Wierch pod Fajki

góra w Tatrach Wysokich

Wierch pod Fajki (słow. Vrch pod Fajki, niem. Orgelpfeifen, węg. Orgonasípok[1], 2138 m n.p.m.[2]) – dwuwierzchołkowy szczyt w północnej grani Skrajnego Granatu biegnącej od Skrajnego Granatu w kierunku Żółtej Turni (na północ od wschodniej grani Świnicy, wzdłuż której prowadzi szlak Orlej Perci). Znajduje się w tej grani między Pańszczycką Przełęczą (2115 m) a Żółtą Przełęczą (2026 m)[3][2]. Wschodnie ściany opadają do Pańszczycy, zachodnie do Kotła Czarnego Stawu Gąsienicowego. Mają wysokość około 200 m. Ściana zachodnia ograniczona jest żlebami spadającymi z Żółtej i Pańszczyckiej Przełęczy. Na samej jej górze tkwi lita skała o wysokości 30 m, opadająca na płytowy zachód, poza tym ściana jest skalisto-trawiasta. W dolnej części ma 2 żebra; lewe to Filar Fajek (ponad nim jest turniczka), w prawym, bardzo kruchym, znajdują się dwie urwiste turnie. Żebra oddziela głęboko wcięty i kruchy żleb, u góry przechodzący w pionowy komin[3].

Wierch pod Fajki
Ilustracja
Widok z Doliny Gąsienicowej
Państwo

PL-MP

Położenie

Zakopane (wierzchołek)

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2138 m n.p.m.

Wybitność

23 m

Pierwsze wejście

1895
Janusz Chmielowski, Jan Bachleda Tajber

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wierch pod Fajki”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wierch pod Fajki”
Ziemia49°13′44,5″N 20°01′57,7″E/49,229028 20,032694

Z Wierchu pod Fajki wyrastają liczne skalne formacje[4]. Najwyższy południowo-wschodni wierzchołek (2138 m) znajduje się w środkowej części grani. Jest trudno dostępny (II stopień trudności w skali tatrzańskiej). Łatwiej dostępny jest niższy, północno-zachodni wierzchołek (2135 m[2]) znajdujący się bliżej Żółtej Przełęczy[3], z tego też powodu przez W.H. Paryskiego uznawany był za główny[4].

Od wierzchołka północno-zachodniego na północny zachód odchodzi grzęda, w której kulminuje Pańszczycka Turnia (2106 m[2]), oddzielona Przełączką pod Fajki[4]. Na północny wschód odchodzi druga, krótka grzęda, tworząca obramowanie dla żlebu spadającego z Przełączki pod Fajki. Wierch pod Fajki jest więc szczytem zwornikowym[5].

Polska nazwa nawiązuje do „fajek”, czyli turni występujących w grani. Niemiecką i węgierską nazwę wprowadził Gyula Komarnicki w 1918 r. – jego motywy nie są znane, obie oznaczają bowiem „piszczałki organowe”[1].

Pierwsze wejścia
Taternictwo;

Nie prowadzi przez niego żaden szlak turystyczny, ale dopuszczalna jest wspinaczka skalna (jednak tylko od strony Doliny Gąsienicowej)[6]. Wierch pod Fajki jest popularnym miejscem wspinaczek taterników w tej dolinie[4]. Jego zaletą jest brak kruszyzny, uroda szczytowej grani i dość spora ekspozycja[7].

Drogi wspinaczkowe:

  • Granią z Pańszczyckiej Przełęczy: II, czas przejścia 30 min,
  • Prawy Święcicki lub Pojutrze na Fajkach; V, 3 godz., klasycznie IX,
  • Lewy Święcicki lub Jutro na Fajkach; IV, klasycznie VII, 2 godz.,
  • Prawym żebrem; 0+, w jednym miejscu II, 30 min,
  • Lewym żebrem zachodniej ściany, Filar Fajek; II, jedno miejsce III, jedno miejsce IV, 1 godz.,
  • Grań Fajek (z Żółtej Przełęczy na Pańszczycką Przełęcz); II, 1 godz.,
  • Wschodnią ścianą; III, 1 godz.[3]

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego [online].
  3. a b c d Władysław Cywiński, Granaty, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2013, ISBN 978-83-7104-046-7.
  4. a b c d e Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Zawrat – Żółta Turnia, t. 2, Warszawa: Sport i Turystyka, 1951.
  5. Orla Perć. Mapa 1: 5 000, Warszawa-Zielona Góra-Zakopane: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-42-X.
  6. Dozwolone rejony wspinaczkowe w TPN [online] [dostęp 2019-01-04].
  7. Tatry według Hemli [online] [dostęp 2020-01-04].