Zamek Giebichenstein
Giebiechenstein – zamek arcybiskupów magdeburskich, zbudowany w XII w., obecnie w ruinie, znajdujący się w Niemczech, nad Soławą, obecnie w granicach miasta Halle (kraj związkowy Saksonia-Anhalt).
,_the_Giebichenstein_castle.jpg) zamek Giebichenstein nad Soławą | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Saksonii-Anhaltu  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
 51°30′12″N 11°57′14″E/51,503333 11,953889
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Giebichenstein po raz pierwszy pojawia się w źródłach pod datą 961 jako osada pod nazwą Givican sten - cesarz Otto I nadał ją wówczas klasztorowi św. Maurycego w Magdeburgu[1]. Dokładna lokalizacja ówczesnej warowni (w 1116 roku wzmiankowanej jako castrum Givekenstein) nie jest jednak znana[2]. Zamek stanowił własność arcybiskupów Magdeburga, służył jednak także jako cesarskie więzienie dla zbuntowanych książąt[3]. Wśród nich był Ludwik Skoczek, z którym związana jest na pół legendarna historia o ucieczce z więzienia dzięki skokowi z zamku do rzeki[1]. Gośćmi zamku byli niemieccy władcy m.in. w 1157 roku Fryderyk I Barbarossa zorganizował tu naradę dotyczącą przygotowywanej wyprawy przeciwko Polsce[2].
W drugiej połowie XII w. arcybiskupi magdeburscy zbudowali nowy, kamienny zamek (zwany później Zamkiem Górnym, Oberburg). Składał się on wówczas z pierścienia murów obronnych umocnionego dwiema wieżami oraz części rezydencyjnej z reprezentacyjną wieżą mieszkalną i kościołem. W 1215 roku, podczas wojny Staufów z Welfami, zamek oblegał król Fryderyk II Hohenstauf. W latach 60. XIV w. Zamek Górny został rozbudowany (nadano mu przy tym charakter gotycki). Wkrótce potem zamek stał się główną siedzibą arcybiskupów. W połowie XV w. wzniesiony został Zamek Dolny (Unterburg)[2].
Koniec świetności zamku Giebichenstein nastąpił w pierwszych latach XVI w. W 1503 roku arcybiskup Ernest Wettin zakończył budowę nowej rezydencji Moritzburg w pobliskim Halle, gdzie arcybiskupi się przenieśli, a zabudowania mieszkalne w Giebichenstein poczęto przekształcać na cele gospodarcze. W okresie wojny trzydziestoletniej zamek, na którym stacjonowały szwedzkie wojska, padł ofiarą pożaru - zniszczeniu uległ cały Górny Zamek i część Dolnego. Po tym wydarzeniu Górny Zamek ostatecznie porzucono i pozostał w stanie ruiny[2].
Na przełomie XVIII i XIX w. zamek stał się ważnym symbolem niemieckiego romantyzmu - piękny park założył wokół kompozytor Johann Friedrich Reichardt, częstymi gośćmi bywali tu wielcy niemieccy poeci i pisarze, m.in. Johann Wolfgang von Goethe, Ludwig Achim von Arnim, Wilhelm Karl Grimm czy Joseph von Eichendorff, który zamek upamiętnił w swych wierszach[1][4].
Na początku XX w. zamek zakupiło miasto Halle i w budynkach Zamku Dolnego ulokowało szkołę artystyczną – obecnie Kunsthochschule Halle - Burg Giebichenstein. Prace archeologiczne prowadzone pod koniec XX w. na Górnym Zamku pozwoliły odkryć fundamenty licznych dawnych zabudowań, m.in. kościoła zamkowego. Pochodząca z XII w. wieża bramna służy jako punkt widokowy[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Ralf Jacob: Rund ums Maium. W: Halle und die Saale: Verflechtungen der 1200-jährigen Stadt mit ihrem Umland durch Wasserwirtschaft und Bergbau sowie Folgeindustrien. hrsg. Christoph Ohlig. s. 1–9, seria: Schriften der Deutschen Wasserhistorischen Gesellschaft. 15. ISBN 978-3-8423-4554-6. [dostęp 2014-10-22].
- ↑ a b c d Janos Arany, Olaf Kaiser, Detlef Mewes: Burg Giebichenstein / Halle - Sachsen-Anhalt. [w:] Burgenwelt [on-line]. [dostęp 2014-10-22].
- ↑ Karl J. Leyser: Medieval Germany and Its Neighbours, 900-1250. London: The Hambledon Press, 1982, s. 93. ISBN 0-907628-08-7. [dostęp 2014-10-22].
- ↑ Wilhelm Dilthey: Leben Schleiermachers. T. 2: Leben Schleiermachers (1803-1807). Berlin: Walter de Gruyter & Co., 1970, s. 117–119. [dostęp 2014-10-22].
- ↑ Burg Giebichenstein. [w:] hallesaale* [on-line]. Stadt Halle. [dostęp 2016-07-30].
Linki zewnętrzne edytuj
- Wolfgang Braun: Burg Giebichenstein. [w:] Rekonstruktionzeichnungen deutscher Burgen [on-line]. [dostęp 2014-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-04)].