Wikipedia:VideoWiki/COVID-19
Definicja
edytujCOVID-19 – ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2[1].
Pochodzenie
edytujChoroba została po raz pierwszy zidentyfikowana w grudniu 2019 roku w Wuhan, stolicy chińskiej prowincji Hubei. Od tego czasu rozprzestrzeniła się na całym świecie, powodując pandemia COVID-19[2][3].
Symptomy 1
edytujTypowe objawy choroby to gorączka, kaszel i duszności[4].
Symptomy 2
edytujInne objawy mogą obejmować ból mięśni, wytwarzanie flegmy, biegunkę, ból gardła, ból brzucha, a także utratę węchu i smaku[4][5][6].
Prognozy 1
edytujPodczas gdy w większości przypadków choroba powoduje łagodne objawy, u niektórych diagnozowane jest również wirusowe zapalenie płuc i niewydolność wielonarządowa[2][7].
Epidemiologia
edytujWedług stanu na dzień 6 kwietnia 2020 odnotowano ponad 1 300 000 przypadków zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2 w ponad dwustu krajach i terytoriach[8][9]. Na całym świecie choroba spowodowała ponad 72 tysiące zgonów, 273 tysiące osób ozdrowiało[9].
Rozprzestrzenianie się choroby 1
edytujWirus rozprzestrzenia się głównie podczas bliskiego kontaktu oraz drogą kropelkową, przez małe kropelki wytwarzane podczas kaszlu, kichania lub mówienia[5][10][11]. Bliski kontakt jest zdefiniowany jako odległość 1 metra (3 stopy) według WHO[5], a przez CDC jako 2 metry (6 stóp)[11].
Rozprzestrzenianie się choroby 2
edytujTe małe kropelki mogą również powstawać podczas zwyczajnego oddychania, jednak zwykle gwałtownie spadają na ziemię i na ogół nie rozprzestrzeniają się w powietrzu na duże odległości[5][12][13].
Rozprzestrzenianie się choroby 3
edytujChorobą można się również zakazić przez dotykanie zanieczyszczonych powierzchni, a następnie swojej twarzy lub ciała[5][11].
Rozprzestrzenianie się choroby 4
edytujWirus może przetrwać na powierzchniach do 72 godzin[14].
Wystąpienie objawów
edytujCzas od ekspozycji do wystąpienia objawów wynosi zwykle od dwóch do czternastu dni, jednak średnio jest to pięć dni[4][15].
Diagnoza 1
edytujStandardową metodą diagnozy jest reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją (rRT-PCR) z wymazu z nosogardzieli[16].
Diagnoza 2
edytujInfekcję można również zdiagnozować na podstawie kombinacji objawów, czynników ryzyka i tomografii komputerowej klatki piersiowej u osób wykazujących cechy zapalenia płuc[17][18].
Prewencja 1
edytujZalecane środki zapobiegania infekcji obejmują częste mycie rąk, dystansowanie społeczne (utrzymywanie dystansu fizycznego od innych, szczególnie od osób z objawami), zasłanianie się podczas kaszlu i kichania chusteczką lub łokciem wewnętrznym oraz trzymanie rąk z dala od twarzy[19][20].
Prewencja 2
edytujStosowanie masek jest zalecane dla tych, którzy podejrzewają, że są zakażeni wirusem lub dla osób opiekujących się zakażonymi[21]. Zalecenia dotyczące używania maski przez ogół społeczeństwa są różne, niektóre organy zalecają ich stosowanie, inne odradzają ich stosowanie, a inne wymagają ich użycia[22][23][24].
Zarządzanie chorobą 1
edytujObecnie nie ma szczepionki, ani leczenia przeciwwirusowego na COVID-19[5].
Zarządzanie chorobą 2
edytujZarządzanie chorobą obejmuje leczenie objawów, opiekę nad chorymi, izolację i leki eksperymentalne[25].
Społeczeństwo 1
edytujŚwiatowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że sytuacja związana z koronawirusem stała się zagrożeniem dla zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym 30 stycznia 2020[26][27], a 11 marca 2020 pandemią[3].
Społeczeństwo 2
edytujRozprzestrzenianie się wirusa odnotowano w większości krajów we wszystkich sześciu regionach statystycznych Światowej Organizacji Zdrowia[28].
Przypisy
edytuj- ↑ Naming the coronavirus disease (COVID-2019) and the virus that causes it [online], web.archive.org, 28 lutego 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-28] .
- ↑ a b David S. Hui i inni, The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China, „International journal of infectious diseases: IJID: official publication of the International Society for Infectious Diseases”, 91, 2020, s. 264–266, DOI: 10.1016/j.ijid.2020.01.009, ISSN 1878-3511, PMID: 31953166 [dostęp 2020-04-06] .
- ↑ a b WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 – 11 March 2020 [online], web.archive.org, 11 marca 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-11] .
- ↑ a b c Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC [online], web.archive.org, 30 stycznia 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-30] .
- ↑ a b c d e f Q&A on coronaviruses (COVID-19) [online], www.who.int [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ ENT UK at The Royal College of Surgeons of England , Loss of sense of smell as marker of COVID-19 infection [online] (ang.).
- ↑ Q&A on coronaviruses [online], web.archive.org, 20 stycznia 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-20] .
- ↑ Coronavirus Update (Live): 1,329,305 Cases and 73,831 Deaths from COVID-19 Virus Outbreak – Worldometer [online], www.worldometers.info [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ a b ArcGIS Dashboards [online], gisanddata.maps.arcgis.com [dostęp 2020-04-06] .
- ↑ Q & A on COVID-19 [online], European Centre for Disease Prevention and Control [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ a b c CDC, Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) – Transmission [online], Centers for Disease Control and Prevention, 2 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ Modes of transmission of virus causing COVID-19: implications for IPC precaution recommendations [online], www.who.int [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ World Health Organization (WHO), FACT: #COVID19 is NOT airborne. The #coronavirus is mainly transmitted through droplets generated when an infected person coughs, sneezes or speaks. To protect yourself: -keep 1m distance from others -disinfect surfaces frequently -wash/rub your -avoid touching your pic.twitter.com/fpkcpHAJx7 [online], @WHO, 28 marca 2020 [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ New coronavirus stable for hours on surfaces | National Institutes of Health (NIH) [online], web.archive.org, 23 marca 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-23] .
- ↑ Thirumalaisamy P. Velavan , Christian G. Meyer , The COVID-19 epidemic, „Tropical Medicine & International Health”, 25 (3), 2020, s. 278–280, DOI: 10.1111/tmi.13383, ISSN 1360-2276 [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ Clinical Specimens: Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC [online], web.archive.org, 4 marca 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-04] .
- ↑ Ying-Hui Jin i inni, A rapid advice guideline for the diagnosis and treatment of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) infected pneumonia (standard version), „Military Medical Research”, 7 (1), 2020, s. 4, DOI: 10.1186/s40779-020-0233-6, ISSN 2054-9369, PMID: 32029004, PMCID: PMC7003341 [dostęp 2020-04-06] .
- ↑ CT provides best diagnosis for COVID-19 -- ScienceDaily [online], web.archive.org, 18 marca 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-18] .
- ↑ Advice for public [online], web.archive.org, 26 stycznia 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-26] .
- ↑ Public Health England , Guidance on social distancing for everyone in the UK [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-24] (ang.).
- ↑ What to Do If You Are Sick with 2019-nCoV | CDC [online], web.archive.org, 14 lutego 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-14] .
- ↑ Shuo Feng i inni, Rational use of face masks in the COVID-19 pandemic, „The Lancet Respiratory Medicine”, 2020, S221326002030134X, DOI: 10.1016/S2213-2600(20)30134-X, PMID: 32203710, PMCID: PMC7118603 [dostęp 2020-04-06] (ang.).
- ↑ When and how to use masks [online], web.archive.org, 7 marca 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-07] .
- ↑ Czechs get to work making masks after government decree | World news | The Guardian [online], web.archive.org, 30 marca 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-30] .
- ↑ Prevention, Treatment of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) | CDC [online], web.archive.org, 26 lutego 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-26] .
- ↑ Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV) [online], web.archive.org, 31 stycznia 2020 [dostęp 2020-04-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-31] .
- ↑ Shibani Mahtani i inni, Hundreds of evacuees to be held on bases in California; Hong Kong and Taiwan restrict travel from mainland China [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-07] .
- ↑ World Health Organization , Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 65 [online] .