Wydłużak

Wydłużak
	Xantholinus
	Dejean, 1821
	; Wydłużak pospolity
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	kusakowate
Podrodzina	kusaki
Plemię	wydłużaki
Rodzaj	Xantholinus
	Typ nomenklatoryczny
	Staphylinus linearis Olivier
Synonimy
	Idiolinus Casey, 1906; Milichilinus Reitter, 1908; Typhlolinus Reitter, 1908; Echinophallus Coiffait, 1956; Calolinus Coiffait, 1956; Purrolinus Coiffait, 1956; Helicophallus Coiffait, 1956; Acanthophallus Coiffait, 1956; Afrolinus Coiffait, 1962; Heterolinus Coiffait, 1966; Stenophallus Bordoni, 1972; Toxophallus Bordoni, 1972; Polydontophallus Bordoni, 1972; Paraphallus Bordoni, 1972; Tetralinus Bordoni, 1975; Paracyclinus Bordoni, 1975; Liodelinus Marcuzzi, 1977 (nomen nudum); Acanthophus Coiffait, 1983; Heterolius Coiffait, 1983; Echinophius Coiffait, 1983; Neoleptophallus Bordoni, 1985; Phallolinus Ádám, 1987; Meneidophallus Bordoni, 1999;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wydłużak^[1] (Xantholinus) – rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków.

Rodzaj ten został wprowadzony w 1821 roku przez Pierre’a F.M.A. Dejean^[2].

Chrząszcze o silnie wydłużonym ciele. Głowa ma słabo widoczne, płytkie, silnie zbieżne ku tyłowi zewnętrzne bruzdy czołowe, równoległe lub nieco zbieżne ku tyłowi środkowe bruzdy czołowe, przednią krawędź czoła między bruzdami środkowymi wydłużoną w przód oraz niespłaszczone, wyraźnie zaokrąglone, niezbyt silnie i gładko punktowane bez podłużnej, gładkiej linii skronie. Dłuższe od głowy, krępe, kolankowato załamane czułki mają nasadowy człon maczugowaty, a człony od czwartego wzwyż niespłaszczone. Aparat gębowy cechuje warga górna o przedniej krawędzi silnie wykrojonej lub dwupłatowej i długo oszczeconej oraz nieco wygięte żuwaczki z tępym zębem przed środkiem długości. Głaszczki szczękowe mają dobrze wykształcony człon końcowy. Przedplecze ma boczny brzeg w przedniej połowie długości zagięty w dół i daleko przed przednimi biodrami połączony z dolną krawędzią epipleury przedtułowia. Pokrywy są krótkie. Odwłok ma prawie równoległe boki i piąty segment dłuższy od pozostałych. Samiec ma workowaty, owalny aparat kopulacyjny o kolczastym woreczku wytryskowym i co najwyżej szczątkowych paramerach^[3].

Przedstawiciele rodzaju występują we wszystkich krainach zoogeograficznych^[2]. Zasiedlają rozkładające się szczątki organiczne i leśną ściółkę^[3]. W Polsce stwierdzono 11 gatunków^[4] (zobacz też: kusakowate Polski)

Należy tu ponad 270 opisanych gatunków^[2]:

Xantholinus abessinus Bernhauer, 1931
Xantholinus achemenius Bordoni, 1973
Xantholinus adustus Ushakov, 1986
Xantholinus aeneipennis Bernhauer, 1934
Xantholinus aeneotinctus Sharp, 1885
Xantholinus aeneus Cameron, 1943
Xantholinus afghanicus Coiffait, 1982
Xantholinus aksekianus Bordoni, 1994
Xantholinus alaiensis Coiffait, 1966
Xantholinus algericus Coiffait, 1962
Xantholinus alticola Sharp, 1885
Xantholinus altissimus Bernhauer, 1939
Xantholinus altivagans Bernhauer, 1927
Xantholinus anatolicus Coiffait, 1965
Xantholinus angusticeps Sharp, 1889
Xantholinus anticus Sharp, 1876
Xantholinus appenninicola Steel, 1946
Xantholinus apterus Bernhauer, 1939
Xantholinus arambourgi Bernhauer, 1939
Xantholinus araxis Reitter, 1898
Xantholinus armeniacus Coiffait, 1956
Xantholinus assamensis Cameron, 1932
Xantholinus atrocephalus Cameron, 1950
Xantholinus attarum Bernhauer, 1912
Xantholinus audanti Blackwelder, 1943
Xantholinus audrasi Coiffait, 1956
Xantholinus aulicus Erichson, 1840
Xantholinus auriceps Fauvel, 1878
Xantholinus azarbaijanicus Korge, 1973
Xantholinus azuganus Reitter, 1908
Xantholinus baeticus Bordoni, 1975
Xantholinus balaton Bordoni, 1973
Xantholinus balearicus Coiffait, 1962
Xantholinus barretoi Bernhauer, 1934
Xantholinus batesi Sharp, 1876
Xantholinus beattyi Blackwelder, 1943
Xantholinus besucheti Bordoni, 1972
Xantholinus bhutanicus Coiffait, 1982
Xantholinus bicolor Sharp, 1876
Xantholinus bicoloripennis Scheerpeltz, 1974
Xantholinus bilimeki Bernhauer, 1904
Xantholinus birmanus Cameron, 1932
Xantholinus bonariensis Gemminger et Harold, 1868
Xantholinus bonomettoi Bordoni, 1972
Xantholinus bordonii Coiffait, 1970
Xantholinus brachypterus Sharp, 1885
Xantholinus brasilianus Wendeler, 1956
Xantholinus brasiliensis Steel, 1949
Xantholinus bruchi Bernhauer, 1912
Xantholinus brunneipennis Erichson, 1839
Xantholinus bulgaricus Coiffait, 1972
Xantholinus bythinicus Coiffait, 1972
Xantholinus cachemiricus Coiffait, 1983
Xantholinus calidus Erichson, 1839
Xantholinus carinatus Sharp, 1885
Xantholinus cassagnaui Coiffait, 1984
Xantholinus castanopterus Erichson, 1839
Xantholinus castigatus Erichson, 1839
Xantholinus caucasicus Bordoni, 1975
Xantholinus cerrutii Coiffait, 1964
Xantholinus championi Sharp, 1885
Xantholinus christophi Lokay, 1919
Xantholinus cicatricosus Fauvel, 1881
Xantholinus ciliciae Bordoni, 1971
Xantholinus coiffaiti H. Franz, 1966
Xantholinus coiffaitianus Bordoni, 1975
Xantholinus colasi Jarrige, 1941
Xantholinus comellinii Bordoni, 1972
Xantholinus conicollis Wendeler, 1956
Xantholinus corallinus Reitter, 1901
Xantholinus corallipes Fauvel, 1891
Xantholinus coriaceus Cameron, 1926
Xantholinus costaricensis Bernhauer, 1942
Xantholinus crassiceps Sharp, 1885
Xantholinus crassicornis Hochhuth, 1851
Xantholinus cubensis Blackwelder, 1943
Xantholinus cunctator Sharp, 1889
Xantholinus darlingtoni Blackwelder, 1943
Xantholinus decorus Erichson, 1839
Xantholinus densicephalus Bernhauer, 1938
Xantholinus densiceps Bernhauer, 1933
Xantholinus densipennis Bernhauer, 1934
Xantholinus detryi Drugmand, 1990
Xantholinus devillei Coiffait, 1956
Xantholinus difficilis Sharp, 1885
Xantholinus discretus Sharp, 1885
Xantholinus dissimilis Coiffait, 1956
Xantholinus distans Mulsant et Rey, 1853
Xantholinus dubius W.J. MacLeay, 1873
Xantholinus dvoraki Coiffait, 1956
Xantholinus eichelbaumi Steel, 1949
Xantholinus elegans (Olivier, 1795)
Xantholinus enigmaticus Coiffait, 1968
Xantholinus erythropterus Erichson, 1839
Xantholinus euboicus Korge, 1973
Xantholinus fageli Coiffait, 1971
Xantholinus fallax Sachse, 1852
Xantholinus fenyesi Bernhauer, 1910
Xantholinus flagellifer Sharp, 1885
Xantholinus forsteri Scheerpeltz, 1960
Xantholinus fortepunctatus Motschulsky, 1860
Xantholinus franzi Bordoni, 1973
Xantholinus fuenteanus Reitter, 1901
Xantholinus fuliginosus Sharp, 1885
Xantholinus fumatus Sharp, 1885
Xantholinus furvus Wendeler, 1956
Xantholinus fuscipennis Cameron, 1922
Xantholinus gallicus Coiffait, 1956
Xantholinus gastraeus Gistel, 1857 (nomen dubium)
Xantholinus graecus Kraatz, 1858
Xantholinus gridellii Coiffait, 1956
Xantholinus guatemalenus Sharp, 1885
Xantholinus haematodes Kolenati, 1846
Xantholinus haitius Blackwelder, 1943
Xantholinus hanstroemi Scheerpeltz, 1974
Xantholinus heinzi Coiffait, 1970
Xantholinus heterocephalus Fauvel, 1905
Xantholinus himalayensis Coiffait, 1984
Xantholinus hochhuthi Bordoni, 1975
Xantholinus humeralis Erichson, 1839
Xantholinus humerosus Bernhauer, 1934
Xantholinus humidicola Gistel, 1857 (nomen dubium)
Xantholinus humilis Sharp, 1885
Xantholinus hydrocephalus Fauvel, 1901
Xantholinus hypsibathus Bernhauer, 1915
Xantholinus iablokoffi Coiffait, 1975
Xantholinus ibericus Steel, 1950
Xantholinus ilgazensis Coiffait, 1966
Xantholinus illucens Erichson, 1839
Xantholinus impunctus Blackwelder, 1943
Xantholinus infimus Coiffait, 1962
Xantholinus innocuus Fauvel, 1905
Xantholinus inopinatus Cameron, 1951
Xantholinus inoptatus Bernhauer, 1916
Xantholinus inseriatus Bernhauer, 1934
Xantholinus insularis Bernhauer, 1904
Xantholinus insulatus Cameron, 1922
Xantholinus inuus Fauvel, 1900
Xantholinus jamaicensis Blackwelder, 1943
Xantholinus javanicus Cameron, 1925
Xantholinus jeanneli Bernhauer, 1939
Xantholinus kambaitiensis Scheerpeltz, 1965
Xantholinus kanalensis Fauvel, 1889
Xantholinus kaszabi Bordoni, 1973
Xantholinus kazachstanicus Janák, 1979
Xantholinus khnzoriani Coiffait, 1966
Xantholinus kirghisicus Coiffait, 1966
Xantholinus kirschenblati Bordoni, 1975
Xantholinus kocheri Coiffait, 1962
Xantholinus kochi Bernhauer, 1940
Xantholinus korgei Coiffait, 1965
Xantholinus krejcii Coiffait, 1984
Xantholinus labralis Broun, 1880
Xantholinus lacertosus Sharp, 1885
Xantholinus laevigatus Jacobsen, 1849 – wydłużak mokroleśny
Xantholinus laevipennis Sharp, 1885
Xantholinus laniger Fauvel, 1899
Xantholinus laticeps Erichson, 1839
Xantholinus laxus Sharp, 1885
Xantholinus lederi Coiffait, 1966
Xantholinus libanicus Coiffait, 1956
Xantholinus linearis (Olivier, 1795) – wydłużak pospolity
Xantholinus lividipennis Coiffait, 1972
Xantholinus longipennis Cameron, 1950
Xantholinus longiventris Heer, 1839 – wydłużak mokrotek
Xantholinus lubricus Erichson, 1839
Xantholinus luteipennis Coiffait, 1970
Xantholinus lynchi Bernhauer, 1912
Xantholinus maghrebinus Quedenfeldt, 1882
Xantholinus malaisei Scheerpeltz, 1965
Xantholinus mandschuricus Bernhauer, 1923
Xantholinus maritimus Reitter, 1908
Xantholinus martensi Bordoni, 1983
Xantholinus maurus Bordoni, 1972
Xantholinus maykopensis Coiffait, 1966
Xantholinus mendozanus Bernhauer, 1912
Xantholinus mexicanus Sharp, 1885
Xantholinus microphthalmus Bernhauer, 1939
Xantholinus microps Fauvel, 1907
Xantholinus micropterus Bernhauer, 1939
Xantholinus microtophilus Coiffait, 1970
Xantholinus minutus Coiffait, 1962
Xantholinus mitomorphoides Coiffait, 1984
Xantholinus modestus Cameron, 1926
Xantholinus morandi Coiffait, 1958
Xantholinus morrisoni Blackwelder, 1943
Xantholinus motschulskyi Bordoni, 1999
Xantholinus nairobiensis Fauvel, 1907
Xantholinus nicolasi Coiffait, 1972
Xantholinus niger Cameron, 1926
Xantholinus nigriceps Guérin-Méneville, 1844
Xantholinus nigropolitus Cameron, 1928
Xantholinus nossibeanus Bernhauer et Schubert, 1914
Xantholinus oakleyi Blackwelder, 1943
Xantholinus obsoletus Schubert, 1911
Xantholinus occultans Gistel, 1857 (nomen dubium)
Xantholinus oronticus Coiffait, 1956
Xantholinus osellai Bordoni, 1976
Xantholinus ovaliceps Scheerpeltz, 1965
Xantholinus padus Coiffait, 1973
Xantholinus pallipennis Notman, 1921
Xantholinus panamensis Sharp, 1885
Xantholinus pantokratoris Bordoni, 1975
Xantholinus parajaponicus J. Li, 1993
Xantholinus parcus Eppelsheim, 1895
Xantholinus parisii C. Koch, 1937
Xantholinus pectoralis Erichson, 1839
Xantholinus perezi Outerelo, 1976
Xantholinus pernitidus Cameron, 1925
Xantholinus phenicus Coiffait, 1971
Xantholinus piceus Cameron, 1926
Xantholinus politus Cameron, 1951
Xantholinus pradeshensis Coiffait, 1982
Xantholinus proceroides Coiffait, 1971
Xantholinus procerus Erichson, 1839
Xantholinus pseudobalaton Tóth, 1985
Xantholinus puthzi Bordoni, 1979
Xantholinus quadratus (Stephens, 1833) (nomen dubium)
Xantholinus raffrayi Fauvel, 1879
Xantholinus reitteri Coiffait, 1966
Xantholinus remotus Eppelsheim, 1895
Xantholinus resectus Sharp, 1885
Xantholinus rhenanus Coiffait, 1962
Xantholinus richteri Bernhauer, 1912
Xantholinus roubali Coiffait, 1956
Xantholinus rudis Sharp, 1885
Xantholinus rufescens Erichson, 1839
Xantholinus ruffoi Bordoni, 1972
Xantholinus ruficaudatus Cameron, 1932
Xantholinus rufipennis Erichson, 1839
Xantholinus rufipes P. Lucas, 1846
Xantholinus rufus Grimmer, 1841 (nomen dubium)
Xantholinus rulomus Blackwelder, 1943
Xantholinus salvini Sharp, 1885
Xantholinus sardous Gridelli, 1947
Xantholinus schuelkei Bordoni, 1986
Xantholinus schweigeri Coiffait, 1966
Xantholinus semipallidus Bernhauer, 1931
Xantholinus serpens Sharp, 1885
Xantholinus sexpunctatus Fauvel, 1905
Xantholinus sideralis Fauvel, 1878
Xantholinus sidonensis Coiffait, 1956
Xantholinus sighisoarae Bordoni, 1973
Xantholinus similis Wendeler, 1956
Xantholinus solitarius Blackwelder, 1943
Xantholinus strigicollis Bernhauer, 1928
Xantholinus styriacus Grimmer, 1841 (nomen dubium)
Xantholinus sublinearis Coiffait, 1970
Xantholinus subtilis Boheman, 1858
Xantholinus svanetskiensis Coiffait, 1973
Xantholinus tauricus Bordoni, 1972
†Xantholinus tenebrarius Scudder, 1900
Xantholinus tingitanus Coiffait, 1962
Xantholinus tothi Bordoni, 1986
Xantholinus translucidus Scriba, 1870
Xantholinus tricolor (Fabricius, 1787) – wydłużak borowy
Xantholinus tripunctatus Cameron, 1951
Xantholinus trispinus Coiffait, 1962
Xantholinus vafer Normand, 1947
Xantholinus vagopunctatus (Latreille, 1804) (nomen dubium)
Xantholinus vandalicus Bordoni, 1973
Xantholinus varhegyanus Bordoni, 1973
Xantholinus variabilis Hochhuth, 1851
Xantholinus varnensis Coiffait, 1972
Xantholinus vermiculus Normand, 1947
Xantholinus vinicolor Ushakov, 1989
Xantholinus vitalei Bernhauer, 1943
Xantholinus volvulus Erichson, 1839
†Xantholinus westwoodianus Heer, 1856
Xantholinus wilhelmensis Last, 1980
Xantholinus wrasei Bordoni, 1989
Xantholinus wunderlei Bordoni, 1994
Xantholinus xanthogaster Solsky, 1875
Xantholinus zalathnae Bordoni, 1973

Przypisy edytuj

↑ Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
↑ ^a ^b ^c Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001.
↑ ^a ^b Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 d Kusakowate - Staphylinidae: Wydłużaki - Xantholininae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976.
↑ A. Melke: Xantholinus. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2018-09-22].

[Szujecki2-1] Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.

[Herman-2] Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001.

[Szujecki-3] Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 d Kusakowate - Staphylinidae: Wydłużaki - Xantholininae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976.

[biomap-4] A. Melke: Xantholinus. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2018-09-22].

[1]

[2]

[3]

[4]