Wikipedia

Zamek Crottorf

Zamek Crottorf (niem. Schloss Crottorf)[a] – liczący 400 lat zamek wodny, otoczony obronnym murem oraz fosą i wodami stawu, położony w pobliżu miejscowości Friesenhagen w gminie Altenkirchen (północno-wschodnia część Nadrenii-Palatynatu), należący do arystokratycznego rodu Hatzfeldt-Wildenburg-Dönhoff.

Zamek Crottorf
Ilustracja
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia-Palatynat

Miejscowość

k. Friesenhagen
(Wildenburger Land)

Rozpoczęcie budowy

1542

Pierwszy właściciel

Johann von Selbach

Kolejni właściciele

rodziny Hatzfeldt
i Hatzfeldt-Dönhoff

Obecny właściciel

Hermann Graf Hatzfeldt-Wildenburg-Dönhoff

Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu
Mapa konturowa Nadrenii-Palatynatu, blisko górnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zamek Crottorf”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek Crottorf”
Ziemia50°54′20,52″N 7°47′07,30″E/50,905700 7,785361
Multimedia w Wikimedia Commons

Położenie edytuj

Zamek Crottorf znajduje się w Wildenburger Land, 2 km na zachód od miejscowości Friesenhagen[4], w północno-wschodniej części Nadrenii-Palatynatu, w pobliżu jej granicy z Nadrenią Północną-Westfalią (gmina Altenkirchen). Friesenhagen leży w dolinie Wisser Bach, dopływu rzeki Sieg, płynącej meandrami po łagodnych zboczach, pokrytych lasami[5][6][7].

Właścicielem lasów jest od 1969 roku Hermann Graf von Hatzfeldt-Wildenburg-Dönhoff (ur. 1941 w Królewcu w Prusach Wschodnich), największy właściciel prywatnych lasów w Nadrenii-Palatynacie i Brandenburgii. Hermann Hatzfeldt jest zainteresowany polityką ekologiczną, a zwłaszcza gospodarką leśną – w roku 1998 został wyróżniony tytułem „Ekomenedżera Roku” (niem. Ökomanager des Jahres)[8][9].

Historia zamku edytuj

Pierwsza wzmianka o miejscu, w którym powstał zamek, pochodzi z roku 1326. Wymieniana jest „farma Crottorf”, jako dom rodziny Selbach[10][11]. W 1288 roku jej właścicielem był Eberhard von Selbach lub von Krutdorf[10][11][12].

W połowie XVI w. właścicielem był Johann von Selburg, który w 1542 roku przekształcił zabudowania w obiekt nazywany Wasserschloss (zamek na wodzie)[10][11].

 
Herb rodu Hatzfeld-Wildenburg

W 1560 roku jedyna córka Johanna von Selburg, Catharina (dziedziczka Krottorf), wyszła za mąż za Wilhelma von Hatzfeld z Wildburga[13][b]; zgodnie z prawem Crottorf przeszedł na własność rodziny Hatzfeldt-Wildenburg (od 1635 roku rodzina hrabiowska, od 1870 – książęta pruscy[11]).

Zamek w Crottorf intensywnie rozbudowywano. Łączył funkcję obronną z mieszkalną i gospodarczą. Całość odcięto od otoczenia murem obronnym z okrągłymi wieżami i otworami strzelniczymi, fosą i wodami stawu (176×120 m)[4]. Budynek bramny powstał w 1685 roku[15]. Wnętrza zamku zostały ozdobione m.in. stiukami, które wykonał w 1661 roku Domenico Rosso. Wyraził on swój podziw dla Wasserschloss w słowach[4][c]:

ein Stück Paradies das aus dem Himmel gefallen ist

(to jest kawałek raju, który spadł z nieba)
 
 
 
Schloss Crottorf w XVI–XVIII w.
na górze: kompleks zabudowań ok. 1600 roku (autor nieznany)
na dole: rysunek Reniera Roidkina (XVIII w.) i szkic sytuacyjny

W 1990 roku na trawniku jednego z tarasów otaczających zamek ustawiono pomnik[16] ku czci uczestników zamachów na Adolfa Hitlera – rzeźbę Alexandra Libermana. Pomnik ufundowała Marion Dönhoff, która mieszkała w zamku w ostatnim okresie życia (zmarła w Crottorf 11 marca 2002). W czasie II wojny światowej miała przyjaciół wśród uczestników Kręgu z Krzyżowej. Jednym ze skazanych na śmierć po nieudanej Operacji Walkiria (20 lipca 1944) był Heinrich von Lehndorff, spokrewniony z Marion Dönhoff[4].

Współczesność edytuj

 
Fragment wewnętrznego dziedzińca w 2015 roku

Hrabia Hermann i jego żona, Angelika Gräfin Hatzfeldt-Wildenburg mieszkają w wewnętrznej części zamku. Nie zatrudniają służby. Mają troje dorosłych dzieci, które opuściły rodzinny dom. Następcą obecnego właściciela zamku ma być jego siostrzeniec, Graf Mikołaj (jest żonaty, ma czworo dzieci)[17].

Część wewnętrzna obiektu nie jest udostępniana zwiedzającym. Zewnętrzny dziedziniec i znajdujące się tam obiekty są otwarte dla turystów od 1 kwietnia do 31 października w piątki, soboty i niedziele, w godz. 11–18. Przy wejściu można zakupić przewodnik (28 stron). Zwiedzanie jest bezpłatne dla dzieci (do 14 lat) w towarzystwie osoby dorosłej i ulgowe dla grup[10]. Turyści zwiedzający zamek oraz amatorzy pieszych i rowerowych wędrówek po otaczających go lasach mogą korzystać z wyżywienia i zakwaterowania w pobliskich miejscowościach, np. w Krottorfie, Freudenbergu, Friesenhagen[18][19][20].

 
 
 
Turyści opuszczający romantyczny zamek
mogą korzystać z licznych tras pieszych i rowerowych wędrówek po okolicznych lasach

Uwagi edytuj

  1. ↑ W źródłach pojawia się również nazwa Schloss Krottorf, co sprawia, że istnieje możliwość pomyłek[1]. Nazwę Krottorf nosi również dzielnica Gröningen, w której mieści się inny „zamek Krottorf” (niem. Burg Krottorf)[2]. Od Friesenhagen i wsi Krottorf ze Schloss Crottorf dzieli ją odległość ok. 400 km[3].
  2. ↑ Rodzina Hatzfeld miała udokumentowane prawa do ziem w rejonie Reńskich Gór Łupkowych (zob. Edertal, Westerwald, Siegen) od 1139 roku. Hermann von Hatzfeldt-Werther był od 1589 roku właścicielem Schloss Schönstein, zamku wzmiankowanego już w 1255 roku (otrzymanego „w uznaniu zasług”). Współcześnie Zamek Schönstein jest rezydencją hrabiów Dönhoff[14]
  3. ↑ Szczegółowe opisy obiektu i jego historii zawierają liczne publikacje, m.in. (cyt. według de.wikipedia.org):
    • Margot Bitterauf-Remy: Die Kunstdenkmäler des Kreises Altenkirchen (= Die Kunstdenkmäler der Rheinprovinz. Band 16, Abt. 1). L. Schwann, Düsseldorf 1935, s. 48–58
    • Gerhard Ebel: Schloß Crottorf (Rheinland). Kleiner Führer durch die Burghöfe und Mitteilungen aus der Chronik des Schlosses. 13. Auflage. [Weyandt], [Hilchenbach] 1984
    • Jens Friedhoff: Schloss Crottorf. Kleiner Führer zur Geschichte des Schlosses und seiner Bewohner. Hatzfeld-Wildenburg’sche Verwaltung, Wissen 2002
    • Jens Friedhoff: Theiss-Burgenführer Sauerland und Siegerland. Theiss, Stuttgart 2002, ISBN 3-8062-1706-8, s. 52–55
    • Paul Lehfeldt: Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Coblenz. (= Die Bau- und Kunstdenkmäler der Rheinprovinz). L. Voss & Cie., Düsseldorf 1886, s. 103–105
    • Friedrich Tucholski: Crottorf und Friesenhagen (= Rheinische Kunststätten, Heft 1). Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Landschaftsschutz, Neuss 1964.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Luftkurort Friesenhagen – Schloss Krottorf Luftbild. [w:] Ansichtskarten Orte & Länder [on-line]. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  2. ↑ Krottorf > Burg Krottorf. [w:] Willkommen in der Stadt Gröningen [on-line]. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  3. ↑ Trasa: Friesenhagen → Gröningen. [w:] www.google.pl/maps [on-line]. [dostęp 2016-10-26].
  4. ↑ a b c d Peter Seel, Aus dem RZ-Land > Schloss Crottorf, Rhein-Zeitung, 10 czerwca 2016.
  5. ↑ Willkommen im Wildenburger Land !. [w:] www.wildenburgerland.de [on-line]. Holger Backhaus. [dostęp 2016-10-24]. (niem.).
  6. ↑ Historische Karte der Grafschaft Gimborn und Umgebung 1789. www.hoeckmann.de. [dostęp 2016-10-23]. (niem.).
  7. ↑ Wasserschloss Crottorf (obiekt historyczny). [w:] www.google.pl/maps [on-line]. [dostęp 2016-10-25].
  8. ↑ Ökomanager des Jahres. „Der Tagesspiegel”, 1998-11-18. (niem.). 
  9. ↑ „Ökomanager des Jahres”: Die Preisträger (1990-2006). [w:] Lista nagrodzonych i ich funkcje w momencie przyznawania [on-line]. www.wwf.de. [dostęp 2016-10-25]. (niem.).
  10. ↑ a b c d Das Wasserschloss Crottorf. [w:] Touristik und Freizeit > Burgen und Schlösser [on-line]. Touristinformation Kirchen (Sieg). [dostęp 2016-10-23]. (niem.).
  11. ↑ a b c d Schloss Crottorf. ich-geh-wandern.de, GPS Wanderatlas; Aktiv Reisen Mehr Erleben. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  12. ↑ Hatzfeldt-Wildenburg´sche Verwaltung. [w:] www.hatzfeldt.de [on-line]. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  13. ↑ Genealogia rodu Hatzfeld; Gottfried VII „der Rauhe” von Hatzfeld. [w:] genealogy.euweb.cz/hatzfeld [on-line]. [dostęp 2016-10-26].
  14. ↑ Exkursionsbegleiter – Crottorf / SchönsteinE. [w:] www.hatzfeldt.de [on-line]. [dostęp 2016-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-27)]. (niem.).
  15. ↑ Wasserschloss Krottorf in Morsbach Nordrhein-Westfalen. NRW-live GmbH. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  16. ↑ Marion Gräfin Dönhoff (Privatarchiv); Irene Brauer: Fot. Denkmal von Alexander Liberman, das Marion Dönhoff 1990 zu Ehren der Freunde vom 20. Juli in Crottorf errichten ließ. [w:] Buchveröffentlichungen von Marion Gräfin Dönhoff [on-line]. Hamburg. [dostęp 2016-10-26]. (niem.).
  17. ↑ Sven Bernitt: Der Waldgraf von Königs Wusterhausen. [w:] Welt N24 [on-line]. 2001-09-23. [dostęp 2016-10-23].
  18. ↑ Wasserschloss Crottorf, Westerwald Ein Besuch im Wasserschloss Crottorf – herrschaftlich und schön. [w:] Booking.com - Hotels [on-line]. Urlaub im Westerwald - Ferienhäuser auf westerwald-appartement.de. [dostęp 2016-10-25]. (niem.).
  19. ↑ Wasserschloss Crottorf. [w:] www.google.de/maps (informator - restauracje, hotele, puby, bary w pobliżu) [on-line]. [dostęp 2016-10-25].
  20. ↑ Freudenberg: Przewodnik turystyczny – pomysły na wycieczkę, turystyka, najlepsze restauracje. TIXIK.com. [dostęp 2016-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-27)]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zamek_Crottorf&oldid=72321888”