Zarzyczka
Zarzyczka, kortuza[4] (Cortusa L.) – rodzaj roślin należący do rodziny pierwiosnkowatych, wyróżniany zwłaszcza w dawniejszych (do końca XX wieku) ujęciach systematycznych. Takson ten na przełomie XX i XXI wieku został włączony do rodzaju pierwiosnek Primula ponieważ badania molekularne wykazały, że tradycyjnie wyróżniany rodzaj Cortusa jest zagnieżdżony w Primula.
 Zarzyczka górska | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
zarzyczka |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortusa L. Sp. Pl. 144. 1753 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
Zaliczano tu ok. 10 gatunków występujących na obszarze od środkowej Europy po północną Azję[5]. We florze Polski występuje jeden gatunek – zarzyczka górska C. matthioli[4] (≡ Primula matthioli)[6].
Nazwa rodzajowa została nadana na cześć Giacomo Antonio Cortuso, profesora botaniki na Uniwersytecie w Padwie we Włoszech w XVI wieku[7].
Systematyka edytuj
Rodzaj w XX wieku ujmowany był zwykle jako odrębny w klasyfikacji biologicznej rodziny pierwiosnkowatych. Na konieczność włączenia Cortusa do rodzaju pierwiosnek Primula wskazały ostatecznie badania molekularne na przełomie XX i XXI wieku, uzupełnione o analizy kariotypu i cech morfologicznych[8][9][10].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-28].
- ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 63, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Cortusa Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-06-20].
- ↑ Primula L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-06-20].
- ↑ Ranunculus cortusifolius - Canary Buttercup. San Marcos Growers. [dostęp 2015-05-16]. (ang.).
- ↑ Austin R. Mast, Sylvia Kelso, A. John Richards, Daniela J. Lang, Danielle M. S. Feller, Elena Conti. Phylogenetic Relationships in Primula L. and Related Genera (Primulaceae) Based on Noncoding Chloroplast DNA. „International Journal of Plant Sciences”. 162, 6, 2001. DOI: 10.1086/323444.
- ↑ Ida Trift, Mari Källersjö, Arne A. Anderberg. The Monophyly of Primula (Primulaceae) Evaluated by Analysis of Sequences from the Chloroplast Gene rbcL. „Systematic Botany”. 27, 2, s. 396-407, 2002. DOI: 10.1043/0363-6445-27.2.396.
- ↑ N. K. Kovtonyuk, A. A. Goncharov. Phylogenetic relationships in the genus Primula L. (Primulaceae) inferred from the ITS region sequences of nuclear rDNA. „Russian Journal of Genetics”. 45, s. 663–670, 2009.