Wilgotnica żółknąca

Wilgotnica żółknąca (Hygrocybe chlorophana (Fr.) Wünsche) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Wilgotnica żółknąca
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wilgotnica

Gatunek

wilgotnica żółknąca

Nazwa systematyczna
Hygrocybe chlorophana (Fr.) Wünsche
Die Pilze: 112 (1877)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus chlorophanus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1877 r. Friedrich Otto Wünsche[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus chlorophanus Fr. 1821
  • Godfrinia chlorophana (Fr.) Herink 1958
  • Hygrocybe chlorophana var. aurantiaca Bon 1976
  • Hygrocybe euroflavescens Kühner 1976
  • Hygrophorus chlorophanus (Fr.) Fr. 1838
  • Hygrophorus euroflavescens (Kühner) Dennis 1986

Nazwę polską podała Barbara Gumińska w 1997 r., używała też nazwy wilgotnica lepka[3].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 2-5 cm, początkowo półkulisty, później rozpostarty i zazwyczaj z tępym wybrzuszeniem na środku. Nigdy nie staje się stożkowaty. Powierzchnia naga, gładka a u dojrzałych owocników śliska. Kolor siarkowy lub złotożółty, szybko jednak płowieje. Brzegi kapelusza często prążkowane[4].

Blaszki

Szerokie, przy trzonie wykrojone ząbkiem, mogą też być przyrośnięte, lub wolne. Kolor od cytrynowego do jasnożółtego, na ostrzach jaśniejszy[4].

Trzon

Wysokość 2-8 cm, grubość do 1 cm, u podstawy zwężony, w wilgotnych warunkach oślizgły, lśniący, początkowo pełny, później pusty. Barwa od pomarańczowożółtej do siarkowożółtej[4].

Miąższ

Cienkomięsisty, jasnożółty, ugnieciony nie ciemnieje. Bez wyraźnego smaku i zapachu[4]

Wysyp zarodników

Biały, nieamyloidalny. Zarodniki eliptyczne, gładkie.

Występowanie i siedlisko

edytuj

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Szwajcarii, Niemczech, Holandii[3].

Rośnie na ziemi w trawach, szczególnie na terenach pagórkowatych[4]. Owocniki wytwarza od września do października[3].

Znaczenie

edytuj

Prawdopodobnie grzyb mykoryzowy[3]. Według niektórych autorów jest grzybem trującym[4], w Niemczech wilgotnice uznawane są za grzyby jadalne, obecnie jednak nie są tam zbierane, gdyż wszystkie gatunki wilgotnic są w Niemczech prawnie chronione[6].

Gatunki podobne

edytuj
  • Wilgotnica wypukła (Hygrocybe quieta) ma nieco ciemniejszy kapelusz z pomarańczowym wierzchołkiem, blaszki też nieco ciemniejsze[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  3. a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  6. Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.