Woszczyce

dzielnica miasta Orzesze

Woszczyce (niem. Woschczytz, cz. Voštice) – najstarsza dzielnica Orzesza.

Woszczyce
Dzielnica Orzesza
Ilustracja
Kościół w Woszczycach
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

mikołowski

Miasto

Orzesze

W granicach Orzesza

27 maja 1975[1]

SIMC

0942050

Plan Woszczyc
Plan Woszczyc
Położenie na mapie Orzesza
Mapa konturowa Orzesza, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Woszczyce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Woszczyce”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Woszczyce”
Położenie na mapie powiatu mikołowskiego
Mapa konturowa powiatu mikołowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Woszczyce”
Ziemia50°04′58″N 18°45′25″E/50,082778 18,756944

Przebiega przez nią droga krajowa nr 81 z Katowic do Skoczowa.

Historia

edytuj

Według XVI-wiecznego kronikarza parafia w Woszczycach powstała już w 1003 r., a pierwszy kościół wybudowano około 1150 roku, czego miał dokonać pierwszy znany właściciel wioski Peter a Woschczutzki. W 1237 r. z inicjatywy Konrada Mazowieckiego i kanonika kapituły krakowskiej o imieniu Bogusław rozpoczęto we wsi budowę klasztoru cystersów, wizytowanego rok później. Nie dokończono jednak budowy, bowiem w 1241 najazd tatarski zniszczył stawiany obiekt.

W 1283 r. cystersi oddali Woszczyce Stefanowi Zbronowiczowi za wieś Żernicę, a ostatecznie zakon osiadł w Rudach. Miejscowość została wzmiankowana w spisie świętopietrza parafii dekanatu Oświęcim diecezji krakowskiej z 1326 pod nazwą Woskic[2][3].

Około 1374 r. miejscowość przeszła w ręce rodziny Woszczyckich, którzy na początku XV wieku ufundowali drewniany kościółek Wszystkich Świętych.

W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 r. wieś została wymieniona jako Wossticzeo[4]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie prowincji śląskiej wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod niemiecką nazwą Woschczyc[5].

W czasie wojny trzydziestoletniej miejscowość mocno ucierpiała, a nowym właścicielem został Adam Krzysztof Wielopolski. Na początku XVIII w. we wsi działał młyn i mała huta żelaza. Po półwieczu osada trafiła w ręce rodziny von Franken, którzy wybudowali kolejny drewniany kościółek. W 1766 r. wieś kupił Gustaw von Cybulka, który po 15 latach odsprzedał ją Ludwigowi von Reusch. Kolejni właściciele to podpułkownik Andreas von Wittkowski (1817) oraz Franz Winckler (1836). Ten ostatni wybudował w 1880 r. pierwszą murowaną świątynię w historii Woszczyc.

Po Franzu von Winckler dobra odziedziczyła jego córka Waleska von Tiele-Winckler, żona Huberta von Tiele-Wincklera - w rękach tego rodu miejscowość pozostała aż do 1945 r.

Podczas plebiscytu na Górnym Śląsku w 1921 r. 186 osób głosowało za Polską, a 113 za Niemcami.

Pałac

edytuj

W Woszczycach w XVI w. powstał drewniany dwór, który uległ całkowitemu zniszczeniu. Obecnie w centrum Woszczyc znajduje się XIX-wieczny pałac – zbudowany w stylu neobarokowym, którego ruiny kupiła rodzina Szczepańskich, a następnie odbudowała ten zabytek.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Żukowski A., Guzik A.: Szlakami Zielonego Śląska. Czerwionka-Leszczyny: Vectra, 2002. ISBN 83-915452-2-9.

Linki zewnętrzne

edytuj
  • BIP Orzesze [1]