawu Gąsienicowego. Mają wysokość około 200 m. Ściana zachodnia ograniczona jest żlebami spadającymi z Żółtej i Pańszczyckiej Przełęczy. Na samej jej górze tkwi lita skała o wysokości 30 m, opadająca na płytowy zachód, poza tym ściana jest skalisto-trawiasta. W dolnej części ma 2 żebra; lewe to Filar Fajek (ponad nim jest turniczka), w prawym, bardzo kruchym, znajdują się dwie urwiste turnie. Żebra oddziela głęboko wcięty i kruchy żleb, u góry przechodzący w pionowy komin[3].
![]() Widok z Doliny Gąsienicowej | |
Państwo |
PL-MP |
---|---|
Położenie |
Zakopane (wierzchołek) |
Pasmo | |
Wysokość |
2138 m n.p.m. |
Wybitność |
23 m |
Pierwsze wejście |
1895 |
Położenie na mapie Tatr ![]() | |
![]() |
Z Wierchu pod Fajki wyrastają liczne skalne formacje[4]. Najwyższy południowo-wschodni wierzchołek (2138 m) znajduje się w środkowej części grani. Jest trudno dostępny (II stopień trudności w skali tatrzańskiej). Łatwiej dostępny jest niższy, północno-zachodni wierzchołek (2135 m[2]) znajdujący się bliżej Żółtej Przełęczy[3], z tego też powodu przez W.H. Paryskiego uznawany był za główny[4].
Od wierzchołka północno-zachodniego na północny zachód odchodzi grzęda, w której kulminuje Pańszczycka Turnia (2106 m[2]), oddzielona Przełączką pod Fajki[4]. Na północny wschód odchodzi druga, krótka grzęda, tworząca obramowanie dla żlebu spadającego z Przełączki pod Fajki. Wierch pod Fajki jest więc szczytem zwornikowym[5].
Polska nazwa nawiązuje do „fajek”, czyli turni występujących w grani. Niemiecką i węgierską nazwę wprowadził Gyula Komarnicki w 1918 r. – jego motywy nie są znane, obie oznaczają bowiem „piszczałki organowe”[1].
- Pierwsze wejścia
- Na północno-zachodni wierzchołek (niższy): Janusz Chmielowski i Jan Bachleda Tajber, 17 lipca 1895 r.,
- Na południowo-wschodni wierzchołek: Janusz Chmielowski i Józef Gąsienica Tomków, 2 sierpnia 1908 r.,
- Zimą (obydwa wierzchołki): Jerzy Cybulski, Józef Lesiecki, Stanisław Zdyb, 22 lutego 1910 r.[4]
- Taternictwo;
Nie prowadzi przez niego żaden szlak turystyczny, ale dopuszczalna jest wspinaczka skalna (jednak tylko od strony Doliny Gąsienicowej)[6]. Wierch pod Fajki jest popularnym miejscem wspinaczek taterników w tej dolinie[4]. Jego zaletą jest brak kruszyzny, uroda szczytowej grani i dość spora ekspozycja[7].
- Granią z Pańszczyckiej Przełęczy: II, czas przejścia 30 min,
- Prawy Święcicki lub Pojutrze na Fajkach; V, 3 godz., klasycznie IX,
- Lewy Święcicki lub Jutro na Fajkach; IV, klasycznie VII, 2 godz.,
- Prawym żebrem; 0+, w jednym miejscu II, 30 min,
- Lewym żebrem zachodniej ściany, Filar Fajek; II, jedno miejsce III, jedno miejsce IV, 1 godz.,
- Grań Fajek (z Żółtej Przełęczy na Pańszczycką Przełęcz); II, 1 godz.,
- Wschodnią ścianą; III, 1 godz.[3]
GaleriaEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-71-04-009-1
- ↑ a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego .
- ↑ a b c d Władysław Cywiński, Granaty. Tatry. Przewodnik szczegółowy, tom 18, Poronin: Wyd. Górskie, 2013, ISBN 978-83-7104-046-7
- ↑ a b c d e Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część II. Zawrat – Żółta Turnia, Warszawa: Sport i Turystyka, 1951
- ↑ Orla Perć. Mapa 1:5000. Wyd. III, Warszawa -Zielona Góra- Zakopane, Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/2006, ISBN 83-87873-42-X
- ↑ Dozwolone rejony wspinaczkowe w TPN. [dostęp 2019-01-04].
- ↑ Tatry według Hemli [dostęp 2020-01-04] .